In 1929 zijn de resten van deze filosoof opgegraven in Bazel, waar hij in 1536 was begraven. Vanwege werkzaamheden in de kerk werden zijn overblijfselen tijdelijk elders ondergebracht. Na onderzoek bleek de schedel sporen te dragen van syfilis en deze seksueel overdraagbare ziekte paste slecht bij het beeld van deze Rotterdamse held, waarna men de conclusie trok dat dit niet zijn hoofd kon zijn. Daarna is de schedel verdwenen, niemand kan nog vertellen hoe en waarom precies.

de schedel van erasmus – column ronald – bibliotheek rotterdam
De schedel van Erasmus is te zien in de collectie van de bibliotheek in het centrum. Beeld door: Bibliotheek Rotterdam

Van deze verdwenen schedel is een gipsen afgietsel gemaakt en dat staat nu in de Bibliotheek Rotterdam, als onderdeel van de Erasmuscollectie. Deze collectie is genomineerd voor een plek op de Unesco-lijst met werelderfgoed. De Bibliotheek Rotterdam beheert de grootste Erasmuscollectie ter wereld: ruim drieduizend oude boeken van én over de geleerde, van vóór 1900. Waaronder zeer zeldzame exemplaren en bijzondere documenten, zoals zelfgeschreven brieven, tientallen eerste drukken en geïllustreerde edities van de Lof der Zotheid. Deze collectie wordt bewaard in een speciaal geklimatiseerd depot. De historische verzameling is begonnen in 1604 en wordt nog elk jaar verder uitgebreid.

Werelderfgoed, midden in Rotterdam, wie had dat kunnen bedenken. Een parel van kennis, een verborgen schat, die het verdient om ontsloten te worden. De Erasmuscollectie werkt nauw samen met het nieuwe Erasmus of Rotterdam Research Centre, waar ik met enkele collega’s onderzoek doe naar zijn leven en werk en naar Erasmiaanse waarden. We doen onderzoek naar processen van toe-eigening van Erasmus door de stad Rotterdam en door instellingen in deze stad, waaronder de universiteit: in EM vertelde Sanne Steen onlangs over een mislukte poging om het beroemde Erasmusbeeld voor de Laurenskerk op Woudestein te krijgen.

Erasmusbeeld-Rotterdam-1117-0092

Lees meer

Universiteit probeerde beroemd Erasmusbeeld naar campus te krijgen

Met het oog op het 400-jarig bestaan van het bronzen beeld van Erasmus naast de…

De historische collectie is evengoed onderdeel van de toe-eigening van de grote denker door deze stad. De collectie heeft naast veel boeken ook allerhande voorwerpen, waaronder de schedel van Erasmus – of in ieder geval het gipsen afgietsel daarvan. De afwijkingen op de schedel wijzen op syfilis, maar dezelfde verschijnselen zouden ook verklaard kunnen worden als gevolgen van de pest, die in de tijd van Erasmus veel meer slachtoffers maakte. In 1974 werd een penning van Erasmus gevonden die zou laten zien dat de schedel toch van hem was. In april 2023 wordt bekend of de Erasmuscollectie (en de schedel) daadwerkelijk werelderfgoed wordt.

Iedere geïnteresseerde kan na aanmelding de collectie bezoeken en eventueel voor onderzoek raadplegen.

Ronald van Raak column2-Levien, Pauline

Lees meer

Het Erasmusbeeld zal de pagina nooit omslaan

‘Kom eindelijk van je sokkel, sta daar niet zo te staan’, zingen The Amazing…