Afgelopen maandag bezetten veertig EUR- en WDKA-studenten – als onderdeel van de internationale endfossilfuel-beweging – het Sandersgebouw op campus Woudestein. Zij wilden, naast betere werkomstandigheden voor studenten en medewerkers, vooral dat de universiteit per direct de banden met Shell verbreekt (zie hier voor een overzicht van deze financiële banden en de belangenverstrengeling waar dit toe leidt).
Vanaf een uur of elf luisterden de jonge bezetters naar speeches en korte lezingen, namen ze deel aan diverse workshops en teach-ins, en luisterden ze aandachtig naar de bijdragen van verschillende experts in een panel. Daarnaast was er ook vooral veel lol. Het plezier elkaar te vinden in een gedeelde opdracht, het gelach en gedoe van je vrienden weer eens ontspannen zien buiten de stress van studiepunten om, en vooral de vreugde van gezamenlijk werken aan iets moois: een wereld die niet om plunder en vervuiling, maar om zorg voor elkaar en de aarde draait. In die spirit zorgden mensen dan ook goed voor elkaar: de koffie en de linzen- en pompoensoep waren uitstekend. Het College van Bestuur (CvB) beloofde al vroeg op de dag dat ze langs zouden komen, op zoek naar een dialoog.
Rond een uur of zes waren de activisten juist de koffie klaar aan het zetten voor de komst van het CvB, toen een aantal beveiligers en agenten hen kwamen vorderen het gebouw te verlaten. In de glazen hal van het Sanders gebouw hadden zich inmiddels leden van de mobiele eenheid en meer agenten opgesteld; de meeste ervan met de sjaals opgetrokken tot onder hun ogen. Er was verwarring: het CvB stond op het punt te arriveren, toch?
Nee, dus. Uit een bron werd duidelijk dat het CvB het ‘organisatorisch’ niet rond kreeg om even een ommetje te maken op de campus om te spreken met deze studenten. Een later statement van het CvB spreekt van ‘aanwijzingen’ dat de politie de veiligheid van de aanwezigen niet langer kon garanderen. De ME en agenten gingen vervolgens over tot de arrestatie van uiteindelijk tien mensen die zich bleven beroepen op hun demonstratierecht. Dezen werden in busjes afgevoerd naar het politiebureau.
Demonstratierecht
Laten we er duidelijk over zijn: wat zich hier heeft afgespeeld is een grove schending van het demonstratierecht van studenten en medewerkers. In een soortgelijk geval aan de Technische Universiteit Eindhoven heeft onlangs nog een rechter een actievoerende student van alle rechtsvervolging ontslagen, omdat de aanpak van het CvB daar, net als in dit geval, buiten alle proportie was. Maar het is nog het meest een enorme flater voor een CvB dat zich sinds 2018 voorstaat op haar duurzaamheidsvisie en dat nu – uit lafheid, of toch na een kort belletje met Shell? – liever het staatsapparaat loslaat op haar studenten dan in gesprek gaat met hen.
Voorbij een kwestie van rechten, leren wij onze studenten dat een demonstratie ook altijd een moment is om de wereld te onderzoeken en daaruit lessen te leren. Dat geldt des te meer wanneer we dat in universiteitsgebouwen doen. Juist als studie is de actie uiterst succesvol geweest. Dus dan is de vraag: wat leert dit ons over de universiteit zelf en het CvB in het bijzonder?
Zalenverhuur
Ten eerste dat het CvB, in evidente onwetendheid over de geschiedenis van universiteiten, heeft gehandeld vanuit het idee dat er iets rommeligs aan de hand was, iets dat niet te begrijpen was binnen de bureaucratisch-bedrijfsmatige logica waarmee het zichzelf kennelijk begrijpt. In deze logica is ‘de universiteit’ primair een veredeld soort zalenverhuur. ‘He, er zitten mensen op een onverwachte plek, mensen die voor een betere wereld strijden zonder daarvoor een zaaltje gereserveerd te hebben. Laten we geweld inzetten!’
