Rechtszaak over N=N: wanneer is een student ongeschikt?

En hij richt zich tot het college: “En ik weet niet hoe uw studie ging, maar het zou maar zo kunnen dat u het ook niet zover had geschopt als u op de Erasmus Universiteit had gestudeerd.” Folsche spreekt voor het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO) in Den Haag, het hoogste rechtsorgaan op het gebied van hoger onderwijs in Nederland. En daarom de laatste strohalm van studenten die een geschil hebben met hun onderwijsinstelling. De drie rechters en advocaten van beide partijen dragen geen toga’s in deze zittingszaal, het is een rechtbank voor studenten. En zo is het wat toegankelijker.

Het CBHO buigt zich vandaag over de N=N-norm. Mogen studenten afgewezen worden, omdat ze niet al hun zestig studiepunten in het eerste jaar hebben gehaald? Is een student in zo’n geval aan te merken als ongeschikt? Een studente probeert daar met behulp van het Landelijk Studenten Rechtsbureau (LSR) en advocaat Folsche een principe-uitspraak bij het CBHO over af te dwingen. Als het CBHO naar aanleiding van deze zaak zegt dat de norm te hoog is, dan moet de EUR een nieuwe norm verzinnen en betekent dat het einde van N=N.

Maar degene om wie het allemaal gaat – de studente zelf – is niet aanwezig. En daar gaan de wenkbrauwen van het College van omhoog. “Uw cliënt is er niet,” zegt de rechter, “waarom?” Folsche: “Ze heeft onderwijsverplichtingen.” Rechter: “Maar uw cliënt is in het proces hiervoor bij het CBE (College van Beroep voor de Examens, de interne beroepscommissie van de EUR; red) en bij de examencommissie ook nooit verschenen, waarom maakte ze daar geen gebruik van om vragen te beantwoorden?”

Folsche moet het antwoord schuldig blijven. Wat ze nu precies studeert durft hij ook niet met zekerheid te zeggen. “Hebt u wel contact met uw cliënt?” grapt de rechter. Er wordt wat gelachen. Folsche wijst erop dat er in deze zaak aan de feiten genoeg is en dat er bij zijn cliënt geen bijzondere omstandigheden zijn waardoor ze haar punten niet haalde.

Volgens hem is de N=N–norm een rendementsmaatregel van de EUR, en is het niet zo dat een student ongeschikt is, als niet alle punten in het eerste jaar gehaald worden. Met andere woorden: het gaat hem om een principe-uitspraak over de studiepunten-norm. Het College wil later nog weten wat de studente zelf dan aan deze zaak heeft, als ze toch al een andere opleiding volgt. “Door het negatieve bindende studieadvies kan ze niet terugstromen.”

Namens de Erasmus Universiteit doet Wim Kleinjan het woord en geeft Ruben Houweling, onderwijsdirecteur van de ESL, verdere toelichting als dat nodig is. Houweling probeert inzichtelijk te maken wat de afwegingen van de ESL waren tijdens de invoering van het N=N-systeem en onderstreept tijdens de zitting dat N=N meer is dan alleen de zestig-puntennorm. “We moeten oppassen alleen te focussen op de zestig ects. Zo wordt het didactische concept eromheen genegeerd.”

Hij legt uit wat dat didactische concept is: “In de kern is dat kleinschalig onderwijs, met een vervroegde herkansingsmogelijkheid en onbeperkte compensatiemogelijkheden in het eerste jaar. In de daarop volgende jaren laten we de teugels vieren en is er voor studenten nog ruim de mogelijkheid om naar het buitenland te gaan, stage te lopen of extra vakken te volgen.”

Barbara Salverda van de EUR licht met statistieken toe dat aan de Erasmus Universiteit in het eerste studiejaar geen hogere uitval is van studenten dan elders. Folsche kent de cijfers, maar hij zegt in zijn slotwoord weleens andere statistieken te willen zien. “Stuurt de EUR ook studenten weg die aan een andere onderwijsinstelling met hetzelfde niveau wél gewoon hun bul halen?” Is dat het geval, dan stuurt de EUR studenten weg die wel geschikt zijn voor de universiteit, wil hij maar zeggen.

Het CBHO doet binnen zes weken schriftelijk uitspraak.