‘Denk je nu echt dat je een brandwond kunt helen met muziek? Nee! Natuurlijk denk ik dat niet!’

Wat is de belangrijkste conclusie van je onderzoek?

“Ik heb onderzoek gedaan naar de effecten van live en opgenomen muziek op pijn en angst bij kinderen die in het ziekenhuis pijnlijke procedures ondergaan. De vraag of muziek werkt, vereist een genuanceerd antwoord, maar mijn algemene conclusie is positief.

“Mijn onderzoek bestond uit vier componenten: twee literatuurstudies en twee klinische onderzoeken. Uit de eerste kwam naar voren dat de slaapkwaliteit van prematuur geboren baby’s die live muziektherapie kregen verbeterde. Maar er waren grote verschillen in type muziekinterventie, de duur ervan en de zwangerschapsduur van de baby’s. Uit de tweede studie bleek dat kinderen die na een operatie muziek te horen krijgen, significant minder angst en pijn hebben dan kinderen in de controlegroepen. Daarbij wil ik wel nuanceren dat dit gebaseerd was op slechts drie ‘gerandomiseerde, gecontroleerde studies’.

“Ik heb mijn klinisch onderzoek in een kinderziekenhuis in Kaapstad gedaan onder kinderen met brandwonden en kinderen op de spoedeisende hulp. Bij kinderen met brandwonden was er geen significant verschil tussen de interventie- en controlegroep. Maar uit de zelfrapportage van kinderen ouder dan 5 jaar bleek wel een significante vermindering van angst na live muziektherapie. Kinderen die tijdens een pijnlijke procedure op de spoedeisende hulp opgenomen muziek te horen kregen, hadden significant minder pijn.”

Hoe is dit onderwerp op je pad gekomen?

“Ik heb Medische antropologie gestudeerd in Amsterdam en ben altijd gefascineerd geweest door integrative medicine, ook wel bekend als non-farmacologische interventies, zoals meditatie, accupunctuur of massage. Ik vind het interessant dat mensen therapieën gebruiken die nog geen onderdeel zijn van de traditionele zorg. Na mijn studie heb ik drie jaar in dat veld gewerkt, onder meer in Amerika waar dit type behandeling al onderdeel van de zorg is, ondanks dat er nog weinig wetenschappelijk bewezen is. Via een denktank over dit onderwerp ben ik gevraagd voor een onderzoeksgroep ‘Muziek als medicijn’, waar ik de eerste promovenda van ben.

“Als je mij jaren geleden had gezegd dat ik drie jaar klinisch onderzoek zou doen naar muziektherapie op een brandwondenafdeling in Kaapstad had ik het nooit geloofd. Soms moet je ‘ja’ op iets zeggen, loopt iets anders dan je had verwacht en gebeuren er hele interessante dingen.”

Dat klinkt enorm heftig, kinderen op een brandwondenafdeling.

“Dat was ook verreweg het moeilijkste van mijn promotie. Tijdens de wondverzorging hebben kinderen zo verschrikkelijk veel pijn, ze zijn soms twintig minuten aan het schreeuwen. Aan de andere kant was het ook interessant om te zien hoe veerkrachtig kinderen zijn. Soms lagen ze in bed te huilen van de pijn na zo’n behandeling en kreeg de muziektherapeut binnen vijf minuten een lach op hun gezicht. Plezier wordt onderschat.

“Overigens heb ik in het begin ook veel weerstand gehad, omdat ik iets deed wat nieuw en ongebruikelijk is. Ondanks dat ik het toch best droog aanvlieg, zeiden mensen: ‘Denk je nu echt dat je een brandwond kunt helen met muziek?’ Nee! Natuurlijk denk ik dat niet!”

Je hebt een bijzonder dankwoord, vertel!

“Ik vond muziek zo’n grappig onderwerp dat ik daar iets creatiefs mee wilde doen, in plaats van een eindeloze rij met bedankjes. Dus heb ik een lijst met verzoekjes gemaakt, een beetje zoals je soms in de kroeg een plaatje voor iemand aanvraagt. Het varieert van serieuze nummers als I am every woman van Whitney Houston voor mijn promotor, omdat ik zoveel van haar heb geleerd, tot meer ironische nummers voor vrienden zoals Orinoco Flow van Enya voor een vriendin. Achter sommige liedjes zit een verhaal, zoals Banana Boat voor mijn collega Bram, die ook een tijd in Kaapstad is geweest. Als ik ’s ochtends om zes uur moest beginnen, had ik geen tijd voor ontbijt en at ik een banaan in de auto. Wij maakten weleens tripjes en dan had hij altijd commentaar op het feit dat er overal bananenschillen lagen in mijn auto.” Bekijk hier de hele playlist op Spotify.

Wat staat er op de cover?

“Op de achterkant staat een infuuszakje met daarop ‘Made in SA’, een kleine verwijzing naar Zuid-Afrika. Op de voorkant zie je een chirurgische sheet waarop alles klaarligt voor de operatie, alleen liggen hier naast een scalpel en een schaar ook een xylofoon en koptelefoon. Vaak hebben we al bedacht wat we allemaal kunnen doen voor kinderen in het ziekenhuis, maar denk ook eens aan muziek!”