EM Explains: Hoeveel pech heeft de pechgeneratie eigenlijk?

Dat valt pas te begrijpen als je op een rijtje zet wat er de laatste jaren is veranderd. Tot 2015 kregen studenten een basisbeurs van maximaal 286 euro per maand. In 2015 schafte de regering die beurs af. Daar waren drie redenen voor.

Allereerst vond de PvdA het oneerlijk dat iedereen meebetaalde aan die basisbeurs. De belasting van de bakker ging ook naar de basisbeurs van de zoon van de advocaat. Studenten krijgen vaker goede banen dan mensen die niet studeren en kunnen het bedrag terugbetalen, was de gedachte. De basisbeurs moest volgens de partij dus weg. Andere partijen waren het daarmee eens.

Ten tweede vond de VVD het een goed idee dat je in het nieuwe systeem zelf kon bepalen hoe hoog je lening zou zijn en wat je ging studeren. Zo zouden studenten een bewustere studiekeuze maken. Uit onderzoek van de Erasmus School of Economics blijkt dat op het moment van het leenstelsel vooral vrouwelijke studenten minder voor studies die opleiden voor de zorg, onderwijs en het sociale domein opleiden hebben gekozen. De keuze is dus wel bewuster geworden, maar het is niet per se een keuze die beter uitpakt voor de maatschappij. We hebben ten slotte ook mensen in de zorg en het onderwijs nodig.

En dan was er ten derde nog iets heel belangrijks. Beloftes. De 1 miljard euro die zou worden bespaard met de afschaffing wilde de overheid investeren in beter onderwijs. Die beloftes zijn nooit waargemaakt.

Als je het systeem van de basisbeurs vergelijkt met het leenstelsel, valt op dat leenstelselstudenten ten minste 13.000 euro zijn misgelopen. En dat terwijl die studenten twee keer zoveel schuld hebben, een kwart van hen zelfs zo’n 40.000 euro. Als je daarbij optelt dat de huur van studentenkamers en het collegegeld zijn gestegen, betekent dat dat studenten het alleen maar moeilijker hebben gekregen. Tegelijkertijd zijn arme studenten er ondanks het behoud van een aanvullende beurs toch onevenredig op achteruit gegaan. Een compensatieregeling van 1000 euro is dus aan de lage kant.