Gearresteerde studenten: ‘Ik probeerde niet te stikken, maar de politie zag dat als verzet’

Tweedejaarsstudent Pjotr was vanaf 11.00 uur aanwezig in het Sandersgebouw. “Toen ik aankwam, zag ik al een paar politieagenten voor het gebouw staan. Daar schrok ik een beetje van.” De hele dag was de sfeer volgens hem gemoedelijk. “Er waren lezingen en discussies, en we hadden veel hoekjes waar je bijvoorbeeld een workshop of een activiteit kon volgen. Iedereen was lekker bezig en opgewekt.”

Rond een uur of zes zat tweedejaars student Maria in een voorleeshoekje. Ze wilde voorlezen uit een tekst over zorg in de maatschappij, maar daar is het nooit van gekomen. “Op dat moment bereidden een paar mensen de geplande General Assembly voor. Ik wachtte op mijn soep, die net gebracht werd door de Sustainability Hub, en de koffie werd klaargezet. Dat was het moment waarop ik ME-agenten op de trap zag, boven de hal van het Sandersgebouw”, blikt ze terug. “Ik schrok ervan op. Langzamerhand werden we omringd door heel veel agenten. Ik dacht: o mijn god, waarom zijn die hier? We gaan toch alleen maar praten met het College van Bestuur?”

Verwarring is een perfect woord om de situatie te beschrijven, zegt tweedejaars Antonio. Op hetzelfde moment dat politieagenten de hal omsingelden, stond die te praten met medestudenten. Charlie, de woordvoerder van OccupyEUR, hoorde van een woordvoerder van de universiteit dat het gesprek met het College van Bestuur niet doorging. Vervolgens waarschuwde een beveiliger van de EUR dat de studenten weg moesten. Maar voordat Charlie kon overleggen met de demonstranten, stonden de ME-agenten al om de actievoerders heen. “Charlie zei daarna tegen mensen dat ze voor zichzelf moesten beslissen of ze weg wilden, want er was een kans dat we werden gearresteerd als we bleven”, vertelt Antonio.

Maria twijfelde wat ze ging doen. “Eigenlijk wilde ik weg, want ik raakte zo gestrest en overweldigd”, vertelt ze. “Ik vroeg aan een medestudent of ze ook wegging, maar ze zei: ‘Het is onze goed recht als student om te protesteren. Schandalig dat de universiteit de ME op ons afstuurt alsof we criminelen zijn.’ Ze had gelijk, dacht ik. Dus uiteindelijk bleef ik ook.”

In tegenstelling tot Maria wist Antonio zeker dat die wilde blijven. “Ik was zó woedend dat de EUR ons had voorgelogen. Het bestuur zei dat het een dialoog wilde aangaan, maar het is nooit komen opdagen.” Diens stem trilt nog steeds van emotie wanneer die het vertelt. “Ik liet mij niet wegsturen. We hebben niets gedaan! Het enige dat we willen is de universiteit en de wereld een betere plek maken.”

De tien mensen die bleven, zaten arm-in-arm op de grond. Om de moed erin te houden zongen ze. “Ik vond de ME’ers intimiderend. Ik kon alleen hun ogen zien, ze waren volledig uitgerust, alsof ze oorlog aan het voeren waren”, blikt Maria terug. De ME-agenten haalden de studenten uit elkaar. “Ze draaiden de vingers van de persoon aan mijn linkerzijde en duwden mij tegen de persoon in mijn rechterzijde. Dat deden ze om ons makkelijker uit elkaar te trekken.”

Pjotr kon geen ademhalen toen de ME hem aan zijn jas meetrok. “Ik probeerde me te draaien, zodat ik niet zou stikken, maar ze zagen dat als een verzet. Een agent heeft aan mijn haar getrokken en mijn hoofd overeind gehouden. Hij zei: ‘Als je je nog meer verzet, dan kom je zwaar in de problemen’.”

Volgens een woordvoerder van Politie Rotterdam is ‘gepast geweld’ toegestaan om aangehouden studenten over te brengen. “We vertrouwen erop dat de agenten naar omstandigheden hebben gehandeld”, vertelt de woordvoerder.

Antonio hield zich helemaal slap toen de ME hen naar buiten sleepte. Daar stonden studenten hun steun te betuigen. “Dat vond ik heel mooi om te zien”, zegt Antonio. “Daardoor kreeg ik het gevoel dat we niet alleen waren.” De studenten werden weggevoerd in verschillende auto’s. Aan de rand van de campus, naast de tramhalte Woudestein, stonden twee bussen te wachten. “Misschien dachten ze dat ze meer mensen moesten arresteren”, denkt Antonio.  Aangekomen in de bus waren de studenten ontdaan. “Ik moest huilen omdat ik zo boos was”, bekent die. “En ik trilde helemaal door de stress”, zegt Maria.

