Wij verwelkomen het ACSC-advies over samenwerking met Israëlische universiteiten voorzichtig

In haar advies beveelt de commissie aan dat het CvB een periode van drie maanden de samenwerkingen met de University of Haifa en de Hebrew University ‘minimaliseert’, in plaats van een onmiddellijke schorsing, zoals bij Bar-Ilan. Het is moeilijk te begrijpen wat de rechtvaardiging voor zo’n wachtperiode is, vooral aangezien de commissie duidelijke aanwijzingen ziet voor de betrokkenheid van deze instellingen bij schending van mensenrechten.

Gegeven de duidelijke institutionele en juridische consensus, en de onverdraaglijke verslechtering van de humanitaire omstandigheden in Palestina, dringen wij er bij het CvB op aan om snel en doortastend te handelen en deze institutionele banden te verbreken, op basis van de ernstige en bewezen betrokkenheid bij structurele schendingen van mensenrechten en internationaal humanitair recht, waaronder oorlogsmisdaden.

Hoewel we de aankondiging om de banden te verbreken, hetzij onder voorwaarden of met onmiddellijke ingang, verwelkomen, merken we met bezorgdheid op dat de beperkte contextuele analyse die het advies vergezelt, tekortschiet.

Het geweld sinds oktober 2023 heeft een context, in het bijzonder een decennialang proces van etnische zuivering en gedwongen verhuizing (bekend als de Nakba), dat begon in de aanloop naar 1948. In 1948 verklaarde Israël zich onafhankelijk, mogelijk gemaakt door de uitzetting van meer dan 750.000 Palestijnen, die nooit meer naar hun land terug mochten te keren.

De spanningen tussen Israël en zijn buurlanden namen toe in 1967, met de Israëlische bezetting van Gaza, de Westelijke Jordaanoever, Jeruzalem en de Golan. In de daaropvolgende decennia ervoeren de Palestijnen veelvuldig geweld door kolonisten. Ondanks een gedeeltelijke verplaatsing van Israëlische militairen en terugtrekking van kolonisten uit illegale nederzettingen, is Gaza nog steeds door Israël is bezet. Gaza is het toneel geweest van vele oorlogen, vooral sinds 2005. De Golan werd geannexeerd door Israël in 1981. Oost-Jeruzalem werd gedeeltelijk geannexeerd in de jaren negentig.

Het Internationaal Gerechtshof (her)bevestigde in 2024 dat er een verantwoordelijkheid is, niet alleen van Israël, maar van alle staten om te reageren op deze schendingen van fundamentele regels van het internationale recht, hun medeplichtigheid te stoppen en Israël ter verantwoording te roepen. Het Hof concludeerde verder in drie uitspraken van voorlopige maatregelen, uitgevaardigd in de zaak Zuid-Afrika versus Israël, dat er een ‘plausibel risico’ bestond dat Palestijnse rechten in Gaza werden geschonden in termen van het Genocideverdrag.

We mogen deze context van genocidaal geweld en de vernietiging in Gaza, inclusief de vernietiging van humanitaire en medische infrastructuur (van de oorspronkelijke 36 ziekenhuizen zijn er nog maar een klein aantal gedeeltelijk operationeel) niet negeren. Dat geldt ook voor de dood van tientallen hulpverleners, hoogleraren, honderden studenten en de vernietiging van universiteitsgebouwen en infrastructuur: een ‘scholasticide’, gericht op de totale vernietiging van de capaciteit voor hoger onderwijs in Gaza. Daarom hebben studenten en medewerkers van de Erasmus Universiteit Rotterdam geëist dat onze universiteit actie onderneemt.

Aan de EUR zijn er verschillende oproepen tot solidariteit met Palestina geweest. Studenten hebben demonstraties, tentenkampen, sit-ins, filmvertoningen, lezingen, bewustwordingscampagnes en teach-ins georganiseerd. Ze hebben het plein voor het Foodcourt hernoemd tot Shireen Abu Aklehplein, ter ere van de Al Jazeera-journalist die door het Israëlische leger werd gedood in 2022. Het plein is een centrale plek voor vreedzame demonstraties geworden.

Als medewerkers hebben we het recht van studenten om te protesteren ondersteund en hebben we zelfs ook teach-ins georganiseerd op al onze vier campussen en onze expertise gedeeld met de media.

We hebben bij elkaar ingecheckt; in het bijzonder bij degenen die we persoonlijk kennen uit Israël, Palestina en Libanon, waaronder studenten en collega’s aan de Erasmus Universiteit die tientallen leden van hun familie in Gaza hebben verloren. Tijdens evenementen op de campus hebben we Palestijnen centraal gesteld, wiens stemmen nauwelijks gehoord worden in de media, binnen de academie of door overheden.

Ondertussen hebben we het werk van de commissie nauwlettend gevolgd. We hebben hun workshops bijgewoond; hebben gereageerd op hun oproep om informatie en wachtten enthousiast op hun rapporten, terwijl we de commissie hebben aangemoedigd om morele gelijkwaardigheid te vermijden en ‘beide zijden’ van het conflict niet te belichten.

We verwelkomen de aanbevelingen van de commissie met voorzichtigheid als een belangrijke stap, hoewel ons werk verre van voltooid is. De beslissing om de banden op te schorten moet transparant worden uitgevoerd en nauwlettend gecontroleerd. Bovendien moet de universiteit haar banden met bedrijven en andere instellingen die betrokken zijn bij schendingen van het internationale recht, heroverwegen. We putten moed uit onze collega’s en studenten, en hun families, die direct door dit geweld zijn getroffen. Hun standvastigheid inspireert ons om deze kwestie op de agenda van de EUR te houden en onze inzet voor rechtvaardigheid, mensenrechten en academische integriteit hoog te houden.

Alle auteurs zijn leden van faculteiten aan de Erasmus Universiteit en schrijven op persoonlijke titel.