In de Senaatszaal van het Erasmusgebouw spraken bestuursvoorzitter Annelien Bredenoord, vicevoorzitter Ellen van Schoten en rector Jantine Schuit met belangstellende medewerkers. Ook decanen en enkele bestuursleden van faculteiten waren aanwezig. In totaal waren er ruim honderd medewerkers aanwezig in de zaal, terwijl er zo’n 150 collega’s online deelnamen.
Financiële storm
Bredenoord opende de bijeenkomst met een overzicht van de financiële zorgen van de universiteit. Er zijn drie oorzaken: ingrijpende bezuinigingen van de overheid, een afname van internationale studenten door politieke keuzes en een daling van het aantal Nederlandse studenten als gevolg van demografische krimp. Daarnaast is er meer concurrentie tussen universiteiten, bijvoorbeeld om onderzoeksbeurzen. “Het verdienvermogen van onze universiteit staat onder druk. Dat maakt het lastig om zelf te bepalen hoe we het geld besteden”, zei Bredenoord.
Tegelijkertijd zijn de salarissen gestegen en heeft de universiteit meer vaste medewerkers. “Dat is precies wat we willen: vaste banen en fatsoenlijke salarissen. Maar dit draagt op dit moment bij aan een perfect storm”, vertelde ze.
Vicevoorzitter Van Schoten zette vervolgens de financiële cijfers op een rij: de universiteit sloot 2024 af met een tekort van 3,5 miljoen euro. Voor 2025 en 2026 worden bezuinigingen van 15 miljoen euro per jaar verwacht, en daar komt in de periode van 2026-2030 een bedrag van in totaal 18 miljoen euro bij door het teruglopende aantal Nederlandse studenten. “We moeten dus strategischer, wendbaarder en ondernemender worden”, benadrukte ze.
Taalbeleid
Een tweede belangrijk onderwerp is de Wet internationalisering in balans, die universiteiten verplicht om minder anderstalige opleidingen aan te bieden. Bredenoord legde uit dat ze samen met andere universiteitsbesturen een voorstel aan de minister heeft voorgelegd: de bacheloropleiding Psychologie zal voortaan in het Nederlands worden aangeboden en bij IBEB en IBA wordt het aantal studenten verlaagd. In ruil daarvoor willen de universiteiten dat minister Bruins alle andere opleidingen met rust laat en niet meer toetst.
Deze afspraak leidde tot onrust bij medewerkers in de zaal. “Toen jullie die deal sloten, die ten koste ging van onze collega’s van Psychologie, zijn jullie er zeker van dat het hierbij blijft? Of moeten we in de toekomst meer inleveren als de politiek van koers verandert? Daar lag ik wakker van”, vroeg een medewerker.
“Ik begrijp je goed, want we hadden eerder een akkoord dat ook niet werd nagekomen”, reageerde Bredenoord, verwijzend naar het bestuursakkoord over internationalisering uit 2022, dat eenzijdig werd opgezegd door het huidige kabinet. “Maar ik geloof dat het maken van afspraken de juiste weg is. Als wij geen voorstel doen en de Wet internationalisering in balans wordt aangenomen – wat waarschijnlijk is gezien de steun in beide Kamers – dan zullen alle bacheloropleidingen worden getoetst aan de taaleis. Daardoor verliezen we acht of negen opleidingen. Door zelf de regie te nemen, behouden we meer invloed.”
Externe samenwerkingen
Het College van Bestuur reflecteerde ook op de maatschappelijke rol van de universiteit. Nieuwe commissies adviseren het bestuur over gevoelige samenwerkingen, zoals de banden met de fossiele industrie en met instellingen in Israëlische gebieden. “Onze maatschappelijke legitimiteit is niet meer vanzelfsprekend”, vertelt Bredenoord. “We moeten ons blijven verantwoorden richting belastingbetalers en de samenleving.”
Daarnaast onderzoekt de universiteit nieuwe strategische samenwerkingen, bijvoorbeeld met de TU Delft en de Universiteit Leiden binnen het LDE-consortium. Online kwam de vraag: “Zien jullie een fusie aankomen met bijvoorbeeld Delft?”
Bredenoord: “Ik zie op korte termijn geen fusie, maar we onderzoeken serieus hoe we, in elk geval bij de ondersteunende diensten, meer kunnen integreren. De inhoud van onze opleidingen verschilt, maar de manier waarop we werken lijkt sterk op elkaar. We denken daarom dat we op het gebied van bedrijfsvoeringkunnen integreren.”
Het College van Bestuur is van plan om vaker medewerkers te informeren via het principe van een townhall. De volgende zal op 22 juni plaatsvinden.