Dat universiteiten historisch gezien zo vaak plaatsen zijn geweest waar geëxperimenteerd werd met andere manieren van samenzijn en dat dit een van die momenten was, is het CvB ontgaan. Duidelijk wordt daarmee ook dat de universiteit zichzelf simpelweg als verlengstuk van de bestaande sociale orde ziet, en onmiddellijk bereid is uitzonderlijk geweld tegen haar eigen studenten in te zetten. De hele mogelijkheid om anders samen te zijn dan conform de bedrijfsvoering van de zalenverhuur is ondenkbaar. Tenslotte wordt duidelijk dat klimaatpolitiek voor dit CvB iets is wat alleen gebeurt als de juiste mensen op het juiste moment aan de juiste tafel komen overleggen. Daar heet het dan ‘duurzaamheid’ en is het iets wat bewaakt kan en moet worden. Weer een kwestie van zalenverhuur dus.
Monoloog in de taal van geweld en repressie
Het CvB is een Comité van Bedrijfsvoering. En dat klinkt nog te aardig. Want de politie was al ingeseind en aanwezig op campus voordat er überhaupt een activist gearriveerd was. Voordat er een leus was gezongen of een spandoek werd uitgerold, heeft het CvB deze demonstratie gecriminaliseerd. De persvrijheid werd betreden toen een journalist van het Financieel Dagblad door beveiligers aan de deur is geweigerd. Dit is hoe het CvB in gesprek gaat met studenten: een monoloog in de taal van geweld en repressie die het best vergelijkbaar is met de tactieken van een autoritair regime. ‘The Erasmian way’ is niets meer dan de voortzetting van de sociale orde en de medeplichtigheid in planetaire plundering. Business as usual.
Nog een belangrijke les voor ons. De universiteit heeft zijn mond vol van ‘impactvol’ onderwijs. Daaronder wordt mede verstaan dat studenten kritisch leren zijn. Duidelijk is nu: dat betekent alleen dat je je zo gedraagt dat het de goedkeuring van het Comité van Bedrijfsvoering kan wegdragen. De enige ‘impact’ waar de universiteit blijkbaar voor wil werken is de impact die de plundering van de planeet achterlaat. De geringste levendigheid moet meteen de kop ingedrukt worden. Wat in elk geval niet bedreigd mag worden, zijn de carrièrekansen bij Shell, enthousiast aanjager van mondiale opwarming. Positive impact is zo medeplichtigheid aan planetaire plundering. Het is dan ook de huidige marketingslogan van Deutsche Bank.
Misschien wel de belangrijkste les: duidelijk is dat niet het CvB, maar Shell de baas is op campus. Als leden van een academische gemeenschap zeggen wij na deze lessen: shame on you, CvB.
Hear hear! Het CvB moet zich doodschamen
Wat een sterk en helder stuk. De spijker op zijn kop. De inzet van de politie tegen studenten die in feite daadwerkelijk staan voor waar de universiteit voor pretendeert te staan laat alleen maar zien dat het CvB niet daadwerkelijk geeft om maatschappelijke impact, als die zogenaamde impact niet dezelfde vorm aanneemt als de status quo. Een extreem pijnlijke vertoning.
Prachtig en sterk statement. Dank.
✊️✊️
Sterke boodschap, laten we hopen dat bestuurders van universiteiten hiervan leren.
Hear hear!
Helemaal mee eens. Mensen die zonder geweld samenkomen in een ruimte is niet rendabel, dus voor dit CvB onbevattelijk.
Na dit schandalige optreden is het CvB totaal ongeloofwaardig. Ik vind dat ze moeten aftreden!
Wat een onzin. Deze mensen hebben het hoog in de bol en denken van alles te kunnen eisen. Daar heeft het CvB terecht geen trek in.
Bedankt voor dit heldere stuk! Mijn vertrouwen in de EUR heeft na maandag een grote deuk opgelopen.
De ambities van het CvB op het gebied van impact en duurzaamheid zijn loos en ongeloofwaardig.
