Stof tot nadenken

‘Studenten van andere faculteiten, die filosofie ‘erbij’ doen, schrijven vaak betere scripties dan voltijdstudenten.’ Dat merkte een docent onlangs op tijdens mijn scriptiewerkgroep. Ik voelde me – als voltijdstudent – hierdoor niet eens zozeer aangevallen, maar het zette me wel aan het denken over mijn tijd als filosofiestudent.

Het eerste wat ik bedacht was dat ik in ieder geval, onder meer door de eigenzinnige karakters van mijn docenten, heb geleerd dat nadenken best wel leuk is. En meteen daar achteraan bedacht ik me dat eigenlijk niemand echt weet wat filosofie precies is, ook niet na al die jaren oeverloos gepraat in kroegen en op campussen. Maar dat maakt het ook wel zo verfrissend: iets doen waarvan je nog geen duidelijk idee hebt waar het je gaat brengen.

Ik ben niet de enige die zich afvraagt wat je nu precies leert tijdens een studie filosofie. ‘Oh, je studeert filosofie… wat doe je dan?’, is de geijkte vraag op feestjes en verjaardagen, die me vaak ongemakkelijke gevoelens, maar vooral ongemakkelijke situaties bezorgd omdat ik het dan noodzakelijk achtte serieus antwoord te geven. Immers: dat zijn toch de momenten dat ik in een paar zinnen zou moeten kunnen uitleggen waarom ik filosofie studeer en waarom ik daar trots op ben.

Dat is tot op heden nog niet echt gelukt. Want als ik bijvoorbeeld in de kroeg of op een feestje iemand tegenkwam waarmee ik op de middelbare school had gezeten, zo iemand die ik vier jaar niet gesproken had, zo iemand die nog nooit iemand had ontmoet die filosofie studeerde, dan bleef ik in zijn ogen een soort buitenaards wezen. Dus gaf ik steeds vaker een antwoord als: ‘Filosofie is vooral veel nadenken… wil je nog een biertje?’

Bedrijfskunde- of economiestudenten komen er wellicht beter vanaf in dat soort smalltalk, omdat die studies toch wat concreter lijken. Ik heb in ieder geval besloten om vanaf nu niet meer te proberen uit te leggen wat filosofie is. Filosofie is, denk ik gewoon, niet in een paar zinnen te vatten – maar zelfs als ik dat als antwoord geeft op weer zo’n vraag op weer zo’n verjaardagen, krijg ik nog steeds vreemde blikken toegeworpen.

Er is maar één vraag die ik nog vervelender vind dan de vraag wat filosofie is: wat kun je als je bent afgestudeerd met filosofie doen? Hoe dan ook, je mag beide vragen blijven stellen. Dan kunnen we er in ieder geval samen over nadenken. Want dat is wat een filosoof doet, toch?