Erasmus Magazine volgde het afgelopen collegejaar vijf studenten met een functiebeperking. Audrey heeft autisme, Letthe is slechthorend, Hazem heeft ADHD, Linda is slechtziend en Kyra zit als gevolg van een erfelijke aandoening in een rolstoel. Deze studenten vertelden hoe het is om een student met een functiebeperking te zijn. De universiteit kan veel toegankelijker, concludeerden ze allemaal. De ideeën hierover deelden de vijf ervaringsdeskundigen in eerder gepubliceerde artikelen.

Audrey

Onderdeel van de Special

Studeren met een functiebeperking

Rector magnificus Annelien Bredenoord heeft in een interview gereageerd op de verhalen…

“Mensen denken altijd vanuit ‘de norm’ en we vinden het heel ingewikkeld om breder en vanuit inclusiviteit te denken”, zegt rector magnificus Annelien Bredenoord. “Dat besef je als je zelf op een bepaalde manier buiten de norm valt. ‘Universiteiten moeten leren omgaan met mensen die buiten de norm vallen’, zei Letthe in een van de artikelen. Dat is echt de spijker op de kop.”

Bredenoord weet zelf hoe het is om niet de norm te zijn, vertelt ze. “Elk hotel waar ik kom, moet ik uitleggen: ‘nee hoor, we hoeven geen twee aparte kamers. Dit is mijn vrouw. We zijn één gezin.’ En zo kan ik nog honderd voorbeelden geven.”

Een paar weken na haar eerste werkdag kreeg Bredenoord een mail van student Kyra over de ontoegankelijkheid van de campus. “Daar schrok ik heel erg van. Ik dacht: hoe kan het dat dit soort dingen als toegang tot gebouwen niet op orde zijn? Dat was het startschot voor het College van Bestuur om hiermee aan de slag te gaan.”

De vijf studenten met een functiebeperking hebben allerlei ideeën om het onderwijs beter te maken. Ze moeten bijvoorbeeld heel veel zelf regelen. Studieadviseurs moeten daarom meer zeggenschap krijgen en assertiever zijn, zegt Letthe. Zij kunnen dan voor studenten regelen dat ze ieder vak weer de nodige ondersteuning krijgen.

“Dat vond ik een hele goede suggestie, want ik snap dat je wat schouders naast je nodig hebt, die af en toe voor jou op de tafels slaan. Maar ik wil geen valse belofte maken, want de universiteit is een grote organisatie en veel is niet van de een op de andere dag geregeld.

“Weet je, ergens zullen deze studenten altijd vooroplopen, ook in hun toekomstige werkomgeving. Zoals ik in elk hotel en bij elke douane moet uitleggen dat mijn vrouw, zoon en ik één gezin zijn. Ik snap dat het bepaalde woede met zich meebrengt, want jij moet het steeds weer uitleggen en regelen. We kunnen dat als universiteit niet helemaal wegnemen. Ik zou het positief willen bekijken: het zorgt voor een bepaalde vechtlust en veerkracht. Dat las ik in alle verhalen terug. Het maakt deze studenten rijkere, interessante mensen. Hazem beschreef bijvoorbeeld dat hij zijn creativiteit als een positieve kant ziet van zijn ADHD.”

Letthe Riemen_foto door Ronald van den Heerik

Lees meer

Letthe: ‘Ik snap niet waarom mensen met een functiebeperking zoveel harder moeten werken’

Hoe kan de universiteit een betere plek worden voor studenten met een functiebeperking?…

Onderwijsinstellingen moeten studenten leren hoe ze met stress en prikkels moeten omgaan en wat meer ruimte geven om te herstellen van veel stress, vindt Audrey. Ook moeten ze de ruimte bieden om te herstellen van veel stress. Ze stelt daarom een ‘instortweek’ voor.

“Dat is een van de dingen waar we al mee bezig zijn. We hebben een Student Wellbeing Week en we zetten enorm in op studentenwelzijn. Ik denk dat we daarin vooroplopen. Anders dan tien, twintig jaar gelezen zien we persoonlijke ontwikkeling als een taak van de universiteit.”

En een instortweek opleggen bij alle faculteiten, is zoiets een optie?

“Nee, opleggen niet. De inrichting van het onderwijs is per opleiding te verschillend. Een projectgroep denkt wel na over een slimmer academisch jaar. We hebben een van de langste academische jaren van alle Nederlandse universiteiten. Dat kan korter en slimmer, het onderwijs van faculteiten sluit dan beter op elkaar aan. Zo krijgen studenten en docenten meer ademruimte.”

Audrey Ng-a-Tham juni 2022 – Ronald van den Heerik

Lees meer

Iedereen kan leren van mensen met autisme, vindt Audrey met autisme

Audrey pleit voor een ‘instortweek’ na tentamens, voor mensen met én zonder autisme.…

Ook Hazem heeft een idee: leer docenten hoe het is om te leven met een mentale aandoening als ADHD of autisme.

“Ja, goed punt, maar het is tevens goed om te zeggen: we vragen al enorm veel van onze docenten. Ze moeten de lesstof bijhouden, hun didactische en pedagogische vaardigheden ontwikkelen, dan nog dat hele gedoe met online en snappen hoe je break out rooms en weet ik het allemaal moet maken. Ik denk dan: wat kunnen we nog bij docenten neerleggen? Hun takenpakket is al gigantisch.”

Hazem Omran juni 2022 – Ronald van den Heerik

Lees meer

Lui, laks of lawaaierig? Leer docenten hoe wij echt zijn, vindt Hazem met adhd

“Je zou eens in de schoenen van iemand met adhd, autisme of een andere mentale…

Zorg dat studenten zich gehoord voelen, geeft Linda mee. Vermijd reacties als ‘zoek dat zelf uit’ of ‘we gaan dat niet alleen voor jou aanpassen, dat is te duur’.

