Duurzaamheid begint bij jezelf, maar dat dat altijd lastig is, zelfs voor de organisatie van een duurzaamheidsconferentie, blijkt al bij het zien van de instructies voor de brainstorm: per ongeluk enkelzijdig geprint.
Met de conferentie, een initiatief van het College van Bestuur en de Universiteitsraad, wilde het College de inbreng van de gemeenschap voor het bepalen van de koers voor duurzaamheid voor de komende jaren, vanwege nieuwe universiteitsstrategie, die momenteel geschreven wordt.
Usual suspects
Iedere campusbewoner was dus welkom, maar de deelnemers aan de bijeenkomst zijn veelal de usual suspects, zoals een van hen enigszins teleurgesteld fluistert. De meeste aanwezigen zijn óf professioneel bezig met het onderwerp óf actief in de medezeggenschap van de universiteit. Ook zijn er veel studenten van de RSM-master Global Business and Sustainability, en één ogenschijnlijke outsider, een ondernemer die bij navraag de vader van een van de organiserende studenten blijkt te zijn.
De groep wordt verdeeld over tien ‘ronde tafels’, die moeten nadenken over een van volgende thema’s: hoe kan de universiteit in 2023 bijdragen aan een beter klimaat; duurzamer onderwijs en onderzoek; een CO2-neutrale campus; en de rol van de EUR in duurzame transities. De brainstorm volgt het principe van backcasting: je begint met het schetsen van de ideale campusin 2023, en werkt dan terug in de tijd naar het heden om te bedenken welke stappen nodig zijn om daar te komen. Na afloop mogen de beste suggesties gepresenteerd worden aan de zaal en collegevoorzitter Kristel Baele.
Kralingse Bos
De organisatie stimuleert de deelnemers om outside-the-box te denken. Dat leidt de tafelpartners van intrigerende maar moeilijk uitvoerbare plannen (‘integreer de campus in het Kralingse Bos’) naar abstracte vergezichten die op korte termijn weinig zoden aan de dijk zetten (‘verander de mindset van studenten en medewerkers’).
Aan tafel 4 hebben ze wat moeite om op gang te komen. Eerst moet er gedefinieerd worden wat duurzaamheid allemaal behelst: gaat het ook over inclusiviteit, moet de universiteit ook de rest van de wereld proberen te verbeteren? Het antwoord is voortdurend ‘ja’, waardoor het begrip zoveel dimensies krijgt dat het moeilijk te vangen is in één discussie.
Impact factor
Bij sommige ideeën werkt het backcasting goed. Aan tafel 5 bijvoorbeeld oppert iemand het plan dat in 2023 de helft van alle promotieonderzoeken (deels) over duurzaamheid zou moeten gaan. Het levert gelijk vier extra post-its op: 10 procent in 2019, 20 procent in 2020, et cetera.
Zo makkelijk is dat interpoleren niet bij alle ideeën. Bijvoorbeeld het plan om de impact factor van wetenschappelijke publicaties anders te berekenen: meer rekening houdend met andere soorten impact dan de citatiescore, maar bijvoorbeeld de impact op overheidsbeleid, of het idee om duurzaam onderzoek te belonen.
Lang gevecht
Een ander veelgenoemd, maar volgens anderen weer moeilijk bereikbaar idee is om duurzaamheid in alle curricula te integreren. ‘Zoals ze in Tilburg iedere student een vak filosofie geven, zou dat hier met duurzaamheid kunnen’, oppert iemand aan tafel 4. Een tafelgenoot voorspelt een ‘lang gevecht’ met de onderwijsdirecteuren van de faculteiten.
Andere ideeën komen ook op meerdere tafels voorbij. Bijvoorbeeld het integreren van de waaier aan duurzaamheidsinitiatieven tot één duurzaamheidscentrum: de Erasmus Sustainability Hub, GreenEUR, Sustainable RSM, Foodlab, Thrift Hub, het LDE Centre for Sustainability, Erasmus Duurzaam en zo verder.
Groene I WILL
Aan het eind van de middag krijgen de groepen de kans om hun beste idee te pitchen tegenover collegevoorzitter Kristel Baele. Concreet bood ze aan een ‘greenteam’ van studenten en medewerkers samen te stellen dat kan meedenken over de strategie van de komende jaren.
Ook was de collegevoorzitter het eens met de visie om duurzaamheid in alle onderwijsprogramma’s te integreren, hoewel dat volgens haar bij elke studie weer op een andere manier zal moeten. Ook in onderzoek moet duurzaamheid een rol spelen, wat volgens Baele niet betekent dat je niks meer te maken moet hebben met de fossiele industrie. “Als je wilt onderzoeken hoe die bedrijven de transitie kunnen maken, zul je ze toch moeten onderzoeken.”
Tot slot kondigde ze een campagne aan, geïnspireerd op de ‘I WILL’-campagne van de RSM. “Ik stel voor dat we allemaal een persoonlijk statement gaan maken over duurzaamheid, vergelijkbaar met I WILL. Iedereen moet niet alleen over duurzaamheid praten, maar zich ook zo gedragen. En je eigen leven veranderen is niet altijd makkelijk.”
