Studeren met een functiebeperking

De opluchting straalt van Hazem Omran af als hij vertelt over zijn ADHD-diagnose. Pas sinds afgelopen april is het officieel. “Daarvoor vroeg ik mezelf constant af: wat is er mis met mij?” Ken jij iemand met ADHD? Dan heeft hij een waarschuwing voor je: pas op met wat je zegt.

Muziek doet ertoe voor Hazem. De tweedejaars heeft tijdens de pandemie gitaar en piano leren spelen. Zonder leraar, maar met een beetje YouTube, zere vingers en vooral veel focus.

Vooroordelen over mensen met ADHD raken Hazem nog steeds. De angst dat docenten of werkgevers hem lui, laks of lawaaierig vinden, zit diep. De universiteit kan wat doen aan die vooroordelen, zegt hij. “Leer het medewerkers en studenten. Dan hoeven wij het onze docenten niet steeds uit te leggen.”

Uit de tests die ze op haar vijftiende deed, kwam niets naar voren. Uit de verhalen van haar ouders en van docenten ‘bleek dat ik overduidelijk autistisch ben’, vertelt Audrey Ng-a-Tham. Er was een tijd dat ze niet geloofde dat ze een toekomst had, laat staan een studie zou kunnen volhouden. Ze was dan ook door het dolle heen toen ze haar eerste studiejaar ‘gewoon’ haalde.

Op de schaatsbaan kan Audrey volledig zichzelf zijn. Het is een veilige plek waar ze ook nog eens kan doen wat ze zo leuk vindt: kunstrijden. “Ik dacht: als ik toch door ga met leven, dan wil ik ook iets leuks doen.”

Audrey pleit voor een ‘instortweek’ na tentamens, voor mensen met én zonder autisme. Want zo verschillend zijn we niet. Iedereen moet leren omgaan met prikkels en stress. En als iemand weet hoe, dan zijn het mensen als zij. “Welcome to my world.”

Alleen vooraan zitten in college valt Letthe Riemen niet altijd makkelijk. Maar als slechthorende moet ze wel, want anders verstaat ze de docent niet. “Ik zou mijn functiebeperking volledig willen accepteren, maar beleef zeker geen plezier aan de barrières die het op mijn weg legt.”

Waarom wordt het iemand die voor de lol economische boeken leest zo moeilijk gemaakt om Economie te studeren? Letthe Riemen kan er met haar hoofd niet bij. Ze leest echt graag, zo wordt wel duidelijk in boekwinkel Donner.

Letthe hoeft er niet over na te denken. Hoe kan de universiteit een betere plek worden voor studenten met een functiebeperking? “Studieadviseurs moeten meer zeggenschap krijgen en moeten assertiever worden”, zegt ze zonder enige twijfel. “Zij zouden jouw lobbyist moeten zijn. Zij zouden de advocaat van jouw rechten moeten zijn. Nu zijn ze doorgeefluiken.”

Elke dag zou ze blind wakker kunnen worden. Dat is waar eerstejaars Linda Koster rekening mee houdt omdat ze een aandoening aan haar netvlies heeft. Hoe verwerk je die klap? Door de tijd te nemen, te genieten en langzaam weer te durven denken aan de toekomst.

Linda houdt van panterprint, haar vriend Joost, haar familie, sporten in de sportschool en van schoenen kopen. Al houdt ze misschien nog het meest van Feyenoord. Haar hart is rood-wit, ze weet het zeker. Precies de kleuren van ‘haar’ Rotterdamse voetbalclub.

Steeds weer moeten zeggen dat je ziek bent, daar zit Linda niet op te wachten. Ze wil ‘gewoon’ een student zijn, al is ze een student die extra hulp nodig heeft. Vaak krijgt ze die hulp, maar ze voelt zich niet altijd gehoord.

Kyra gebruikt meestal een rolstoel. Maar campus Woudestein is zo ontoegankelijk dat ze in november een noodkreet schreef aan de rector. “Ik zeg het misschien een beetje grof, maar het is echt kut geregeld.”

Bij Kyra thuis zie je alle kleuren van de regenboog. Ze is creatief en schildert graag. Dat kan ze kwijt in haar grootste creatieve project tot nu toe: haar eigen, toegankelijke huis. Toegankelijkheid is helaas vaak een luxe voor Kyra.

Aan ad-hocoplossingen heb je weinig, dat is Kyra’s ervaring. Er wordt ‘eventjes’ een nieuwe stoep gelegd, maar dan is de opgang gevaarlijk schuin voor mensen in een rolstoel. Het is steeds weer aan haar om dit soort zaken aan te kaarten. Dat moet anders, vindt de student. “Misschien wordt de universiteit dan een betere plek voor studenten met een functiebeperking.”

Schaamte, herkenning, woede, trots, verschillende emoties voelde rector magnificus Annelien Bredenoord na het lezen van ervaringen van Hazem, Audrey, Letthe, Linda en Kyra.