Op https://my.eur.nl/nl/nieuws/strategie-2024-hoe-staat-het-ervoor lees ik het volgende:
Ed Brinksma sluit af: “De uitdagingen waarvoor wij als mensheid staan zijn ongekend. Deze zijn zo groot en belangrijk dat iedereen hier een rol in speelt. Hierbij verwijs ik naar onze Erasmiaanse waarde ‘ondernemend’: wacht niet totdat de universiteit je een opdracht geeft, maar kijk hoe je hier zelf invulling aan kan geven.”
Ondernemende studenten en collega’s gaven maandag zelf invulling aan de rol die zij spelen in de grote uitdagingen van de mensheid door hun zorgen en oplossingen op een constructieve en weinig disruptieve wijze kenbaar te maken.
Spijtig dat het CvB niet wilt luisteren.
Moet de CvB niet opstappen? Dit is schandalig.
Een grove schending van het demonstratierecht van studenten en medewerkers?? Is de verwachting serieus dat ze een lesgebouw bezet mogen blijven houden. Was dit ook jullie standpunt indien boeren of pro abortus demonstranten een lesgebouw zouden bezetten? Verder wordt het allemaal wel heel vreedzaam geschetst alsof er slechts een soepje werd gegeten.Ik heb leuzen gehoord als: ‘politie, facisten, staatsterroristen’. Bijzonder respectloos naar mensen die dagelijks risico’s lopen voor onze veiligheid.
Geweld? Ik heb meegedaan aan studentenprotesten in de jaren negentig. Toen sloeg de ME met wapenstokken ol ons in.
Het CVB staat in hun recht om ongenodigde gasren te vragen zich te verwijderen van de campus en gebouwen van de EUR. Dit zijn privé terreinen en gebouwen en geen openbare weg.
Wel heb ik een kanttekening dat er signalen waren dat er meer ongewenste gasten onderweg waren.
Godzijdank ook wat realistisch tegengeluid. fijn!
Beste verontwaardigde, linkse, bevoorrechte demonstranten, waarvan er velen ook nog betaald worden door de universiteit! Jullie leven in een werkelijkheid die niet bestaat en eisen het onmogelijke van een zeer redelijk CvB. Het CvB heeft niks van jullie te duchten en staat in hun volste recht om op privé-terrein bij dreiging van buitenaf op te treden. Jullie zeggen in gesprek te willen maar zijn alleen op zoek naar stennis en rumoer. Ik steun het optreden van het CvB en geloof dat een meerderheid van de EUR-gemeenschap dit ook doet. Een dialoog is een gesprek tussen twee gelijkwaardige partijen. Door de eisen die jullie stellen kan er nooit sprake zijn van een dialoog maar slecht een monoloog vol idealisme en onrealisme. Er zit een wereld tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. Julie doelen zijn nobel en op sommige punten legitiem en bewonderenswaardig. Echter, in de grote mensen wereld waar er meer machten spelen dan idealisme is een uitnodiging voor een gesprek met het CvB een mooi resultaat. Pak het aan en ga in gesprek in plaats van het aftreden van het CvB te eisen. Het aftreden van het CvB brengt jullie namelijk geen stap dichterbij het realiseren van jullie doelen.
Mensen die in de tijd van de baas gaan protesteren tegen diezelfde baas en verontwaardigd zijn als genoemde baas er na uren klaar mee is.
Vervolgens worden jullie keurig gevraagd weg te gaan, jullie gaan niet. En dan weer helemaal surprised Pikachu dat je verwijderd wordt als je daar geen gehoord aan geeft.
Maar blijf gewoon lekker in de luwte van het (door fossiel gegarandeerde) comfort van de 21ste eeuw al stampvoetend je morele gelijk proberen te halen. Al tweetent op je Samsung of iPhone belachelijke en onredelijke eisen stellen aan een CVB in een organisatie welke zich al bewust is van haar impact op milieu en daar ook daadwerkelijk op stuurt.
Jullie zijn helemaal niet uit op dialoog en proberen helemaal de wereld geen betere plek te maken. Jullie willen gewoon je eigen gelijk doordrammen en de wereld zien branden.
Reageren niet meer mogelijk.