Nieuw kolossaal kunstwerk op campus moet Eieren van Petri doen vergeten

De Eieren waren decennialang een vertrouwde plek op de campus om je afstudeerfoto te schieten; als het aan Nils van Beek (begeleider van het project), ligt neemt Der Stein des Weisen in Park Noord die rol over. Kunstenares Kathrin Schlegel vervaardigde Der Stein.

“De opdracht was om een kunstwerk te ontwikkelen met dezelfde iconische kwaliteit als de Eieren”, zegt Van Beek. “De kern van het werk is een roestvrijstalen blob-achtige structuur, een soort gedachtenwolk zoals in een stripverhaal. Daarvoor wordt een sokkel geplaatst, waarop bezoekers van het park bij wijze van spreken kunnen gaan staan, om zo in de voetsporen van Erasmus te treden. Je staat dan voor de wolk, en daarin ‘zie’ je je gedachten gespiegeld.”

Dat ‘in de voetsporen van Erasmus treden’ kun je vrij letterlijk nemen, want de gebruikte sokkel diende van 1677 tot 1963 als voet van het Erasmusbeeld bij de Laurenskerk in Rotterdam. Daarmee is het een van de twee oudste sokkels van Nederland, en eentje die driehonderd jaar geschiedenis van de stad in zich meedraagt. “Er zitten scheuren in die vermoedelijk veroorzaakt zijn door het bombardement op Rotterdam”, zegt Van Beek. Dit historische object is bovendien een van de belangrijkste oorzaken dat de plaatsing van Der Stein vijf jaar langer op zich liet wachten dan gepland.

“Oorspronkelijk was het de bedoeling dat het kunstwerk bij het eeuwfeest in 2013 onthuld zou worden. Natuurlijk heeft de vertraging ook te maken gehad met het plotselinge overlijden van Carmen Heijmerink en Jeroen Bodewits van de afdeling Kunstzaken”, zegt Van Beek. De twee kwamen in 2013 om het leven bij een verkeersongeval in België.

Maar door de historische sokkel in het kunstwerk te verwerken, haalde de universiteit zich van alles op de hals. “Die sokkel stond sinds de jaren zestig op een binnenplaats van het Erasmiaans Gymnasium te verpieteren. Daar stonden de scooters gewoon tegen de sokkel geparkeerd”, vertelt Van Beek. “Pas toen wij er iets mee gingen doen, werd de sokkel weer belangrijk. We waren bijna klaar met het ontwerp, toen erfgoeddeskundigen hun vinger opstaken: dit is een museumstuk, hier moet je zorgvuldig mee omgaan.”

En dus ging het plan om bezoekers rechtstreeks op de sokkel te laten staan het raam uit, en zat het project met een probleem. Uiteindelijk is de kunstenares overstag gegaan. “Schlegel heeft uiteindelijk voorgesteld om een glazen vitrine om de sokkel te plaatsen. Ze vond dat een heftig compromis: door de vitrine werd de betekenis van het geheel beïnvloed.” Bezoekers kunnen op het glas staan in plaats van direct op de sokkel. Het klimaat in de vitrine wordt met een verfijnd, natuurlijk ventilatiesysteem in balans gehouden, zodat groene aanslag geen kans krijgt en de sokkel zichtbaar blijft.

Ook de locatie van het kunstwerk heeft heel wat hoofdbrekens gekost. Het weegt een paar ton, is zes meter hoog en vier meter breed, dus het kunstwerk kan niet zomaar overal geplaatst worden.Park Noord, dat nog niet eens in de plannen stond toen het kunstwerk bedacht werd, bleek uiteindelijk de perfecte locatie. “Dat is een hele mooie plek”, vindt Van Beek. Middenin het park is op dit moment al een enorm fundament te zien.

Een project dat vijf jaar uitloopt, dat moet haast wel een duur grapje zijn. Van Beek geeft toe dat het budget ‘fors is overschreden’. “Maar dat is als je alles meerekent: de adviezen, de rapporten, de extra vitrine. Het budget van de kunstenares is grotendeels hetzelfde gebleven, en dat terwijl ze er veel langer mee bezig is geweest. De universiteit heeft besloten om er ondanks alles voor te blijven gaan, en dat is volgens mij enorm te prijzen. Hopelijk wordt dit beeld net zo omarmd door de mensen als de Eieren van Petri”, besluit Van Beek.

Het kunstwerk zal volgens planning in juli geplaatst worden en tijdens de lustrumweek in september onthuld.