Waarom Oskar Wolthoorn twee verschillende sokken draagt

Oskar Wolthoorn zat in de bus op weg naar een festival toen hij een jongen zag die twee verschillende sokken droeg. Hij knoopte een gesprek aan. Wat bleek: de jongen had het boek The subtle art of not giving a f*ck, van Mark Manson gelezen, een pleidooi voor een tegendraads en vooral eigenzinnig leven. Sindsdien maakte de onbekende zich niet meer druk over wat anderen van zijn sokken vonden. Tijdens het interview draagt Wolthoorn zelf ook twee verschillende sokken.

Na de ontmoeting in de bus kocht hij het boek. Hij werkte op dat moment bij een financiële instelling, zijn eerste baan na zijn studies Psychologie en Bedrijfskunde. In de collegebanken had hij geleerd dat de prestatie van medewerkers voor een groot deel afhangt van werkgeluk. Als mensen blij zijn met hun baan, zijn ze bereid extra werk te doen en collega’s te helpen.

Wolthoorn veronderstelde dat iedereen weet had van dit psychologische inzicht, maar de werkelijkheid bleek anders. In het werkveld zag hij dat KPI’s, kritieke prestatie-indicatoren, belangrijker waren dan het geluk van medewerkers. “Voorzichtig vroeg ik binnen de organisaties of werkgeluk van medewerkers ook belangrijk is als doel om na te streven. Daar lag niet de focus. Toen realiseerde ik me dat er een groot verschil is tussen hoe organisaties zouden kunnen omgaan met het geluk van medewerkers en de realiteit.”

Tegelijkertijd zag hij hoe collega’s streefden naar meer salaris, snel manager worden en grote auto’s. Hij werd er zelf in meegezogen, terwijl hij ergens wist dat zulke doelen geluk niet bevorderen.

Hoe zat het ook alweer met geld en geluk? Hij pakte de psychologische literatuur er maar weer eens bij. “Zo kreeg ik mijn hoofd weer helder. Geld maakt, na een bepaald minimum, niet extra gelukkig, laat de wetenschap zien. Ik merkte dat de mensen om me heen die materialistische doelen nastreefden invloed op mij hadden. Het was niet meer duidelijk wat ik zelf belangrijk vond.”

En juist toen zag hij de jongen met de sokken in de bus. “Achteraf is dit een heel kloppend verhaal, heel logisch, maar destijds was ik erg zoekende naar wat ik wilde.”

Door The subtle art of not giving a f*ck bevroeg Wolthoorn zijn eigen normen en waarden. Het boek motiveerde hem om zich niet mee te laten slepen door wat anderen belangrijk vinden. Dat probeert hij nu in zijn leven en in zijn werk uit te dragen. En in zijn keuze om het in dit interview over dit boek te hebben. “Het is een populair boek, niet echt wetenschappelijk, misschien ook wel mainstream, maar ik moest erkennen dat dit boek enige betekenis voor mij heeft.”

Geluk is voor Wolthoorn het belangrijkste om na te streven in het leven. Geluk voor hemzelf, voor de mensen om hem heen en in zijn werk als onderzoeker bij EHERO, de Erasmus Happiness Economics Research Organisation, zet hij zich in om meer mensen gelukkig te maken. Ook op de vraag wat hem gelukkig maakt, refereert hij aan de wetenschappelijke literatuur. Als zijn fysieke en mentale gezondheid oké is, als hij een dak boven zijn hoofd heeft en geen geldzorgen, maken vrienden en familie met wie hij ervaringen kan delen gelukkig. Net als een positieve mindset en werk waar je energie van krijgt.

In zijn vrije tijd zette Wolthoorn de belangrijkste pijlers van geluk is een overzicht. Allemaal gebaseerd op wetenschap. Hij organiseerde een workshop voor zijn naasten en liet hen filosoferen over de vraag hoe zij wetenschappelijke inzichten over geluk toepassen en kunnen toepassen in hun eigen leven.

In zijn werk doet hij iets soortgelijks. Hij helpt twee zorginstellingen om werkgeluk onder de aandacht te brengen in hun beleid en bij hun medewerkers. Tevredenheid van werknemers hangt af van een groot aantal factoren, waaronder zingeving, verantwoordelijkheid en waardering. Hij probeert mensen inzicht te geven in de wetenschap over geluk. “Bij de beoordeling van hun baan hebben mensen de neiging om te veel nadruk te leggen op één onderdeel van hun werk, het invullen van papieren bijvoorbeeld. Ik probeer hen te laten inzien dat dat slechts een fractie is van hun werk.”

Wolthoorn is zich bewust van de verantwoordelijkheid die hij heeft als adviseur. “Ik doe onderzoek en geef organisaties keuzes en inzichten. Dat is een invloedrijke plek. Soms voelt dat belerend. Ik probeer mensen toch te sturen. Het is belangrijk dat dat goed gebeurt.” Daarvoor heeft hij de wetenschap.