
Het kan soms best druk zijn in Amelisweerd, maar deze maandagmiddag is het bos grotendeels verlaten. Overdag was het bewolkt, maar nu is de lucht opengetrokken en de groene blaadjes fluoresceren in de namiddagzon. Op de grond ligt een eerste onrijpe kastanje en verderop gaan de kuikens van een eend te water in de Kromme Rijn. Rondom de Pepernotenberg is het bijna donker, zó dicht is het bos in deze tijd van het jaar. Vervolgens breekt het bij restaurant De Veldkeuken open in een statig trapeziumbos (de naam duidt op het patroon van de paden) van monumentale bomen. Helaas is De Veldkeuken gesloten op maandag, dus geen koffie voor mij. Ik loop door over het jaagpad langs de Kromme Rijn richting Theehuis Rhijnauwen.
De weg kwijt

Amelisweerd was ruim twintig jaar geleden het eerste dat ik in mijn leven van Utrecht meekreeg. Toen ik in 5VWO voor een werkweek vanuit het oosten van het land in de Stayokay in het bos belandde, had ik nog geen idee van de betekenis van het – eigenlijk miezerig kleine – stukje bos aan de rand van Utrecht. Ik had geen idee van de jarenlange strijd tegen de aanleg en later de verbreding van de snelweg A27, een zesbaans snelweg dwars door het natuurgebied. En ik had ook geen idee waarom zo veel Utrechters zo veel waarde aan het landgoed hechten.
Een decennium na die werkweek ging ik in Utrecht wonen en ontdekte ik waarom. Natuurlijk, er zijn parken in Utrecht en een paar kilometer achter Amelisweerd begint de Utrechtse Heuvelrug, een veel uitgestrekter stuk bos waar het óók heerlijk toeven is. Maar Amelisweerd is van ons, Utrechters. Tien minuten fietsen vanaf het centrum waan je je in een echt bos. Na elke bocht in het pad ziet het landschap er anders uit. En elk seizoen ook: de vergezichten over het water in de lente als de bermen nog kaal zijn, het coulisselandschap in de zomer, de vijftig tinten bruin van de herfst en in de winter lijkt er altijd sneeuw te liggen. Tijdens corona kwam ik zo vaak in Amelisweerd dat ik nu een timelapse kan maken van hetzelfde doorkijkje, door de seizoenen heen. En nog kan ik er de weg kwijtraken, zoveel sluiproutes, paadjes en bochten is het bos rijk.
Pannenkoek met spek, appel en kaas

Bij het theehuis maakt normaalgesproken de stilte van het bos plaats voor de hectiek van kinderwagens, fietsers, auto’s en gillende kinderen. Dit pannenkoekenrestaurant, met een schitterend gazon dat schuin de Kromme Rijn in loopt, vormt een perfecte aanlegplek voor kajakkers en suppers. Gelukkig is het maandag en valt de drukte mee: er staat géén wachtrij voor de ingang en er is zowaar een tafeltje bijna aan het water. Een pannenkoek met spek, appel, kaas en stroop later lopen we langs het jaagpad terug naar onze fiets. In het tegenlicht van het gouden uurtje kun je maar één ding zien: dit bos moet nooit wijken voor een bredere snelweg.

Heen & terug
Vanaf Utrecht Centraal pak je bus 41 richting Wijk bij Duurstede. De bus stopt op verschillende plekken langs Amelisweerd, maar het beste kun je uitstappen bij halte Oud-Amelisweerd en dan de Koningslaan inlopen. Achter restaurant de Veldkeuken loop je dan zo het bos in. Met echt mooi weer pak je een OV-fiets vanaf Utrecht Centraal voor een heerlijk fietstochtje via de Burgemeester Reigerstraat (even shoppen!), het Wilhelminapark (ijsje!), het Rietveld-Schröderhuis (cultuur!) om vervolgens een kano te huren bij De Rijnstroom, waarmee je de hele Kromme Rijn afpeddelt tot Theehuis Rhijnauwen.
Flora en fauna
In Amelisweerd is veel water én veel bos. Er staan beuken en eiken van honderden jaren oud, in de herfst vind je er heel veel paddenstoelen en je ziet en hoort er veel reigers, spechten, ganzen, meerkoeten en eenden. Ook leven er reeën, buizerds, ijsvogels, eekhoorns en vleermuizen maar die heb ik zelf nog niet gespot.
Bezienswaardigheden & activiteiten
De favoriete bezigheid van veel bezoekers is kanoën, kajakken en suppen, ook wordt er opvallend veel gezwommen in de Kromme Rijn. Daarnaast kun je er goed fietsen en uiteraard wandelen. Sloepen of andere motorvaartuigen zie je er weinig en dat willen we graag zo houden in Utrecht. Zoek je cultuur, dan biedt Landhuis Oud-Amelisweerd soelaas. In het huis zijn bijzondere oude behangen te bewonderen en er zijn regelmatig exposities. Ook zijn er restanten van een fort, dat vroeger onderdeel was van de Hollandse Waterlinie.
Eten en drinken
Een picknickmand heb je hier niet nodig, er zijn drie heerlijke plekken voor je natje en je droogje: naast het landhuis bij De Veldkeuken, op het terras van de Stayokay in kasteel Amelisweerd en bij het theehuis. Wil je wat luxers, ga dan naar restaurant Vroeg, vlak bij de parkeerplaats van Oud-Amelisweerd.