Klimaatwethouder Arno Bonte schreef woensdag trots in een opiniestuk in het AD dat er dankzij het gemeentelijk klimaatakkoord al een miljoen ton CO2 is gereduceerd in de havenstad. In navolging van Greta Thunberg noemt hij ‘de tijd van bla, bla, bla’ nu echt voorbij en de tijd voor concrete klimaatactie begonnen.
Duurzaamheidsplannen
Ook de Erasmus Universiteit sloot zich in 2019 aan bij het Rotterdamse Klimaatakkoord. In het akkoord stond onder andere dat de campus in 2024 CO2-neutraal zou zijn. Maar hoe het daar nu precies mee staat, daar is onduidelijkheid over.
De duurzaamheidsplannen van de universiteit staan in de zogenoemde ‘Roadmap Sustainable Campus’. In dit document staat bijvoorbeeld hoe het duidelijker wordt hoeveel CO2 er vrijkomt bij de cateraars op de campus, hoe de universiteit meer gebruik kan maken van lokale transportbedrijven en hoe de universiteit dienstreizen en woon-en-werkverkeer met lagere CO2-uitstoot kan bevorderen. De ambitie is duidelijk: een CO2-neutrale campus in 2024.
Nieuwe streefdatum
Begin deze maand hield University Rebellion, een protestgroep gelieerd aan Extinction Rebellion, een klimaatdemonstratie op campus Woudestein. Tijdens de start van de klimaattop in Glasgow wilden de actievoerders ‘de noodklok luiden voor het klimaat’. Na een ludieke actie lieten ze ook hun manifest zien aan geïnteresseerden: ze willen dat de universiteit weer streeft naar een CO2-neutrale campus vóór 2025 en vinden het jammer dat die ambitie uitgesteld is tot 2030.
Deze nieuwe streefdatum is niet bekend onder veel medewerkers en studenten. Na navraag bleek hoe de actievoerders aan deze informatie kwamen. Ze hadden het gelezen in een interview met coördinator duurzame campus Jan-Cees Jol op het intranet van de universiteit. Daarin zegt hij inderdaad dat de campus in 2030 pas CO2-neutraal is.
'Niet blindstaren'
Jol begrijpt de verwarring en verontwaardiging van University Rebellion, maar legt zijn afwijkende doel graag uit. “Er is nooit een formeel collegebesluit opgenomen in het strategieplan 2019-2024, waarin staat dat we ook echt CO2-neutraal moeten zijn voor die tijd.” Hij vervolgt: “We moeten ons er niet op blindstaren, die streefdatum van 2024. Een kleinere voetafdruk, oftewel een lagere totale uitstoot, dat gaan we sowieso redden. Maar of het precies voor 2024 wordt gerealiseerd, dat is geen hoofdzaak.”
Volgens Jol gebeurt er genoeg op het gebied van CO2-reductie. “We hebben al grote stappen gezet in het afgelopen jaar en we kijken, naast de doelen in de roadmap, nu zelfs naar extra oplossingen, zoals CO2-neutrale nieuwbouw.”
Geen serieus rekenwerk
Volgens Jols collega, programmamanager duurzaamheid Mariecke van der Glas, staat of valt de essentie van de aanpak ook niet met het halen van een streefdatum. “Het is tricky om data vast te zetten. Er is bij mijn weten geen serieus rekenwerk gedaan over hoe we tot nul kunnen komen, maar de de ambitie blijft staan.”
Ze vervolgt: “Dat ik het niet met zekerheid kan zeggen of we dat gaan halen komt omdat er soms categorieën buiten je blikveld vallen, die eigenlijk meegenomen moeten worden voor een eerlijk beeld. Dat zijn dan zaken die we toch graag mee willen nemen in de berekening van de voetafdruk. We vinden het sinds enkele jaren belangrijk dat de catering ook wordt meegenomen, de andere keer verandert een andere categorie.”
De uitstootberekening verandert daardoor vaak, laat Van der Glas weten. “We moeten ook tevreden zijn als we andere belangrijke stappen zetten, zoals het verplichten van dienstreizen per trein. Ook al halen we de vooraf bepaalde streefdatum misschien niet. Het gaat erom stappen te maken, door in te grijpen bij zaken die veel impact hebben, en we handhaven het streven naar CO2-neutraliteit op korte termijn omdat dit ook druk op de ketel houdt.”
Ook de pandemie bemoeilijkt een duidelijk beeld. “2020 was gewoon een idioot jaar”, zegt Van der Glas. “Door de lockdowns is de totale uitstoot snel omlaag geschoten, maar het vertroebelt het zicht op het effect van nieuw beleid. Daarom kunnen we ook niet zeggen of we echt op de goede weg zijn voor de lange termijn.”
Gezichtsverlies
Student en universiteitsraadslid Bram Heesen kan zich niet geheel vinden in de posities van Jol en Van Der Glas. Hij is dan ook kritisch op het laten varen van 2024 als streefdatum. “Het niet nakomen van een afspraak met de gemeente betekent gezichtsverlies voor de universiteit. De universiteit zou juist de maatschappij hierin moeten leiden. Het is ook verwarrend als er binnen de universiteit geen overeenstemming is over de streefdatum.”
Daar is Van Der Glas het niet mee eens: “We kunnen aantonen dat we concrete stappen zetten en blijven streven naar dat jaartal 2024. En omdat een instelling of bedrijf nooit helemaal CO2-neutraal kan worden, moet je sowieso uitstoot compenseren, zowel lokaal door bomen te planten op de campus, als door middel van speciale initiatieven en projecten.”
Vooruitgang
Heesen en Van Der Glas zijn het wel eens over de grootste boosdoener, transport. Heesen: “70 procent van onze uitstoot komt door transport. Daar moet echt snel iets aan veranderen, willen we 2024 nog halen.” Volgens Van Der Glas is die verandering al in gang gezet: “Vanaf 1 januari moet iedereen die een dienstreis onder de 800 kilometer maakt met de trein. Dat gaat zeker helpen.”
Alhoewel ze de fixatie op alleen de cijfers niet onderschrijft, begrijpt Van Der Glas de verwarring bij Heesen en de studenten van University Rebellion: “Het is belangrijk dat ze de boel wakker blijven schudden. Maar we zijn wel op de goede weg. Duurzaamheid is een belangrijk onderdeel van de strategie van de universiteit, daarom zetten we sterk in op verduurzaming van de bedrijfsvoering, het onderzoek en het onderwijs.”
