De bezetting van het Sandersgebouw door studenten en medewerkers werd maandag rond 18 uur beëindigd. Niet met een gesprek, zoals het College van Bestuur eerder had beloofd, maar met de inzet van agenten en de Mobiele Eenheid. Psychologiestudent Charlie vertelt in de uitzending wat er gebeurde toen het gebouw ontruimd werd. “We waren eigenlijk heel verrast.”
“We waren aan soep aan het eten, toen een woordvoerder van het College van Bestuur het gebouw binnenkwam. Die vertelde mij dat het CvB niet naar onze people’s assembly zou komen, en dat we het gebouw moesten verlaten. Dus toen zei ik: ik ben slechts de woordvoerder van Occupy dus ik moet dit met de rest overleggen.”
Op dat moment waren er ongeveer tachtig demonstranten in het gebouw. “Maar binnen twee minuten vroeg een beveiliger alle aanwezigen om het gebouw te verlaten, dus de kans om te overleggen, kreeg ik uiteindelijk helemaal niet. De politie had ons toen al omsingeld.”
Charlie heeft aan EM verzocht diens achternaam niet te noemen in verband met het risico op targeting van activisten door extreemrechtse organisaties.
'Protocol gevolgd'
Volgens collegevoorzitter Ed Brinksma is het protocol tot ontruiming keurig gevolgd. Die vergt dat eerst een woordvoerder van het CvB en vervolgens een beveiliger in twee talen oproept om het gebouw te verlaten, voordat de politie ingrijpt.
Charlie bevestigt dat zowel een woordvoerder als een beveiliger dat gevraagd hebben, maar zegt dat de Mobiele Eenheid op dat moment al prominent aanwezig was. “Er gebeurde eigenlijk niets voordat de politie binnen was. De ME stond al bij de deur met hun oproeruitrusting aan. De beveiliger vroeg het ons eerst alleen in het Nederlands, later herhaalde hij het op ons verzoek in het Engels. Maar ze vroegen het pas toen de politie er al was.”
Passief verzet
Zodra de politie binnen was gingen de activisten met elkaar in overleg. “We praatten met mededemonstranten, of ze wilden blijven of vertrekken.” De meerderheid vertrok. Tien mensen bleven en gingen in een cirkel zitten. “Ik wil benadrukken dat dit allemaal EUR-studenten waren, en geen professionele activisten of iets dergelijks. Ze hielden zich slap, dat is een soort passief verzet.” Vervolgens werden ze door de politie naar buiten gesleept.
Dat ging volgens Charlie behoorlijk hardhandig. “Eén demonstrant kon moeilijk ademhalen, omdat zijn jas omhooggetrokken werd. Toen hij zich zo probeerde te draaien dat hij wel adem kon halen, werd dat opgevat als verzet. Daarna sleepten ze hem aan zijn neus weg. Dat was heel traumatiserend. En we begrijpen het niet, want we waren volledig vreedzaam.”
Alle arrestanten zijn na een paar uur op het politiebureau weer vrijgelaten. Sommigen later dan anderen, bijvoorbeeld omdat ze geen identificatie bij zich hadden of geen vingerafdruk konden geven omdat ze lijm op hun vingertoppen hadden gesmeerd..
CvB vreesde escalatie
Het College van Bestuur repte maandagmiddag in een communiqué op het intranet van de universiteit over ‘betrouwbare bronnen’ die erop wezen dat de zaak kon escaleren. Dat was de reden om niet in gesprek te gaan maar de politie te bellen, zei Brinksma achteraf. Charlie heeft echter geen enkele indicatie om aan te nemen dat de situatie zou escaleren. “Als soep eten onveilig is, dan ja”, zegt die gekscherend.
Volgens Brinksma was er aanleiding om te denken dat er groepen van buiten naar de campus zouden komen. Er waren tegelijkertijd kleinere acties op de universiteiten van onder andere Amsterdam en Leiden, mogelijk zou het om die groepen gaan. Charlie had tijdens de bezetting chatcontact met die groepen, maar ontkent dat die wilden komen. “Dat is niet waar. Er waren geen groepen van buiten die hiernaartoe wilden komen. Dit hebben we achteraf ook nog nagevraagd. Ze waren misschien geestelijk betrokken bij ons, maar ze wilden niet komen.”
Horizontaal en democratisch
Dat een eventuele escalatie de reden was om het gesprek af te blazen, is volgens Charlie ook niet gecommuniceerd tijdens de dag. “Ze zeiden dat het gesprek niet doorging vanwege organisatorische redenen, maar ze zeiden niet welke redenen. Dat vonden wij verwarrend en teleurstellend, want wij dachten echt dat het College van Bestuur kwam praten.”
Het CvB heeft OccupyEUR opnieuw uitgenodigd voor een gesprek. Daar heeft Charlie enige reserves over. “We willen graag in gesprek maar alleen op onze voorwaarden.” Dat betekent een ‘horizontaal en democratisch’ gesprek zonder hiërarchische verhoudingen. “Iedereen die met ons in Sanders was moet zijn zegje kunnen doen.”