“Wow!” Student Jamie kan zijn verwondering niet verbergen. Hij houdt tijdens het practicum een menselijke wervelkolom voorzichtig in zijn hand en raakt de kleine gaatjes in de botten aan, waar de bloedvaten in zaten. De wervelkolom waar hij mee aan de slag gaat loopt al ruim dertig jaar mee in het Erasmus MC. “Ongelooflijk hoelang het menselijk lichaam goed kan blijven als je het goed hebt geprepareerd”, zegt hij.

Jamie is een van de ruim dertig studenten van het Erasmus University College die vandaag een eerste college Anatomie volgen bij het Erasmus MC. Een kwartier voordat hij en zijn medestudenten de ruimte binnenkomen, controleert docent Tom Ruigrok nog of de doosjes met botten compleet zijn in de kast achter in de zaal.
Een student-assistent pakt een geprepareerd menselijk hoofd op. “Je raakt eraan gewend als je dit elke dag doet”, reageert hij op de ernstige blik van de EM-verslaggever.
College: Basic Human Anatomy, maandag 12.15 uur op de eerste verdieping van het Ee-gebouw Erasmus MC
Docent: Tom Ruigrok
Onderwerp: Wervelkolommen
Publiek: Naast twee skeletten, een geplastineerd menselijk hoofd en vier geprepareerde lichamen zitten er dertig bachelorsstudenten van het Erasmus University College. Sommigen van hen willen graag doorstromen naar Geneeskunde.
Reden om te volgen: Dat je echte skeletten en geprepareerde lichamen kan onderzoeken is genoeg reden. Plus: je moet een witte doktersjas dragen wanneer je de ruimte betreedt, dus Grey’s Anatomy-vibe gegarandeerd.
“Het ruikt hier een beetje apart, hè”, zegt een student tegen haar studiegenoot als ze om tien over twaalf de kamer binnenlopen. Die knikt en kijkt rond. Aan de linkerzijde van de kamer staan vier snijtafels waar geprepareerde lichamen op liggen met witte lakens eroverheen. Bij de muur staan een lange kast met allerlei specimen, botten en geplastineerde lichaamsdelen.

Skeletsysteem
“Anatomie bestudeert de vorm en de structuur van het lichaam en zijn onderdelen”, begint docent Ruigrok het college. Er zijn twee manieren om dit te doen: regionaal en systemisch. Regionaal betekent dat je alleen bepaalde delen bestudeert, bijvoorbeeld alleen het hoofd of de nek. Bij de systemische methode kijk je in het hele systeem van het lichaam, bijvoorbeeld het spijsverteringsstelsel (digestive tract) of ademhalingsstelsel (respiratory tract). “Vandaag bestuderen we het skeletsysteem en werken we met wervelkolommen. Over een paar weken, wanneer we over spieren leren, dan gaan we aan de slag met de geprepareerde lichamen”, zegt Ruigrok.

De docent vervolgt het college met de uitleg over hoe het menselijk lichaam evolueerde in vergelijking met andere dierlijke groepen. Student Warsan luistert er aandachtig naar. “Het is een goede introductie van de menselijke anatomie. Dit moet je natuurlijk weten als je Geneeskunde gaat studeren.”
Niet ver van Warsan zit student Maaike geconcentreerd achter haar laptop. Ook al is het een eerste college, ze kent de docent al een beetje. Ze had eerder al college van Ruigrok. “Ik vind hem een fijne docent, hij legt alles altijd zeer duidelijk en gedetailleerd uit”, zegt ze. Student Barbara voegt eraan toe: “Wat ook heel fijn is, is dat hij het college stapsgewijs geeft. Dus je krijgt eerst een uitleg en dan pas in het tweede gedeelte ga je zelf aan de slag.”
Bogen in de wervelkolom
“Doe alsjeblieft voorzichtig met de botten, ze zijn onvervangbaar”, zegt de docent wanneer de studenten na de pauze met het practicum beginnen. Studenten werken in groepjes om een reeks vragen te beantwoorden. De eerste vraag: Een menselijke wervelkolom is niet recht, het heeft de vorm van een S. Wat zou de functie zijn van deze bogen? “Voor flexibiliteit?”, vraagt student Sofia zich af. “Het zou kunnen. Kun je je voorstellen hoeveel problemen we zouden kunnen krijgen als onze wervelkolom recht is?”, reageert haar groepsgenoot Julie. “En misschien ook zodat andere organen ruimte hebben in het lichaam?”, voegt student Shagnik eraan toe.
Docent Ruigrok: “De kyphosis en lordosis, bogen in de wervelkolom, vormen een soort veer. Op het moment dat je opspringt en weer neerkomt, zit daar een vering in. Als de wervels als blokjes op elkaar zouden staan, dan zou je veel meer slijtage krijgen. Kortom, de wervelkolom heeft een S-vorm zodat die minder makkelijk beschadigd wordt.”

Ontleden
Student Thom vindt het fantastisch dat hij de wervelkolom kan onderzoeken. “Werken met echte botten helpt om de leerstof beter te begrijpen en overzichtelijker te maken”, zegt hij. “Ik kan niet wachten om hersenen te ontleden.” Ook student Mo is nieuwsgierig naar het ontleden. “Het is wel spannend om te werken met preparaten. Maar hoe kleiner het is, hoe minder bewust je bent dat het preparaat van een echt mens is.”

In tegenstelling tot haar medestudenten wordt student Via er niet zo enthousiast van. Zij volgt de studierichting Life Science en gaat dus niet doorstromen naar Geneeskunde. “Ik was eigenlijk verbaasd dat we echte botten en lichamen mogen onderzoeken. Ik bedoel, wij zijn maar studenten, dus ik had verwacht dat ze een dummy gebruiken voor ons.” Vindt ze het college wel interessant? “Jazeker, maar ik moet eerlijk bekennen dat het moeilijk is om je te concentreren als je naast geprepareerde lichamen zit”, lacht ze.
Met dank aan Jos van der Geest voor de rondleiding en het mogelijk maken van deze reportage.
Redacteur Feba Sukmana en illustrator Pauline Wiersema volgen iedere maand een college. Samen beschrijven en verbeelden ze hoe het onderwijs wordt gegeven, wat er allemaal in de collegezaal gebeurt en wat studenten van het college vinden.
EM is op zoek naar de beste, grappigste of interessantste colleges op de EUR. Moeten we een keer bij jouw docent langs? Tip ons op [email protected]
Leuk verslag van een toch aparte onderwijslocatie. En mooie tekeningen!
Reageren niet meer mogelijk.