Voor zowel Bar-Ilan University (Tel Aviv), Hebrew University (Jeruzalem) als de University of Haifa adviseert de commissie onder leiding van ISS-rector Ruard Ganzevoort twee dingen aan het College van Bestuur: ga geen nieuwe samenwerkingen aan en pauzeer bestaande uitwisselingsprogramma’s (die overigens vanwege de oorlog in Gauze al op pauze staan).
Systematische verwevenheid met IDF
Dat adviseert de commissie bij Bar-Ilan omdat er ‘geloofwaardige aanwijzingen van de systematische verwevenheid van Bar-Ilan University met de Israëlische staat en de IDF, en directe betrokkenheid bij de ontwikkeling van technologieën die kunnen bijdragen aan schendingen van mensenrechten en internationaal recht’, staat in het rapport. Volgens het rapport zijn er ‘sterke indicaties’ dat de acties van het Israëlische leger (de IDF) in Gaza gezien kunnen worden als oorlogsmisdaden, en dus zou samenwerking met de IDF zeer kritisch tegen het licht gehouden moeten worden door Bar-Ilan, en dat is volgens de commissie niet het geval. Ook is de universiteit betrokken bij activiteiten in bezet gebied, onder andere met archeologische opgravingen en de oprichting van de Ariel universiteit.
Ook bij Hebrew University ziet de commissie ‘geloofwaardige aanwijzingen van betrokkenheid bij structurele schendingen van mensenrechten en humanitair recht, inclusief oorlogsmisdaden’. De universiteit is fysiek aanwezig in bezet gebied, schrijft de commissie, en er is een structurele verstrengeling met de IDF. “Samenwerking brengt het risico mee dat de Erasmus Universiteit indirect verbonden raakt met deze schendingen.”
Bij samenwerking met de University of Haifa loopt de Erasmus Universiteit dezelfde risico’s als bij Hebrew en Bar-Ilan, denkt de commissie. Dat komt ook hier door een verstrengeling met de IDF, via bijvoorbeeld militaire colleges. Ook is Haifa betrokken bij archeologische opgravingen in bezet gebied.
Omdraaiing bewijslast
De commissie adviseert het College van Bestuur om binnen drie maanden in gesprek te gaan met de instituten, over de stappen die de Israëlische universiteiten nemen om mensenrechtenschendingen te voorkomen. In ieder geval totdat de Israëlische universiteiten aantonen dat de activiteiten in bezet gebied ‘Palestijns zelfbeschikkingsrecht respecteren’, ‘gepaard gaan met herstel- of verzoeningsprogramma’s’ en dat de samenwerking met het leger geen risico geeft tot betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen, adviseert de commissie om de samenwerkingen te minimaliseren of op te schorten.
Met het advies lijkt de commissie tegemoet te komen aan de kritiek die het onlangs kreeg tijdens een inloopsessie. Daarin riepen meerdere aanwezigen de commissie op om de bewijslast om te draaien: niet de Erasmus Universiteit zou moeten aantonen dat de Israëlische instituten betrokken zijn bij schendingen, maar de instituten zelf moeten aantonen dat ze daar níet bij betrokken zijn.
Asymmetrie
De commissie wil de Israëlische universiteiten jaarlijks opnieuw beoordelen. Het College van Bestuur bespreekt momenteel het advies en neemt zeer binnenkort een besluit.
Ondertussen gaat de commissie verder met het beoordelen van andere banden met Israëlische en Palestijnse instellingen. Voorzitter Ruard Ganzevoort zei eerder dat die instellingen niet allemaal op dezelfde manier getoetst worden, vanwege de ‘asymmetrie’ van het conflict tussen Israël en Palestina.
