In één week van verkwistende consument naar eco-freak

Elke keer dat ik Het Kasteel binnenga, het bijzondere stadion van Sparta, ben ik altijd degene die door de beveiliging wordt uitgekozen om te worden gefouilleerd. Misschien komt het omdat ik eruit zie als een verdachte hooligan of misschien wil de beveiliger gewoon even aan me zitten. Hoe dan ook, het is voor mij standaard geworden dat ik word gecontroleerd wanneer ik het stadion binnenkom, terwijl anderen zonder problemen door mogen lopen. Het fouilleren duurt meestal maar een paar seconden, maar afgelopen vrijdag was dat wel anders.

“Wat zit er in je zak?” vroeg de beveiliger, terwijl zijn mollige vingers de binnenkant van mijn jas bevoelden.

“Een beker”, antwoordde ik.

“Die moet in de prullenbak.”

“Ik kan deze beker niet weggooien. Hij is speciaal. Hij is van bamboevezel”, antwoordde ik, terwijl ik me er sterk van bewust was hoe absurd ik klonk.

“Je mag geen voorwerpen mee naar binnen nemen, tenzij je vooraf toestemming hebt gekregen, dus of je gooit ‘m nu weg of je komt er niet in. Als jij die beker naar een speler gooit, ben ik verantwoordelijk.”

Dit was slechts het begin van een lange, vermoeiende discussie die ik met de gigantische beveiliger moest voeren om hem ervan te overtuigen mij en mijn herbruikbare beker het stadion in te laten. Waarom wilde ik dat zo graag? Ik deed mee aan de Zero Waste Challenge en ik probeerde een week lang geen plastic afval te produceren. Dat betekende dus dat ik mijn eigen herbruikbare beker mee moest nemen als ik een biertje wilde drinken in het stadion, want anders moest ik bier in een plastic wegwerpbekertje kopen.

Uiteindelijk liet de beveiliger me binnen, maar eerst moest zijn manager erbij komen en ik moest hem beloven dat ik de beker niet als wapen zou gebruiken. Ik beloofde plechtig dat ik de beker in mijn zak zou houden en worstelde me vervolgens een weg naar de bar. Ik vroeg de barvrouw of ze een biertje in mijn bamboebeker wilde tappen. Eerst keek ze me aan alsof ik Chinees sprak. Na overleg met haar manager pakte ze mijn beker aan en vulde hem tot de rand (er passen meer centiliters in de bamboebeker dan in een plastic bekertje, dus het is nog goedkoper ook).

Ik kan me voorstellen dat sommige mensen al deze ongemakkelijke sociale situaties te veel moeite vinden om het gebruik van plastic te vermijden, maar tegen die mensen zeg ik: “BULLSHIT!”

Het is algemeen bekend dat we onszelf vergiftigen met plastic afval en toch denken we dat we het probleem kunnen oplossen door te recyclen. Waar we niet bij stilstaan, is dat het tempo waarop er meer nieuw plastic wordt geproduceerd hoger is dan het tempo waarop de recyclebedrijven het kunnen verwerken. Daarnaast kan plastic maar een paar keer worden gerecycled voordat het in onbruikbaar afval verandert dat jaren nadat jij al de pijp uit bent in het milieu blijft rondzwerven. Als we de aarde (en ons potentieel nageslacht) willen beschermen, is plastic volledig uitbannen de enige oplossing en met wat vindingrijkheid is dat echt wel mogelijk.

Ik ontdekte al snel dat als ik een plasticvrij leven wil leiden, ik niet meer naar supermarkten als de Albert Heijn en de Jumbo kon gaan. Bijna alles wat ze daar verkopen zit in plastic. Gelukkig heeft Rotterdam genoeg alternatieve plekken waar je boodschappen kunt doen zonder al het plastic. Op de tweewekelijkse markt op de Binnenrotte kun je kilo’s fruit, groenten en noten kopen voor weinig geld en zonder verpakking. De verkopers doen je boodschappen automatisch in een plastic tasje, maar als je ze van tevoren zegt dat je geen plastic wil, dan luisteren ze naar je.

