Bangalijstjes als immaterieel erfgoed

Konden de leden van de Nederlandse corpora vorige maand nog van vreugde over de hoofdjes van aspirant-leden hossen, inmiddels vertoont het ‘laatste onneembare bastion van de academische wereld’ flinke barsten.

Het is augustus en er heerst een juichstemming bij Neêrlands oudste studentenverenigingen: de corporale cultuur is opgenomen in de lijst van immaterieel erfgoed. ‘Het met regelmaat borrelen, de mores en de ontgroening’ behoren tot het vaderlands erfgoed, zo omschrijft de Nationale Inventaris het. Nu, een maand later, kan daar aan worden toegevoegd: ‘het opstellen van bangalijsten en het inslaan van de hersens van aspirant-leden’. De corpora staan er, met dank aan het Groningse Vindicat atque polit, gekleurd op. Reden voor de Nationale Inventaris om de corporale cultuur nog even niet op de lijst te zetten.

Begin september is er al de ophef over ontgroeningsfoto’s in de Groninger almanak: een meisje dat met haar gezicht in een bord eten worden gedrukt, een jongen ligt op zijn buik met een stok in zijn mond. ‘Stuitend en mensonterend’ noemt een Gronings universiteitsraadslid het. Wist hij veel dat het nog veel erger zou worden. Want een paar weken later duikt een ‘bangalijst’ op: een officieuze Vindicat-almanak met de ‘goorste wijven’, Vindicatslang voor mooiste meisjes. Inclusief ‘bindende rating’, telefoonnummer en (bikini)foto. De Vindicatmaand wordt afgesloten met een incident tijdens de eerder genoemde ontgroening: een sjaars moet na een al te enthousiast ritueel met een hersenoedeem naar het ziekenhuis. De Rijksuniversiteit Groningen vindt het eerst allemaal een interne aangelegenheid, om vervolgens bij zinnen te komen, en met de verkondiging van een algehele afschaffing van de ontgroening flink door te draven.

Ondanks alle frivoliteiten die de heren en dames studenten zich veroorloven buiten de campus, gaat het goed met de Nederlandse universiteiten. Nog nooit scoren ze zo hoog op de meest toonaangevende universiteitsranking Times Higher Education. Alle universiteiten, zélfs Groningen, nestelen zich op een plekje in de top-200 van de wereld. De EUR stond al in de top-100 en stijgt dit jaar een beetje: van de 71e naar de 69e plaats, en is daarmee de vierde beste universiteit van Nederland.

Een van de redenen van die topnotering is ongetwijfeld de fraaie en schone campus die onze universiteit rijk is. En die wordt nóg wat schoner dankzij de maandelijkse inspanningen van een aantal verstandelijk beperkte jongeren van Stichting Bont. Gewapend met grijper en vuilniszak gaan ze de campus over, net zolang tot het brandschoon is. Dat verstandelijk beperkte jongens niets menselijks vreemd is, bewijst Cas (18), die tijdens het schoonmaken zijn ogen niet in zijn zak heeft zitten. Hij versiert naar eigen zeggen zelfs een studente, door ‘een beetje de achterkant te bekijken’.

Minder fraai is de omgang met gehandicapte studenten op de Erasmus Universiteit. In een rapport van het Centrum Hoger Onderwijs Informatie scoort Rotterdam een hele magere 6. Een onvoldoende dus, als je het aan de Rotterdam School of Management vraagt. Daarmee staat de EUR elfde op de ranglijst van dertien universiteiten. De universiteiten zijn onder andere beoordeeld op voorlichting, aanpassingen in het onderwijs, hulpmiddelen en begeleiding. Op alle onderdelen viel de EUR-score uit tussen de 6 en de 6,5.

Blijdschap en vrees op het Erasmus MC. Vrees onder de coassistenten. Zo erg zelfs, dat ze aankondigen te gaan protesteren. Door het leenstelsel zijn ze hun inkomen kwijtgeraakt. En omdat coschappen nogal veel tijd en inzet vergen, is een studentenbaantje vrijwel onmogelijk. Toch voorziet minister Bussemaker geen problemen: artsen verdienen genoeg later, dus die extra schuld kunnen ze best dragen.

En blijdschap voor de nabestaanden van mensen die hun lichaam ter beschikking stelden van de medische wetenschap. Na jaren lobbyen en crowdfunden is het namelijk eindelijk gelukt: een eigen herdenkingsmonument voor de nabestaanden van lichaamsdonoren aan het Erasmus MC. Op begraafplaats Hofwijk in Rotterdam-Overschie onthult burgemeester Aboutaleb het monument, tot grote vreugde van onder andere Joke van der Wal, die dertien jaar na de dood van haar man eindelijk een vaste plek heeft om haar man te herdenken.

Tegelijk is het monument de vrucht van het eerste succesvolle crowdfundingproject van de EUR: 12.000 euro leverde dat op, terwijl er maar 10.000 euro nodig was. “Maar daardoor hebben we het monument nog wat groter kunnen maken, en de omgeving meer kunnen aankleden”, glundert initiatiefnemer en hoogleraar Anatomie Gert- Jan Kleinrensink na de onthulling.