Mag mijn naam van de website?

De redenen voor het verzoek zijn nogal uiteenlopend; van hilarisch: ‘de foto van mij is een paar jaar oud en ik lijk er helemaal niet meer op’, tot zeer ernstig: ‘een familielid heeft een gewelddadig verleden en ik wil niet dat hij me via dit artikel kan vinden’, en alles daar tussenin.

Afgelopen jaren kregen we enkele tientallen van dit soort verzoeken binnen. En EM is daar niet uniek in, alle media merken een toename. Begrijpelijk want dankzij Google zijn veel online archieven vele malen makkelijker doorzoekbaar dan het aloude papieren archief.

Ook schrikken studenten er vaak van dat hun naam en foto online staat op een plek waarover ze zelf geen controle hebben. Zeker op het moment dat ze gaan solliciteren. De angst dat recruiters hen niet zullen uitnodigen voor een sollicitatie zit diep bij deze generatie. Terechte angst, want er zijn werkgevers die van hun medewerkers eisen dat ze hun digitale blazoen schoonvegen, en dan heb ik het niet over veiligheidsdiensten of andere werkplekken waar een zekere mate van anonimiteit onderdeel is van je werk.

EM gaat niet mee in deze vorm van doorgeslagen reputatiemanagement en honoreert een verzoek voor verwijdering op die grond niet. Wel verwijzen we naar het recht op vergetelheid-register van Google waar je een verzoek kan indienen om de link tussen je naam en het artikel te doorbreken.

Ik bekijk alle verzoeken om verwijdering van informatie overigens eerst zorgvuldig, maar in eerste instantie krijgt iedereen hetzelfde antwoord: Nee, we verwijderen geen informatie van onze website.

Net zoals dat we geen pagina’s uit ons papieren archief scheuren, deleten we ook geen informatie van onze website. Het archief moet een volledig en betrouwbaar beeld geven van wat er op de EUR gebeurd is. Dit is niet iets wat wij als EM alleen vinden, verschillende rechters, ombudsmannen en de Raad voor de Journalistiek hebben zich in vergelijkbare zaken op deze manier hierover uitgesproken.

Maar hoe zit het dan met de privacy van een geïnterviewde? Verzoeken tot naam- of fotoverwijdering gaan nogal eens gepaard met verwijzing naar het recht op privacy. Uiteraard vinden wij privacy ook belangrijk, maar voor journalistiek werk geldt de zogeheten ‘journalistieke vrijstelling’.  Een groot deel van de regels uit de privacywetgeving geldt niet als je persoonsgegevens uitsluitend verwerkt voor journalistieke doeleinden, valt te lezen in de bundel ‘Recht & Journalistiek’ van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). Journalisten moeten vrij zijn om informatie te verzamelen en te publiceren, dit heet persvrijheid.

In de journalistiek geldt ook nog een andere regel, die noemen ze minimise harm. Een journalistieke publicatie mag schade veroorzaken, maar je probeert als journalist de schade te minimaliseren, dus geen onnodig leed te berokkenen. In combinatie met persvrijheid zet mij dit soms voor duivelse dilemma’s. Om te kunnen inschatten of er sprake is van schade in het persoonlijke leven, moet de persoon in kwestie dit kunnen aantonen, dat gebeurt in vertrouwen tussen de hoofdredacteur en de verzoeker.

Op basis van dit contact besluit ik als hoofdredacteur soms wél om gegevens – een naam, achternaam of foto – van onze website te verwijderen. Zoals bijvoorbeeld in het eerdergenoemde voorbeeld waarin een student aannemelijk kon maken dat hij moest vrezen voor zijn leven als het criminele familielid hem kon opsporen. Of die keer dat een internationale student na het afstuderen in transitie was gegaan, en in het land van herkomst haar toekomst niet zeker was vanwege het brute geweld richting trans personen. Het archief van EM is me veel waard, maar niet alles.