Het beleidsadvies, genaamd ‘(G)EEN PECHGENERATIE’, eindigt met een oproep aan minister Dijkgraaf van Onderwijs Cultuur en Wetenschap om actie te ondernemen. De actiegroep wil verandering zien op meerdere vlakken.
Voorstellen
In het document staan drie voorstellen om de studenten die sinds 2015 geen basisbeurs kregen te compenseren. De oplossingen variëren van een directe vergoeding van 15.000 euro tot de omzetting van de studievoucher in korting op de schuldafbetaling.
Wat in elk voorstel terugkomt is dat de studieschuld geen effect zou mogen hebben op het verkrijgen van een hypotheek, dat studenten nooit BKR-geregistreerd moeten worden en dat studenten beter voorgelicht moeten worden over de eventuele consequenties van het aangaan van een schuld.
De dupe van Bussemaker
Volgens de actiegroep is de huidige generatie studenten flink benadeeld. Vroeger kreeg elke student een basisbeurs die opliep tot 283 euro. Dat veranderde in 2015. Sindsdien krijgen studenten geen basisbeurs meer als gift, maar kunnen zij lenen bij DUO om hun studie te bekostigen. Tegelijkertijd zijn schuldbedragen onder studenten verdrievoudigd en zijn studenten nauwelijks ingelicht over het risico daarvan.
De zogenoemde pechgeneratie van studenten onder het leenstelsel is volgens het document de dupe van de beloftes van voormalig minister van Onderwijs Jet Bussemaker. Zij kon haar beloftes namelijk niet waarmaken.
Haar eerste belofte was bijvoorbeeld dat het onder het leenstelsel goedkoper werd om schulden af te lossen. Dat klopt, maar dat is volgens de actievoerders niet het hele verhaal. Voormalig studenten hoeven tegenwoordig een kleiner gedeelte van hun schuld maandelijks af te lossen maar omdat de schulden immens zijn gestegen, komt het bedrag toch op hetzelfde neer.
Een andere belofte was dat een studieschuld een eventuele hypotheekaanvraag later niet in de weg zou zitten. Dat is nu wel het geval, omdat hypotheekverstrekkers een verificatiedocument mogen opvragen met financiële informatie over de studieschuld. De auteurs van het advies noemen de hypotheekproblemen daarom ook wel een ‘verkapte BKR-registratie’.
Pechgeneratie
De belangrijkste voorwaarde voor de Tweede Kamer bij de invoering van het leenstelsel was verder dat het beschikbaar gekomen bedrag werd geïnvesteerd in onderwijs. Dit heeft de regering niet voldoende gedaan en is ook lastig na te gaan, omdat extra investeringen en al geplande investeringen in de onderwijsadministratie door elkaar zijn gehaald. Dat blijkt uit eerder onderzoek van de Algemene Rekenkamer.
Ten slotte zou het leenstelsel de kansengelijkheid in de generatie van de proteststudenten moeten bevorderen, doordat de drempel om schuld af te lossen laag zou blijven en de aanvullende beurs bleef bestaan. Volgens een CBS-onderzoek is dat niet gebeurd en zijn er minder jongeren met een functiebeperking, migratie-achtergrond of lager opgeleide ouders gaan studeren. Ook is de doorstroom van het mbo naar het hbo gestokt omdat de jongeren niet willen lenen.
Landelijke demonstratie
Studentenprotest staat er niet alleen voor. De actievoerders van de groep protesteerden afgelopen zaterdag samen met bijna achtduizend andere studenten in Amsterdam voor ruimere compensatie van de leenstelselgeneratie.
Dit bericht is aangepast op vrijdag 11 februari. In een eerdere versie stond dat er ‘zo’n 5,5 miljoen studenten’ vanaf 2015 onder het leenstelsel vielen en dat zij ‘gezamenlijk tussen de 5,27 miljard en 18,4 miljard euro per studiejaar zijn misgelopen’. Dat is onjuist. Het gaat om een schatting door Studentenprotest van het aantal studiejaren van alle hbo- en wo-studenten die sinds collegejaar 2015-2016 te maken hebben met het leenstelsel. De genoemde bedragen zijn eveneens een schatting, van het totale bedrag dat nodig zou zijn voor een volledige compensatie van alle studenten die onder het leenstelsel vallen, gebaseerd op het geschatte aantal studiejaren maal de basisbeurs voor thuiswonenden en voor uitwonenden.
5,5 miljoen studenten studenten vielen vanaf 2015 onder het leenstelsel, lees ik. En die lopen 5,27 miljard en 18,4 miljard euro per studiejaar mis. Dat zijn er wel erg veel studenten op zo’n 17 miljoen inwoners. Een derde van de bevolking! Het komt mij voor dat alle studenten per studiejaar sindsdien bij elkaar worden opgeteld. De genoemde bedragen per studiejaar zijn dan ook zwaar overtrokken.
Bedankt voor je oplettendheid. Het gaat inderdaad om een schatting van het aantal studiejaren en schattingen van de totale bedragen die nodig zouden zijn om studenten te compenseren met de oude basisbeurs voor thuiswonende en uitwonende studenten. De berekening achter die schattingen staat in het rapport van Studentenprotest: https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6896392098019360768/. We hebben de alinea aangepast.
Reageren niet meer mogelijk.