Mocht Desiderius Erasmus binnenkort van zijn sokkel afstappen om eens poolshoogte te nemen van de toestand van het geloof in Rotterdam, dan zou zijn bonnet waarschijnlijk van schrik van z’n hoofd vallen. Het geloof is Nederland hard aan het verlaten. Niets nieuws onder de zon, zo lijkt het.
Dit seculariseringsproces begon immers al met het achttiende-eeuwse verlichtingsdenken die de Rede boven het (blijkbaar onredelijke) geloof stelde. De mens zou niet meer op assumpties, maar op waarneembare feiten moeten navigeren. Maar waar tot voor kort het traditionele geloof – zoals het christendom en de islam – vooral werd vervangen door allerhande spiritualiteit, wordt ongeloof een steeds populairdere optie. Inmiddels geeft ruim een kwart van de Nederlandse bevolking aan in helemaal niets bovennatuurlijks te geloven.
Nietsisten
‘Na eeuwen van vast geloof en daarna decennia van ontkerkelijking, lijkt Nederland nu in de jaren van de twijfel te zijn beland’
Volgens NRC-journalist Bas Blokker is scepsis de norm geworden: “Na eeuwen van vast geloof en daarna decennia van ontkerkelijking, lijkt Nederland nu in de jaren van de twijfel te zijn beland”. Toen Erasmus in 1500 het katholieke geloof – in navolging van Luther – wilde omvormen tot een meer individuele, humanistische variant, was het creëren van ongeloof en twijfel niet het doel dat hij voor ogen had (daarvoor moeten we eigenlijk bij zijn latere Amsterdamse collega Spinoza zijn). Want biedt ongeloof niet wat weinig existentiële houvast?
Wil je weten hoe Rotterdamse ‘nietsisten’ hier over denken? Lees dan verder op de website van Vers Beton or read the English version of this article.