Al sinds het begin van deze eeuw wil het Erasmus MC meer mogelijkheden hebben om ongeschikte geneeskundestudenten weg te sturen. Sinds 2010 kan dat, als de student een gevaar is voor medestudenten, collega’s of patiënten, maar dit blijft moeilijk te bewijzen. Daarom willen de examencommissies van alle geneeskundeopleidingen betere handvatten om de veiligheid van toekomstige patiënten te beschermen, vooralsnog tevergeefs.
Verantwoordingskader
Voor dit verhaal sprak auteur Tessa Hofland met artsen en opleiders van het Erasmus MC en andere academische ziekenhuizen. In totaal met achttien mensen. Met sommigen uitgebreid, met anderen wat korter.
Aanvullend baseerde de auteur zich op schriftelijke bronnen; van juridische uitspraken van de Raad van State en het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs over het iudicium abeundi, onderwijs- en examenregelingen van de geneeskundeopleiding, het pleidooi uit 2022 van het Landelijk Overleg Voorzitters Examencommissies Geneeskunde, het protocol iudicium abeundi van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, Kamervragen, de antwoorden daarop en een memorie van toelichting rondom de invoering van het iudicium abeundi, Kamervragen na het pleidooi van de examencommissies om een uitbreiding van het iudicium abeundi, een promotieonderzoek over professioneel gedrag onder geneeskundestudenten en meerdere artikelen. Desgewenst kunnen deze stukken op de redactie ingezien worden.
Belangrijk te melden is dat het idee voor dit onderzoeksverhaal al ontstond voor de aanslag van Fouad L. op het Erasmus MC. De problematiek speelde al voor hij zijn geneeskundestudie startte, en speelt ook nog na zijn veroordeling tot een levenslange gevangenisstraf. Wel heeft deze vreselijke gebeurtenis de urgentie voor dit onderzoek versterkt.
De aanleiding was een artikel over een weggestuurde student dat in korte tijd veelvuldig werd gelezen op de website van EM en dit onderwerp het gesprek van de dag was onder geneeskundestudenten – zo vertelden studenten ons destijds. Na de aanslag heeft EM gewacht om met de productie van dit verhaal te starten, vanwege de gevoeligheid in het Erasmus MC over dit onderwerp.
Voor dit onderzoek over het mogelijkheden en onmogelijkheden om een geneeskundestudent van de opleiding te verwijderen, is gekozen om te focussen op de periode dat de studenten coschappen lopen. Reden hiervoor is dat de publiekelijk bekende voorbeelden van de inzet van het iudicium abeundi allemaal gingen over studenten die tijdens hun coschappen in de problemen kwamen. Daarom is voor dit onderzoek met name gesproken met arts-beoordelaars die deze studenten samen met verpleegkundigen en andere artsen van de afdeling begeleiden.
Geneeskundestudenten over wie ernstige twijfels zijn over hun geschiktheid als arts, krijgen te vaak hun diploma, vinden examencommissies en opleidingsdirecteuren. Ze vragen de overheid al sinds het begin van deze eeuw om meer mogelijkheden deze studenten weg te sturen. De moord op een docent in het Erasmus MC in 2023 roept nogmaals de vraag op: waarom lukt het niet om overduidelijk ongeschikte studenten weg te sturen van geneeskundeopleidingen?
Coassistenten dragen een witte jas en worden door patiënten gezien als dokter. Dat brengt een enorme verantwoordelijkheid met zich mee, niet alleen voor hen maar ook voor de artsen die hen begeleiden. “Eigenlijk draait het maar om één vraag: wil je deze jonge dokter straks aan je bed?”
Examencommissies en opleidingen willen dat het makkelijker wordt om ongeschikte geneeskundestudenten weg te sturen, omdat ze vrezen voor de toekomstige patiëntveiligheid. Berk Uzunalioglu, voorzitter van belangenvereniging De Geneeskundestudent, pleit voor zorgvuldigheid daarbij. “Patiëntveiligheid en het recht op onderwijs hoeven elkaar niet te bijten.”
Een beoordeling krijgen van een arts die jou nooit gezien heeft, weinig diepgaande feedback, een discriminerende bijnaam… Coassistenten krijgen vaak veel over zich heen. Vier (voormalige) co’s vertellen over hun ervaringen – ook over de hele positieve.
