Het gaat om de gebouwen Theil, Erasmus, Van der Goot, Sanders, Polak, Mandeville, de bibliotheek, Bayle, N en G. In negen van de tien gebouwen voldeed de branddetectie niet en eveneens in negen gebouwen waren er problemen met het ontruimingssignaal. Ook was de rookbeheersing (vier gebouwen) en compartimentering (vijf gebouwen) niet in orde. Compartimentering is de afscheiding van ruimtes in het gebouw, zodat de brand zich niet te snel kan verspreiden. De universiteit is bezig om alle gebreken te herstellen, dat zou in december afgerond moeten zijn.
Alleen in Langeveld, Q, P en bij kinderdagopvang Partou zijn geen tekortkomingen gevonden. Het Tinbergengebouw werd in 2021 acuut gesloten vanwege gebrekkige brandveiligheid en wordt momenteel gerenoveerd.
‘Personen in gevaar’
De tekortkomingen werden in het eerste kwartaal van 2024 door de inspectie van de Veiligheidsregio gemeld bij de universiteit. In de maanden daarna bleven de problemen ondanks herhaaldelijke verzoeken bestaan, blijkt uit inspectiebrieven uit die periode. “U brengt daarmee de veiligheid van personen in en rond het bouwwerk in gevaar”, schrijft de inspectie over acht van de tien gebouwen. Vervolgens droeg de inspectie deze acht gebouwen over aan de gemeente Rotterdam voor handhaving en het uitvoeren van eventuele sancties.
Tot het opleggen van sancties is het gelukkig niet gekomen, vertelt Marcel Quanz van de facilitaire dienst Real Estate & Facilities (RE&F) van de universiteit. “We hebben alle tekortkomingen in kaart gebracht, veel daarvan zijn al opgelost. De resterende punten zijn onder controle. We hebben tijdelijke maatregelen genomen of zijn in overleg met de brandweer bezig met structurele oplossingen. Sommige zaken vragen tijd.”
Kleine gebreken
Dit wordt door de gemeente bevestigd. “De gemeente heeft geconstateerd dat het om kleine gebreken gaat. Denk bijvoorbeeld aan een ontbrekend certificaat bij een brandmeldinstallatie of een deur die klemt. Geen schokkende zaken, maar wel zaken die de universiteit in orde moet maken”, laat een woordvoerder per mail weten. Er was volgens de gemeente geen sprake van onveilige situaties.
Het ‘gevaar’ voor personen in en rond het bouwwerk, zoals de inspectie schrijft, moet volgens Quanz niet te letterlijk worden genomen. “Als iets niet aan de norm voldoet, geldt dat formeel als gevaarlijk. Maar feitelijk is er geen direct gevaar geweest. We hebben steeds in overleg met de brandweer bepaald wat nodig was. Als een gebouw echt gevaarlijk zou zijn, zou het direct worden gesloten. Dat was nooit aan de orde.”
Eerder frustraties dan gevaar
Volgens de Veiligheidsregio wordt de ‘standaardzin’ dat personen in gevaar gebracht zijn nu al ‘geruime tijd’ niet meer gebruikt in brieven van de inspectie, omdat de zin volgens inspecteur Peter Bitter ‘iets te dramatisch is en meer onze frustratie over de gang van zaken weergeeft’. “De zin betekent wel dat we teleurgesteld en gefrustreerd zijn dat de maatregelen niet binnen de gestelde termijn zijn genomen. Dan voelen we ons een beetje in de maling genomen.”
Waarom het de Erasmus Universiteit niet lukte om binnen de gestelde termijnen tot een oplossing te komen, weet Bitter niet. “Maar het zijn redelijke termijnen waarin de universiteit de gebreken had kunnen herstellen.”
