IBCoM-student Hazem: ‘Mensen met adhd zijn niet lui, we doen zo ons best’

Hazem (21) is twee jaar als hij van Nederland naar Egypte verhuist. Jaarlijks gaat hij op vakantie naar Nederland en op zijn zestiende komt hij terug om hier zijn school af te maken. De studie aan de NHTV in Breda na de middelbare school bevalt niet en zijn oog valt al snel op de International Bachelor Communication and Media (IBCoM) in Rotterdam. Nu woont hij met vijftien andere studenten aan de Avenue Condoria in Kralingen. De locatie is echt ideaal, zegt Hazem zelf. “Je bent zo bij de campus, maar ook de Kralingse Plas is dichtbij.”

Hazem weet pas sinds een paar maanden officieel dat hij adhd heeft, maar achteraf verklaart het waarom het op de middelbare school niet zo lekker ging. Waarom haal ik hier geen goede cijfers, vraagt Hazem zich af als hij in Nederland op een Engelstalige middelbare school zit. “In Egypte haalde ik goede cijfers”, vertelt Hazem. “Ik dacht dat het misschien aan de taal lag, maar mijn Engels was niet slecht.”

Steeds vaker begint hij aan zichzelf te twijfelen. Hij voelt zich angstig en verward. “Ik deed meer moeite dan anderen, besteedde meer tijd aan alles, stopte 200 procent energie in school, maar het resultaat was misschien 60 procent. Terwijl anderen met minder effort meer resultaat behaalden. Ik snapte er niets van. Ik dacht ook dat iedereen was zoals ik. Wegdromen in de klas, echt moeite met deadlines.” Nu weet Hazem dat zijn adhd en het Nederlandse onderwijsstelsel (dat vaak leunt op veel onthouden en zelfstandig lezen) slecht samengaan.

Als Hazem ergens te laat komt, wordt hij door bijvoorbeeld collega’s of leidinggevenden aangesproken op zijn ‘luiheid’ of zijn ‘onprofessionele houding’. Als hij eens een verjaardag van iemand vergeet, denken mensen dat hij ongeïnteresseerd en onbetrouwbaar is. “En dat doet zo’n pijn”, waarschuwt Hazem. “Weet dat ik nog veel strenger ben op mezelf dan jij. Ik vreet mezelf van binnen op, ik ben na zoiets zo boos op mezelf. Mensen met adhd zijn niet lui, we doen zo ons best. Wij kunnen er niets aan doen dat bepaalde delen in ons brein anders werken dan mensen zonder adhd. Pas dus op met wat je zegt.”

Juist de delen van het brein die over planning, aandacht, motivatie en impulscontrole gaan, zijn ietsjes kleiner en minder actief bij mensen met adhd. Ook hebben de hersenen een natuurlijke filter die helpt om prikkels van buitenaf te reguleren. Die filter werkt bij adhd’ers niet zo goed. De ene prikkel komt niet, de ander juist extra hard binnen. “Van adhd’ers hetzelfde verwachten als van iedereen is als van een vis verwachten dat het ook wel in een boom kan klimmen.”

Medicatie helpt Hazem om zich ‘eindelijk gewoon een student te voelen’. “Ik kan nu een college volgen, ik kan stof veel beter onthouden. Zo krijg ik meer zelfvertrouwen. Dit jaar doe ik een bestuursjaar bij Erasmus Music Collective en ben ik ambassadeur bij IBCoM.”

De medicijnen helpen, maar nog steeds moet Hazem zelf ook blijven opletten. “Ik leg het altijd zo uit”, zegt hij: “Jij kan gemakkelijk vijftig knikkers vasthouden. Mij lukt dat niet, ze vallen gewoon uit mijn handen, al doe ik nog zo mijn best. De medicijnen zijn een plastic zakje waar de knikkers in zitten. Het helpt enorm, maar er zit een klein gaatje onderin en als ik niet oplet valt er toch een knikker uit.”

Denk niet dat die medicijnen zaligmakend zijn, zegt Hazem. Het was een lang traject voor hij passende medicatie vond. Een hele lange tijd was hij steeds misselijk door de medicijnen. Al heeft hij nu hij een dosis gevonden heeft die werkt, nog is het niet ideaal. “Een bijwerking is dat ik geen honger voel. Ik moet mezelf eraan herinneren dat ik moet eten. Ik heb mijn huisgenoten gevraagd mij te laten weten wanneer zij gaan koken of eten, dan weet ik dat het etenstijd is.” Over die bijwerkingen wordt vaak niet gesproken, zegt Hazem. Toch is hij er vooral blij mee.