De jacht op geld, veel geld, wordt steeds belangrijker en de behoefte aan geld lijkt niet te stoppen. In die jacht op onderzoeksgeld gaat veel energie zitten, want ambitieuze onderzoeksplannen en subsidieaanvragen schrijven kost heel wat tijd. Helaas, gemiddeld ligt het slagingspercentage van subsidieaanvragen nationaal en internationaal rond de 10 procent. Veel werk, tijd en energie, maar vaak tevergeefs. In het afgelopen jaar heb ook ik – net een wolf op jacht in de nacht – ontelbare uren besteed aan subsidieaanvragen. Tot nu toe is er nog geen succesvol geweest. Toch ga ik samen met mijn collega’s door met aanvragen om nieuwe en belangrijke onderzoeksideeën uit te kunnen voeren in de komende jaren.
Naast dat de beurzen belangrijk zijn om het onderzoek uit te voeren, zit er ook nog een andere kant aan. Vooral persoonlijke beurzen zijn belangrijk voor de loopbaan van wetenschappers. Tot voor kort werden voornamelijk publicaties, citaties en gehonoreerde beurzen gebruikt om te bepalen of een wetenschapper geschikt was voor een volgende stap in zijn of haar carrière. Tegenwoordig wordt er steeds meer aandacht besteed aan het bredere scala aan competenties en vaardigheden die nodig zijn om een succesvolle wetenschappelijke loopbaan te hebben.
Een ander probleem is dat wetenschappers hun onderzoek vaak aanpassen aan de eisen en doelen van subsidieverstrekkers om zo meer kans te maken op beurzen. Dit gaat ten koste van innovatie en de broodnodige doorbraken die nodig zijn om de complexe vraagstukken op te lossen. Gelukkig gaat de Nederlandse overheid meer investeren in ‘ongebonden’ onderzoek, hierbij krijgen wetenschappers de vrijheid om hun eigen onderzoeksagenda te bepalen. Dit kan leiden tot meer innovatie en de mogelijkheid om nieuwe en onconventionele ideeën te verkennen die anders misschien niet zouden worden aangepakt. Dit biedt ook meer ruimte voor fundamenteel onderzoek, waarvan de toepassingen en implicaties niet altijd duidelijk zijn op het moment van de financiering.
De academische wereld staat op het punt om te veranderen, er is meer ruimte voor diverse en dynamische loopbanen binnen de wetenschap en de overheid gaat meer investeren in de wetenschap om de kwaliteit te waarborgen. Toch zijn er grote uitdagingen te overwinnen: het is belangrijk om te blijven streven naar een wetenschappelijke gemeenschap die openstaat voor alle talenten en achtergronden en om te erkennen dat succesvolle wetenschappers meer competenties en vaardigheden nodig hebben dan alleen publicaties en beurzen. De vraag blijft of wetenschappers zich kunnen richten op hun nieuwsgierigheid en innovatie, of dat de jacht op geld de overhand zal hebben.
Hanan El Marroun is hoogleraar Biologische psychologie.
