Rector magnificus Annelien Bredenoord ging in haar Diesrede in op de rol die zij ziet voor de Erasmus Universiteit. “We hebben gekozen om een civic university te zijn, een universiteit die naar buiten reikt en meer doet dan kennis alleen beschikbaar stellen voor de praktijk, maar samen met maatschappelijke partners, bedrijfsleven en overheden innoveert en kennis ontwikkelt.”
De rector pleit in haar persoonlijke verhaal voor het maken van dappere keuzes weg van je comfortzone, zoals ook de oprichters in 1913 een avontuur aangingen bij het opzetten van de eerste economische hogeschool van het land.
Vertrouwen wetenschap
Tegelijk schetst Bredenoord in haar speech ook de dilemma’s die gepaard gaan met maatschappelijke impact nastreven. Ze verwijst in haar verhaal naar onderzoek van het Rathenau Instituut naar vertrouwen in de wetenschap. Dat is gegroeid, maar tegelijk is het wantrouwen ook sterker geworden, met name sinds de coronacrisis.
“In de gepolariseerde samenleving anno 2023, is dit een ingewikkelde paradox”, zegt Bredenoord. “Wetenschappers willen bijdragen aan de samenleving en treden naar buiten met hun onderzoek, en krijgen dan te maken met bedreigingen of de politisering van hun wetenschappelijke kennis. Dat is niet meteen wat je je voorstelt bij je steentje bijdragen als docent of onderzoeker, maar het is wel de realiteit waar je soms mee moet dealen. Juist op een universiteit moet je de moeilijke, kritische en morele vragen niet uit de weg gaan.”
Meer dan alleen mediatraining
Ze vindt dat de universiteit docenten en wetenschappers hier beter in moet ondersteunen. “Als je actief bent in de publieke arena, volstaat een mediatraining niet altijd. Denk ook aan handvatten om meer inzicht te hebben in de rol die wetenschap bedoeld of onbedoeld kan spelen in de wereld van politiek en lobby.”
En niet alleen moet er extra steun komen voor wetenschappers die naar buiten treden, maar ook komt de buitenwereld steeds meer binnen bij de universiteit, zegt Bredenoord verwijzend naar de recente gebeurtenissen in Israël en Gaza en de onrust die dit binnen de universiteit veroorzaakt. “We hebben de afgelopen maand gemerkt dat de emoties in deze situatie zo groot zijn, het geweld zo overweldigend, dat we moeten zoeken naar manieren om in contact te blijven met elkaar, om elkaar veilig te laten voelen, de dialoog op te zoeken en elkaar niet te verliezen in de strijd om een standpunt. Juist op een universiteit moet er ruimte zijn voor verschillende narratieven, en moeten de moeilijke, kritische en morele vragen niet uit de weg gegaan worden. Maar doe dat wel in een open en respectvolle dialoog. En natuurlijk is dat telkens weer zoeken.”
Toch besluit ze positief. “De transitie naar een civic university kan soms lastig zijn en schuren. Maar dit is de enige manier om te groeien en verder te komen.”
Tijdens de Dies werden naast het eredoctoraat voor Guido Imbens nog enkele prijzen uitgereikt.
Zo kreeg Stijntje Dijk, promovenda van het Erasmus MC, de Lambers excellence award voor haar masterthesis over medische besliskunde. Het onderzoeksteam van Criminologie ontving de Research prize 2023 voor hun baanbrekende onderzoek naar onder meer drugsgerelateerde misdaad in de Rotterdamse haven. Promovenda Maria Carmen Punzi kreeg de FAME Athena award voor haar inzet voor een open dialoog over menstruele gezondheid, en omdat ze de drijvende kracht was achter het plaatsen van kastjes met menstruatieproducten op toiletten op de campus.
Tenslotte werd Jun Borras, hoogleraar Agrarische studies aan het ISS, benoemd tot de derde Erasmusprofessor. Deze functie is bedoeld om invulling te geven aan het creëren van positieve maatschappelijke impact.
