Ik zou ook weinig te vertellen hebben, ware het niet dat ik mijn vakantie meer als een onderdeel van mijn coschappen zie dan als een onderbreking ervan.
Met als centraal thema leegte. Onder meer door de persoonlijke coach die mij werd toebedeeld vanuit de master (waarvoor dank, universiteit, ik zou het elke student aanraden) begon ik de waarde van leegte in te zien. Telefoon weg, kamer opgeruimd, jezelf even (een uur) naar buiten laten turen. In mijn vakantie was er ruimte en tijd om te experimenteren en vorm te geven aan die leegte, een ervaring die ik meeneem naar mijn volgende coschap. Zo staat zelfs mijn vakantie ten dienste van mijn zijn ‘in spe’.
Ik zag het belang van leegte ook in op een andere manier, die mij duidelijk werd na het bekijken van De Tranen van Tito, de docuserie van traumapsycholoog Iva Bičanić en consorten. De serie toont de volmaakte afwezigheid van leegte in de levens van mensen die de Balkan bewonen; juist vloeit de hartstochtelijkheid over in de vorm van honing (bal) en bloed (kan). Bičanić toont met onafgebroken intrige en een licht Nederkroatisch accent hoe armoede daar als een juk wordt gedragen, hoe trauma met vlaggen als vodden wordt ingezwachteld, hoe energie consolideert in bloed, opdat het niet verloren gaat. Maar ook hoe lichtvoetig de Balkanse mens zijn folklore danst onder dat juk, hoe intens men met elkaar omgaat, hoe innig men verlangt naar het collectieve, de zoete honing die in het verleden zo alomvertegenwoordigd was.
Wat leegte zou deze mensen goed doen. Als ervaringsdeskundig weet ik dat bloed enkel zal stollen als de honing voorgaat. Anders gezegd, door minder waarde te hechten aan de ethnonationalistische waan die de hele bevolking schizofreen maakt, en meer in het nu te leven, kan men het gemoed leren temperen, om niet te zeggen: het temperament indammen. Doorgaans zijn de belangen echter te groot, en is het nu nou niet bepaald rooskleurig, om niet te zeggen: afschuwelijk.
Maar er speelt nog iets, waar men wel wat mee kan: verbetenheid. Verbetenheid maakt dat de Balkanse mens leegte ziet als verloochening van het hart. De leegte, door ogen geslepen in de polder, is echter niet eenvacuüm, maar een ruimte gevuld met het etherische: de leegte ontdoet de mening van waarde, weerlegt het feit, en biedt ruimte voor dat wat wappert, stroomt, suist: de stilte, het innige, de liefde.
Ik laat een traan voor mijn vadervolk, maar ik moet ook ons de spiegel voorhouden. Want hoe ruw de Balkanse mens kan zijn in zijn hartstocht, zo platonisch kan de Nederlander zijn in zijn abstraherend vermogen, in zijn visieloze visie. Leegte, honing en bloed zijn eenieder nou eenmaal niet evenredig toebedeeld. Sta open, experimenteer, doseer, titreer, laat los, vervul!
Afijn, leegte.
Deze column is donderdagochtend aangepast omdat per ongeluk een verkeerde versie was gepubliceerd.
mooie overdenkingen, mede mogelijk gemaakt door De Leegte.
Zet ‘m op! Meer van dit soort teksten.
Reageren niet meer mogelijk.