Desiderius Erasmus is talloze keren verhuisd door Rotterdam. Van een graf in de tuinen van Museum Boijmans van Beuningen tijdens de Tweede Wereldoorlog, via de Coolsingel voor de heroprichting, kwam het beeld uiteindelijk in 1964 op het Grotekerkplein bij de Laurenskerk terecht, waar het tot op de dag van vandaag staat.
Promovenda Sanne Steen vond een interessante onthulling toen zij archiefmateriaal verzamelde voor haar proefschrift. Toen de Erasmus Universiteit Rotterdam in 1965 nog de Nederlandse Economische Hogeschool heette, had de universiteit plannen om het standbeeld te verplaatsen naar de toen Campus Woudestein. Een stukje stad waar toen nog volop aan gebouwd werd.
Waar gaat je onderzoek over?
“Ik onderzoek hoe Erasmus na zijn dood door de stad Rotterdam is toegeëigend en verbeeld. Een deel van dat onderzoek focust zich op het lot van het Erasmusstandbeeld, dat aanstaande zaterdag zijn 400ste verjaardag beleeft. Maar ik onderzoek ook de rol van de Erasmus Universiteit, die natuurlijk de naam van Erasmus draagt.”
Waarom wilden ze het standbeeld destijds naar de campus halen?
“Ik citeer het archiefstuk dat ik vond: ‘Rector en assessoren zijn van mening dat een dergelijke plaatsing [van het standbeeld] op zijn plaats zou zijn omdat het ook van buitenaf de aandacht vestigt op de band tussen het huidige en het historische wetenschappelijke leven in Rotterdam.’ Dat betekent dat er kennelijk al veel eerder vanuit de toenmalige hogeschool belangstelling was voor Erasmus.”
Waarom is het er uiteindelijk toch niet van gekomen?
“De gemeente zag geen relatie tussen de hogeschool en Erasmus. Hoewel het ook te maken had met de groei van het toerisme in de stad. Voor de gemeente was het aantrekkelijk om het standbeeld in het centrum van Rotterdam te hebben, om zo meer geïnteresseerden te trekken.”
Denk je dat de Erasmus Universiteit zich nu nog zou inspannen om het standbeeld naar de campus te halen?
“Met de originele sokkel, dat ooit een onderdeel was van het ensemble Der Stein des Weisen in het Noordpark bij de Tennisbaan, de kopie van het zeventiende-eeuwse beeld en het Desiderius Multiplex-beeld, denk ik dat we best een mooie visuele representatie van Erasmus op de campus hebben. Ik denk dat we onszelf daarmee rijk genoeg mogen rekenen.”
Waarom is het belangrijk om Erasmus te bestuderen?
“Erasmus is een historische figuur die zich leent om onze huidige samenleving te duiden. Ik hoor vaak ‘wat zou Erasmus hiervan gevonden hebben?’, ‘wat zou Erasmus gezegd hebben als hij nu leefde?’, en dan heeft men het bijvoorbeeld over de oorlog in Oekraïne. Erasmus is een zeer interessante figuur om te onderzoeken, omdat hij door de geschiedenis heen bestudeerd is en zich bezig heeft gehouden met maatschappelijke problemen die toen relevant waren en dat ook blijven. Dat maakt hem een goede graadmeter. Je kunt zien hoe de samenleving is veranderd door tijden te vergelijken op basis van hoe ze Erasmus hebben begrepen en wat ze wel en niet in hem hebben gewaardeerd.”