Wat volgde was een verwarrend gesprek tussen agenten en Nederlandssprekende studenten. “Ik spreek geen woord Nederlands, dus onze medestudenten moesten vertalen wat er allemaal verteld werd. En elke keer was het verhaal anders”, vertelt Maria. Pjotr, die wel Nederlands spreekt, bevestigt dit. Volgens hem kwamen de agenten met een ‘aanbod’: als de studenten afzagen van een advocaat, dan werden ze binnen een kwartier vrijgelaten, zonder dat ze langs de hulpofficier van justitie hoefden. “Het enige dat we moesten doen was ons identificeren, foto’s laten maken en vingerafdrukken laten afnemen op het bureau”, vertelt Pjotr. “Dat dealtje hebben we geaccepteerd, maar achteraf gezien hadden we dat niet moeten doen, want het aanbod veranderde steeds. Eerst was afgesproken dat we niet langs de hulpofficier hoefden, maar daarna werd gezegd dat dat toch moest.” Maria: “Op een gegeven moment wisten we niet meer wat was afgesproken.”

Wanneer iemand opgepakt is en naar een politiebureau is overbracht, wordt de aangehouden persoon voorgeleid aan een hulpofficier van justitie. Die toetst de rechtmatigheid van de aanhouding en beslist of de verdachte moet worden vastgehouden voor onderzoek of vrijgelaten. Volgens de woordvoerder van de Politie Rotterdam was er geen sprake van een ‘deal’ en hebben de aangehouden studenten niet van hun rechten hoeven afzien. “Wel verloopt de procedure sneller als ze meewerken”, zegt de woordvoerder.

Tijdens de busrit richting het politiebureau in Capelle aan den IJssel zongen de studenten. “Het was een soort van ontlading”, vertelt Pjotr. “We moesten er maar wat van maken”, lacht Antonio. Eenmaal aangekomen op het bureau werden de studenten een voor een ondervraagd. Pjotr moest een foto laten maken en vingerafdrukken laten afnemen. “Mijn vingers zaten natuurlijk onder superglue en glitters. Ze hebben allerlei manieren geprobeerd om de glitters en de lijm eraf te halen, maar tevergeefs. Op een gegeven moment moest ik mijn vingers zelf schrappen met een mes.”

Ook de vingers van Antonio en Maria zaten onder de lijm en de glitters. “Ze hebben van mij wel een foto gemaakt, maar zonder vingerafdrukken”, vertelt Maria. “Ik denk dat ze geen zin meer hadden in het urenlang schrappen van glitters van onze vingers.” Wel werden hun tassen doorzocht. “Maar het enige wat ze konden vinden was een anonieme ov-kaart”, zegt Antonio. Na twee uur in de cel mochten de studenten het politiebureau verlaten.

De politie bevestigt dat de identiteit van een aantal studenten niet is vastgesteld. “Ze hadden veel lijm op de vingers, waardoor het niet mogelijk was om vingerafdrukken af te nemen. Op dat moment had de politie niet de juiste middelen ter beschikking om de lijm van de vingers af te halen”, vertelt de woordvoerder.

De gegevens van Pjotr ligt nu bij de politie, toch krijgt hij geen boete omdat hij geen identiteitsbewijs bij zich had. “Dat is ook een deel van het dealtje. Ik kreeg geen boete als ik me identificeerde. Ik heb nog veel vragen over hoe ze ons anders hebben behandeld, Antonio en Maria hebben zich bijvoorbeeld helemaal niet geïdentificeerd, en daar is er geen consequentie aan verbonden”, vertelt Pjotr.

Volgens de politie zijn alle studenten ‘gelijk en naar omstandigheden’ behandeld. “Ze werden vrijgelaten omdat er sprake was van een gering strafbaar feit”, zegt de woordvoerder. De studenten worden verder niet vervolgd.

De avond maakt nog steeds veel indruk bij Maria. “Ik kon niet geloven dat de EUR politieagenten op ons af heeft gestuurd. Op andere universiteiten waar End Fossil protesten hield, gebeurde dit nooit”, zegt ze. “Ik durf nog geen voet op de campus te zetten en tril nog steeds als ik politieagenten op straat zie. Ik heb het hierover gehad met mijn psycholoog, ik hoop dat het goed komt.”

Wat hebben ze geleerd van de actie? Pjotr: “Dat de EUR repressief is en zeker aan verandering toe is!”