Hoewel er op de markt genoeg groenten en fruit te krijgen zijn, ontbreken de basisproducten als pasta en rijst. Daarvoor ging ik naar Gimsel, een supermarkt in het centrum die zich specialiseert in natuurvoeding en bulkinkoop. Neem je eigen tas of pot mee en je kunt precies de hoeveelheid kopen die je nodig hebt. De prijs wordt bepaald op basis van het gewicht van je tas of pot. Gimsel heeft ook vloeibare producten, zoals olijfolie en melk in glazen flessen, wat ook goed is, omdat glas in tegenstelling tot plastic oneindig kan worden gerecycled. Tip: koop melk bij Gimsel, want het smaakt alsof die uit de uier van de best verzorgde koe op aarde komt.

Natuurwinkels als Gimsel worden vaak gezien als dure supermarkten voor rijke hipsters, maar dit stereotype is totaal onterecht. De meeste dingen waren voor een student als ik redelijk geprijsd, met uitzondering van een aantal biologische producten. Ik kreeg wel meer waar voor mijn geld dan ik bij de gewone supermarkt zou krijgen, omdat de producten van betere kwaliteit zijn.

Laten we eerlijk zijn: als mijn dieet bestond uit de eerder genoemde levensmiddelen, dan zou het makkelijk zijn om plasticvrij te leven. Ik ben helaas zwak en af en toe wil ik graag junkfood eten. Het probleem is dat junkfood bijna altijd in plastic wordt verpakt, dus moet je creatief te werk gaan.

Na vier dagen leven als plasticloze gezondheidsfreak kreeg ik ontzettend veel zin in snoep. Ik had me er al bij neergelegd dat ik mijn behoefte aan snoep deze hele week niet zou kunnen bevredigen, maar toen bedacht ik me dat je zelf snoep kan scheppen bij het Kruidvat. De man achter de kassa keek me vreemd aan toen ik mijn eigen herbruikbare zak met snoepjes neerlegde, maar stelde geen vragen. Plastic vermeden.

In het weekend voelde ik me gemakzuchtig en had ik zin om eten af te halen bij de kebabzaak om de hoek. Ik weet maar al te goed dat broodjes döner in aluminium worden verpakt en vervolgens in een plastic zak worden gedaan, dus besloot ik mijn eigen bord mee te nemen.

“Wordt het dan niet koud?” vroeg de man van de kebabzaak toen ik hem vroeg de döner op mijn bord te leggen.

“Maakt niet uit,” antwoordde ik.

Tegen de tijd dat ik thuis was, was het broodje koud. De volgende keer neem ik een Tupperwarebakje mee.

Als consument kan ik met enige trots zeggen dat ik deze hele week plastic heb vermeden. Maar kan ik ook zeggen dat ik een hele week geen plastic afval heb geproduceerd? Helaas niet. Alleen al omdat ik een geregistreerd inwoner van Rotterdam ben, produceer ik plastic afval in de vorm van ongewenste post. Magazines en reclamefolders verpakt in plastic vallen om de haverklap op de mat. Ik bekijk ze amper voordat ze in de prullenbak verdwijnen. Ik ben natuurlijk niet de enige die ongewenste post ontvangt: het gemiddelde huishouden in Nederland ontvangt 33 kilo aan ongewenste post per jaar. Als ik een volledig plasticvrij leven wil leiden, moet ik contact op nemen met alle bedrijven die me post sturen en ze één voor één vragen of ze me van de distributielijst willen halen.

De post was deze week niet de enige bron van plastic afval. Tijdens een zwoel dansje op een donkere dansvloer bood een heer mij een biertje aan… in een plastic bekertje. Ik nam het biertje zonder nadenken aan en had al een paar slokken genomen toen het tot me doordrong wat ik had gedaan. Mijn hart brak een klein beetje.

Al vóór de Zero Waste Challenge zag ik mezelf als milieuactivist. Wat een hypocriet was ik. Afval scheiden of overstappen naar een groene energieleverancier is niet genoeg om het label ‘milieuactivist’ te verdienen, vooral niet als je elke week een gigantische berg plastic produceert. Voor mij bestaat er geen twijfel over dat ik na deze week mijn verkwistende levensstijl voorgoed achterlaat. Hoe kan ik nog teruggaan? Ik heb aan mezelf bewezen dat het mogelijk is een leven te leiden zonder plastic afval te produceren en ik ben van plan daarmee door te gaan, zelfs als ik dan die rare ben die zijn bamboebeker naar een voetbalwedstrijd meeneemt.