Kamervragen en geschokte reacties op censuur bij universiteitsblad TU Eindhoven

Vorige week zette het onafhankelijke journalistieke medium van de Technische Universiteit Eindhoven haar website op zwart uit protest tegen het op non-actief stellen van de hoofdredacteur. Dit gebeurde na een conflict met het College van Bestuur en de Redactieraad over een artikel over belangenverstrengeling van de nieuwe rector.

De redacteuren van Cursor eisen een nieuwe, onafhankelijke redactieraad en willen een stem krijgen bij het aanstellen van de nieuwe hoofdredacteur, als die er komt. Ook willen ze het redactiestatuut herzien om de onafhankelijkheid te waarborgen.

De redactie krijgt op alle punten steun van de Kring van Hoofdredacteuren van hogeronderwijsmedia, waarbij EM ook is aangesloten. In een brief aan het Eindhovense College van Bestuur, de Raad van Toezicht en de Redactieraad van Cursor stelt de Kring ‘geschokt’ te zijn door het op non-actief zetten van de hoofdredacteur en ‘het op voorhand onder druk zetten van de redactie om artikelen niet te publiceren’.

“De Technische Universiteit Eindhoven neemt de onafhankelijke nieuwsvoorziening binnen de eigen instelling niet serieus, terwijl wij denken dat een onafhankelijk medium in het Nederlandse hoger onderwijs juist noodzakelijk is voor een universiteit of hogeschool. Wij ondersteunen daarom de eisen die de redactie afgelopen dinsdagavond op de (zwarte) site van Cursor heeft geplaatst”, aldus het statement van de Kring.

Het CvB van de TU/e kwam vorige week met een reactie op het op zwart gaan van de website van Cursor. Het bestuur zegt daarin dat ze ‘kritische verslaggeving die fair en gebalanceerd is’, verwelkomt en nodigt de redactie van Cursor uit om in gesprek te gaan.

De Kring reageert daarop: “Het is mooi dat jullie dit belang zien, maar helaas zien we daar in de praktijk weinig van terug. Anders hadden we het gewraakte artikel online kunnen lezen.” Daarmee verwijzend naar het artikel over belangenverstrengeling van de nieuwe rector dat aanleiding was voor de commotie. Dit artikel werd overigens vorige week door de Volkskrant alsnog gepubliceerd.

Ook vakbond FNV Onderwijs & Onderzoek maakt zich zorgen over de persvrijheid in het hoger onderwijs. “Een universiteits- of hogeschoolblad moet overal over kunnen schrijven”, zegt vakbondsbestuurder Sander Wesdorp van FNV Onderwijs & Onderzoek, tegen het Hoger Onderwijs Persbureau.

Een redactie moet in volledige vrijheid kunnen berichten over alles wat gebeurt bij de instelling, vindt hij. “En als zo’n redactie het idee heeft dat dit niet kan, dan is wat ons betreft behalve de persvrijheid ook de academische vrijheid in het geding.”

Het incident past in een patroon, vreest Wesdorp. “Wij vinden al langer dat de rol van de medezeggenschap moet worden versterkt. Het is hoog tijd dat de wet op dat punt wordt herijkt. En een goede nieuws- en informatievoorziening hoort daar onlosmakelijk bij.”

Hij zou het geen gek idee vinden om wettelijk vast te leggen dat elke universiteit en hogeschool een onafhankelijk nieuwsmedium moet hebben dat fatsoenlijk gefaciliteerd wordt. “Een bestuurder die geen kritiek wil, kan dan niet zomaar de geldkraan dichtdraaien. De Onderwijsinspectie zou daar toezicht op kunnen houden.”

Ondertussen laat de kwestie ook politiek Den Haag niet ongemoeid. Kamerleden Peter Kwint (SP) en Lisa Westerveld (GroenLinks) hebben vragen gesteld aan de minister en staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Ze vragen de bewindslieden om zich uit te spreken over de rol van onafhankelijke journalistiek binnen de universiteiten in Nederland in het algemeen en die in Eindhoven in het bijzonder. De Kamerleden willen dat het ministerie een onderzoek start naar ‘de aantijgingen over de inperking van de journalistieke vrijheid en daarbij ook te bezien in hoeverre er bij andere universitaire redacties en bij hogeschoolkranten vrijheid wordt ingeperkt’.