“Dat soort mails horen studenten niet te krijgen. Dat hoort niet en dat kan niet. Als dat mij ter ore komt, zal ik daar altijd wat mee doen. Een docent of andere medewerker moet eerlijk kunnen zeggen: ik weet het echt even niet en heb hulp nodig. Maar ik vind die lompe mails echt onacceptabel.”

Linda Koster juni 2022 – Ronald van den Heerik

Lees meer

Linda: Studenten met een functiebeperking willen niet speciaal behandeld worden, ‘we willen gehoord worden’

Hoe is het om te studeren met een functiebeperking? Vaak zijn er extra uitdagingen en…

Iets anders dat opvalt is dat studenten met een functiebeperking soms vastlopen in de bureaucratie van de universiteit. Zij moeten van afdeling naar afdeling om na te gaan waar zij met hun problemen terecht kunnen, beschrijft Kyra.

“Laat het duidelijk zijn: ik vind dat het beter moet. Binnen het College van Bestuur hebben we enkele weken geleden een plan van aanpak vastgesteld. Daarin staat onder meer dat we de fysieke toegankelijkheid gaan verbeteren. Gebouwen, toiletten, het openbare terrein, alles moet toegankelijk zijn. Het gaat ook over onderwijs, over video’s met ondertiteling, over ruimtes met meer of juist minder prikkels. We gaan uit van het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking. De samenvatting daarvan is: toegankelijkheid is de norm en ontoegankelijkheid moet je kunnen uitleggen.”

Kyra Mulders juni 2022 – Ronald van den Heerik

Lees meer

Kyra: ‘De universiteit is nu te gefragmenteerd om écht toegankelijk te worden’

Aan ad-hocoplossingen heb je weinig, dat is Kyra’s ervaring. Er wordt ‘eventjes’…

Al deze studenten vertellen dat zij extra moeten werken voor het behalen van een studie. Het wordt ze soms moeilijk gemaakt. Hoe gaat de universiteit daar iets aan doen?

“Door te zorgen dat de zaken die wij op orde moeten hebben gewoon op orde zijn. Dat staat in het plan van aanpak. We zijn een relatief nieuw bestuur en we wilden weten: wat is nou de stand van zaken? Wat is er in het verleden blijven liggen?”

En?

“En de conclusie is dat er heel veel niet op orde is. In coronatijd is veel überhaupt langer blijven liggen. Wat ook meespeelt, is dat het niet duidelijk is waar nou de verantwoordelijkheid ligt. Dat gaan we uitwerken. Er was onlangs een vacature voor studentendecaan voor de afdeling Studeren met een Functiebeperking, die zal hierbij een rol gaan spelen. En studenten worden erbij betrokken.”

Wanneer merken studenten iets van die verbeteringen?

“Dat kan ik nu niet zeggen. Helaas heb ik geen toverstaf om alles in een keer te verbeteren. Dat zou ik natuurlijk willen, maar ja, zo werkt het niet. Daar zijn de uitdagingen nog te groot en te complex voor.

“Wat ik lees in alle verhalen is dat de studenten zeggen: we willen gewoon onderwijs volgen. Hoe moeilijk is dat nou? Ik vind het ingewikkeld, want je wil inclusief zijn en niet in hokjes denken. Tegelijkertijd is het maatwerk, want wat voor de ene student werkt, werkt niet voor een ander. Doelgroepenbeleid is nodig, maar zonder dat je stigma’s gaat opplakken. Dat is een spanningsveld waar ik tegenaanloop als bestuurder.”

In de laatste Nationale Studenten Enquête deelt de EUR de laatste plek met de Universiteit van Amsterdam als het gaat om de tevredenheid van bachelorstudenten met een functiebeperking. Bij de masters staat Rotterdam in de middenmoot. Stijgt deze universiteit de komende jaren op die lijstjes?

“Dat hoop ik uiteraard. Ik hoop ook dat het duidelijk is dat ik helemaal niet tevreden ben met dit soort scores. Ik schaam mij echt voor de voorbeelden die de studenten in de serie aanhalen.”

In de Eerste Kamer was u in 2015 betrokken bij het besluit dat gebouwen met een publieke functie toegankelijk moeten zijn. Dat kwam voort uit het eerdergenoemde VN-verdrag. Hoe heeft dat uw blik veranderd?

“Ik was destijds de woordvoerder voor dit onderwerp. In de voorbereidingen verplaats je je in de mensen over wie het gaat. Dan pas heb je door hoe vaak er troep, fietsen of whatever op stoepen staat. Of dat de tegels ongelijk zijn. Ik zal dat nooit vergeten.”

In 2019 kwam alliantie van belangenverenigingen met een schaduwrapport over de invoering van het besluit over de toegankelijkheid van gebouwen. Daarin staat: het bewustzijn is toegenomen, maar het heeft niet geleid tot vooruitgang. Hoe gaan jullie dat hier voorkomen?

“Het is echt zo dat dit de volledige toewijding van het College van Bestuur heeft. Het onderwerp is zo breed en belangrijk dat het inspanning van het hele College verdient. Maar de problemen zijn niet volgende week opgelost.”

Komt er ondersteuning voor docenten? Ik hoorde dat er docenten zijn bij Economie, de faculteit van Letthe, die geen video’s meer maken omdat ze geen tijd hebben voor de ondertiteling.

“We moeten docenten helpen en ondersteunen zodat zij maatwerk kunnen bieden. Dan kom je wel weer bij de vraag: hoe? Gaan we dat centraal regelen? Per faculteit? Ik neig zelf meer naar concentratie van expertise op dit vlak.”

Lees één reactie