Of er dan ook echt sprake was van gevaar, is een complexe vraag, zegt Bitter. “De tekortkomingen betekenen in ieder geval dat de brandveiligheid niet aan de eisen voldeed, maar het hangt helemaal af van de specifieke situatie welke risico’s dat met zich meebrengt.” Over de specifieke situatie bij de EUR kan Bitter zich niet uitspreken, omdat hij dat specifieke dossier niet kent. “Wij hebben deze dossiers overgedragen aan het bevoegd gezag, de gemeente Rotterdam.”
Brandwachten in Mandeville
Sommige problemen kunnen met een tijdelijke maatregel opgelost worden. Een voorbeeld daarvan is te zien in Mandeville. Daar is het ontruimingssignaal net niet luid genoeg, zegt Quanz. “De installatie werkt wel, maar voldoet niet aan de norm. Daarom zetten we brandwachten in. Zij krijgen een signaal bij brandalarm en controleren per verdieping of iedereen het gebouw verlaat.” Begin 2026 zou het alarm weer volgens de norm moeten functioneren en zijn de brandwachten niet meer nodig, verwacht Quanz.
Een aantal problemen is nog niet verholpen, zoals de branddoorvoer. In brandwerende muren zitten soms gaten die toch vuur of rook doorlaten, bijvoorbeeld omdat een monteur daar ooit een kabel getrokken heeft. Die moeten afgedicht worden met een brandwerende kit, maar dat is niet altijd gebeurd. “Zulke gebreken zijn we nu aan het herstellen.” De planning is dat het laatste gebouw in december gereed is en daarna aan de beurt is voor certificering.
Reorganisatie
Volgens Quanz zijn de gebreken aan het licht gekomen als gevolg van de herstructurering bij de gebouwendienst. “In 2023 zijn alle vastgoedzaken georganiseerd binnen de afdeling Real Estate. Daardoor kreeg de organisatie meer grip op controles. In dat proces ontdekten we zelf gebreken, nog voordat de brandweer dat deed. Dankzij de inspecties kregen we nog beter zicht op de situatie, die we via een dashboard monitoren.”

Goed dat hier eindelijk aandacht voor is. Na jaren meldingen doen, tot bij de Arbeidsinspectie, had ik de moed opgegeven. De kruisjes bij het Mandeville-gebouw zijn overigens niet compleet:
1. Om opstoppingen op de trap te voorkomen moet het gebouw per verdieping worden ontruimd. Maar het alarm van de ene verdieping kan op de andere ook hoorbaar zijn. Dat geeft verwarring.
2. Vluchtwegen staan aangegeven, maar niet iedereen ziet dat. Dit kan beter. Er zijn altijd lampen kapot. De meesten kiezen de trappen aan de noordzijde. Aan de zuidzijde gaat het hek niet vanzelfsprekend open. Dan loopt met over de 3e verdieping naar de noordzijde. En buiten blijven mensen te dicht voor de uitgang staan, waardoor de rest niet meer goed naar buiten kan.
3. Het overzicht beperkt zich tot de technische kant. De toekenning van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en taken rammelt ook.
4. Op de 3e verdieping, waar honderden studenten tegelijk komen, is niets geregeld – het gebouw wordt als kantoorgebouw gezien.
5. Ontruimingsoefeningen werden niet geevalueerd.
6. Kortom: een combinatie van zwaktes. Bij een ramp is er bijna altijd sprake van zo’n combinatie.
Goede punten. Is er uberhaupt een trap van verdieping 0 naar 3 voor Mandeville? Ik ken alleen de weg via de roltrap.
Ik ben niet verbaasd. Ik had lessen in V-building (die hier overigens niet genoemd wordt). In dat gebouw konden de ramen niet eens open. We hielden de deuren open in de zomer omdat het gewoon te heet werd en studenten onwel werden. De brandveiligheid zal daar ook wel niet op orde zijn.
Goed dat er brandwachten worden ingezet. Maar jammer dat het een inspectie vergde om dit allemaal in orde te maken.Ik bedoel: wat als er een incident was geweest?
Maar goed. Fijn dat het opgelost wordt en dat de EUR het serieus neemt.