Grensoverschrijdend gedrag is ook op de EUR een structureel probleem, daarom is het belangrijk om het te melden

In 2019 richtte Martin Blok een netwerk van vertrouwenspersonen op, zodat medewerkers en studenten ongewenst gedrag makkelijker kunnen melden. Sindsdien is er van alles in ontwikkeling. De vertrouwenspersonen riepen allerlei initiatieven in het leven om grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken en meer mensen te laten nadenken over een veilige werk- of studieomgeving. “Bij het International Institute of Social Studies (ISS) en de Erasmus School of Social en Behavioural Sciences hebben we bijvoorbeeld peer counsellors die studenten wegwijs kunnen maken in het omgaan met ongewenst gedrag.”

Ook tijdens de coronaperiode had het netwerk zijn handen vol. In 2020 kregen de collega’s van Blok 93 meldingen binnen, tegenover 86 meldingen in het jaar daarvoor. “Het is wel opmerkelijk dat er meer meldingen binnenkwamen terwijl iedereen thuiszat”, vertelt Blok. “Ook al moet ik zeggen dat het minder ingewikkelde zaken waren. Het ging vooral om online pesten, zoals stalking of digitale intimidatie.”

Als het gaat om ongewenst intimiteiten en seksuele intimidatie komen de meeste meldingen van internationale studenten, vertelt Blok. “Nederlandse studenten melden zich minder vaak, waarschijnlijk omdat ze een eigen vangnet hebben. Ze kunnen erover praten met vrienden en familie. Internationals hebben dat netwerk niet, dus ze zijn meer aangewezen op vertrouwenspersonen.”

Zelf probeert Blok zo veel mogelijk studenten actief te informeren. “We plakken posters en delen flyers uit, bijvoorbeeld tijdens de Eurekaweek. We laten filmpjes over grensoverschrijdend gedrag draaien op het grote scherm op de Plaza. Ook benaderen we studieadviseurs zodat ze studenten naar ons kunnen verwijzen”, vervolgt hij. “We doen ons best om zichtbaar te blijven. Als alles weer open is, hopen we een themadag over sociale veiligheid te organiseren.”

Voor studenten zijn er zeven vertrouwenspersonen beschikbaar op verschillende faculteiten. “Je hoeft niet per se naar de vertrouwenspersoon van je eigen faculteit of afdeling. Soms is het prettiger om te praten met iemand die niet te dichtbij staat.”

Ook onder leidinggevenden probeert het netwerk bewustzijn te creëren. Blok pleit daarom voor trainingen voor leidinggevenden en medewerkers op het herkennen van en acteren op ongewenst gedrag. Dit zou volgens hem kunnen bijdragen tot cultuurverandering. “Het herkennen van ongewenst gedrag op de werkvloer is heel belangrijk, maar ook het herkennen van het gedrag bij jezelf. Want het is een blinde vlek, mensen beseffen vaak niet dat ze zich ongewenst gedragen”, licht Blok toe. “Het gebeurt zowel bij mannen als bij vrouwen. Bij mannen gaat het meestal over seksuele intimidatie. Bij vrouwen gaat het vaker om persoonlijke relaties, zoals bij intimidatie of pesten.”

Grensoverschrijdend gedrag is een structureel probleem, weet Blok. “Daar werken we aan. Als er veel meldingen binnenkomen van een bepaalde faculteit of afdeling, dan signaleren we dat ook. We brengen het College van Bestuur of de decaan op de hoogte, het is aan hen om het probleem verder aan te pakken.” Het is een ingewikkelde kwestie, vindt Blok. “En een ongemakkelijk onderwerp. Soms weten leidinggevenden ook niet goed wat ze ermee moeten.”

Door het onderwerp regelmatig te benoemen hoopt Blok de mensen te bereiken die ongewenst gedrag vertonen. “We moeten er heel veel over praten, zo zorgen we voor verhoogd bewustzijn. Het signaal van de bovenlaag van de organisatie is ook belangrijk. Het College van Bestuur moet duidelijk laten zien dat de EUR voor een veilige sociale omgeving staat.”

De EUR speelt dus een belangrijke rol in de bewustwording van studenten. “Als universiteit kan je studenten in zo’n korte studietijd niet opvoeden, maar je kan wel uitleggen wat de regels zijn en waarom die er zijn.” Workshops over ongewenst gedrag tijdens introductiedagen zijn volgens Blok een voorbeeld van een laagdrempelige manier om studenten op de hoogte te brengen van het probleem. “Dit doen we al jaren bij het ISS. Het probleem is dat de mensen die meedoen meestal degenen zijn die al bewust over en geïnteresseerd zijn in het onderwerp. Je wil eigenlijk de mensen bereiken die er nog niet veel vanaf weten, dus misschien moeten we zo’n workshop verplichten.”

Meld altijd ongewenst gedrag, benadrukt Blok nogmaals. “Wanneer vertrouwenspersonen een melding krijgen, ligt de nadruk op wat de melder wil”, vertelt Blok. Alle meldingen worden in vertrouwelijkheid behandeld en het belang van de melder staat op nummer één. “Wij mogen geen onderzoek doen, wat we vooral doen is begeleiden en verwijzen naar partijen die de melder kunnen helpen. Met instemming van de melder kijken we of we dit binnen de organisatie kunnen oplossen.”