De EUR beschikt over een netwerk van vertrouwenspersonen op de EUR. Dit netwerk bestaat uit negentien vertrouwenspersonen en behandelt meldingen van studenten en medewerkers die te maken hebben met ongewenst gedrag. Elke faculteit heeft z’n eigen vertrouwenspersoon. Maar wat valt onder ‘ongewenst gedrag’ en wat moet je doen als je dat meemaakt? Vijf vragen aan coördinator Martin Blok.
Wanneer is er sprake van ongewenst gedrag?
“Ongewenst gedrag is in principe elk gedrag dat als bedreigend, intimiderend of vernederend wordt ervaren. Denk aan discriminatie, intimidatie (seksueel of anderszins), agressie, geweld, pesten of stalken – zowel fysiek als digitaal. Ook als je in een situatie zit waarin je je permanent onveilig voelt door het gedrag van mensen, kun je spreken over ongewenst gedrag.”
Wat is de eerste stap die je kan zetten als je te maken hebt met ongewenst gedrag?
“Het hangt natuurlijk van de ernst van de zaak af. Als het bijvoorbeeld om een eenmalige foute opmerking van een collega gaat, en je je veilig voelt om het te bespreken met die collega of je leidinggevende, dan moet je dat natuurlijk doen.
“Maar als je het niet veilig vindt om zelf een zaak direct aan te kaarten, hoe groot of hoe klein ook, dan is het prettig om in vertrouwen met iemand te kunnen praten. Je kan dan vrijuit spreken, zonder dat er een waardeoordeel aan opgehangen wordt. En daar zijn wij voor.
“Bij ernstig grensoverschrijdend en eventueel strafbaar gedrag is het mogelijk om ook melding te doen bij de politie. De vertrouwenspersoon kan je daarbij helpen.”
Wat is de rol van een vertrouwenspersoon?
“Een vertrouwenspersoon luistert naar je verhaal en geeft advies. Als iemand bijvoorbeeld besluit om een klacht in te dienen, dan leggen we ook uit wat de gevolgen zijn van zo’n klacht en wat dat betekent voor de melder. Er zijn op de EUR verschillende klachtenprocedures, afhankelijk van de aard en de context van de zaak, maar in alle gevallen staat de veiligheid van de melder op nummer een bij ons.
“Belangrijk is dat je je veilig voelt om je verhaal te vertellen. Wij helpen je het verhaal duidelijk te krijgen, maar bepalen niet wat ermee gebeurt. Je moet zelf aangeven wat je wil. Dan gaan we samen kijken of er binnen de organisatie een mogelijkheid bestaat om het probleem op die manier op te lossen. Mocht het nodig zijn, dan kunnen vertrouwenspersonen je ook verwijzen naar psychologen, bedrijfsartsen, maatschappelijk werkers, een decaan of een docent. Er zijn dus verschillende opties, maar vaak weten mensen de mogelijkheden niet.
“Het lijkt alsof een melding altijd een formele klacht wordt met een officiële procedure, maar een melding kan ook op een andere manier worden opgelost. Vaak kun je het probleem al in een gesprek met een collega of een leidinggevende oplossen. Voor studenten kan het een gesprek zijn met een docent of een decaan. Bij ernstige misdragingen adviseren we in het algemeen natuurlijk wel om een formele klacht in te dienen, wij kunnen daarbij ook assisteren.
“Het gebeurt ook weleens dat iemand een verhaal vertelt, maar om bepaalde redenen niet wil dat er iets mee gebeurt. Het verhaal wordt dan gedocumenteerd in een vertrouwelijke portefeuille. Op die manier kunnen we snel handelen als er meer meldingen binnenkomen over dezelfde persoon of vergelijkbare zaken. Dus: meld ongewenst gedrag altijd.”
‘Wat je ervaart als grensoverschrijdend gedrag is meestal ook grensoverschrijdend gedrag. Jij bepaalt dat’
Wat is het verschil tussen een vertrouwenspersoon en een ombudsfunctionaris?
“Vertrouwenspersonen behandelen zaken die te maken hebben met ongewenst en grensoverschrijdend gedrag, terwijl een ombudsfunctionaris zaken behandelt bij vragen, dilemma’s of conflicten op de werkvloer of binnen de opleiding. Vertrouwenspersonen kunnen melders adviseren en begeleiden, maar we kunnen geen onderzoek doen. De ombudsfunctionaris kan daarentegen onpartijdig onderzoek doen en advies geven om de problemen rondom verstoorde arbeidsrelaties op te lossen. In sommige gevallen kan het wel gebeuren dat een vertrouwenspersoon je doorverwijst naar de ombudsfunctionaris.”
Wat voor boodschap wil je meegeven aan studenten en medewerkers van de EUR?
“Wat je ervaart als grensoverschrijdend gedrag is meestal ook grensoverschrijdend gedrag. Jij bepaalt dat. Het hoeft niet altijd om een persoon te gaan, het kan ook een omgeving zijn. Daar kunnen we samen naar kijken. Dus nogmaals: kom naar ons toe.”
Het netwerk van vertrouwenspersonen op de EUR bestaat op dit moment uit negentien vertrouwenspersonen, twaalf voor medewerkers en zeven voor studenten. Debra Young en Martin Blok zijn de centrale vertrouwenspersonen, die behandelen klachten van zowel medewerkers als studenten. Er zijn vertrouwenspersonen op alle faculteiten van de EUR, maar je hoeft niet naar de vertrouwenspersoon van je faculteit of afdeling. Iedereen kan zelf kiezen bij wie ze terecht willen.
Je kan alle vertrouwenspersonen vinden op de website van de EUR.
