Volgens het onderzoek zijn studenten minder positief over online onderwijs dan fysiek onderwijs. Vooral tijdens de lockdowns meldden studenten meer burn-outverschijnselen en waren ze minder tevreden met het onderwijs. Het verminderde welzijn van studenten werkt door op het cijfergemiddelde aan het einde van het studiejaar en op het risico op studievertraging. “Studenten waren ontevreden met online onderwijs, daardoor hadden ze minder studie-inzet, wat resulteerde in lagere cijfers en studievertraging”, legt Vollmann uit.
Voor wie werkt online onderwijs wel?
Vollmann, Hilverda en Scheepers hebben het onderzoek gedaan onder 680 Nederlandse studenten gedurende het studiejaar 2020/2021. “Over het hele jaar hebben we drie keer een enquête verspreid waarin we studenten vroegen hoe hun colleges eruitzagen en hoe hun ervaringen waren met online onderwijs”, vertelt Hilverda. Ze hebben telkens dezelfde studenten onderzocht om de ontwikkelingen door de tijd te kunnen signaleren. “We hebben zo verschillende situaties kunnen meten. Tijdens de eerste meting in november 2020 boden universiteiten beperkt fysiek onderwijs aan, de tweede meting deden we in maart 2021 tijdens de totale lockdown en de laatste in juni 2021 toen de universiteiten heropenden.”
De onderzoekers hebben daarnaast gekeken of er specifieke groepen zijn voor wie online onderwijs wel werkt. “Hiervoor hebben we geen duidelijke aanwijzingen gevonden”, bevestigt Hilverda. “Alle studenten, ongeacht gender, persoonlijkheid en achtergrond, ervaren hetzelfde: hoe meer online onderwijs, hoe minder tevreden ze zijn.”
Fysiek onderwijs zeer belangrijk
Vanwege de negatieve effecten pleiten de onderzoekers ervoor dat universiteiten tijdens een nieuwe golf fysiek onderwijs blijven aanbieden. “Aan de ene kant heb je de volksgezondheid, maar aan de andere kant heb je het welzijn van studenten en de kwaliteit van het onderwijs”, vertelt Vollmann. “Als we toekomstige professionals willen hebben die goed opgeleid zijn, dan moet je meer gewicht geven aan fysiek onderwijs.”
“Als het onderwijs echt online moet, dan is het belangrijk om sociale interactie met docenten en medestudenten te stimuleren”, zegt Hilverda. De resultaten wijzen namelijk erop dat het negatieve effect van online onderwijs verdwijnt als studenten veel steun hebben van hun medestudenten en ze een groot netwerk hebben. Verder hebben de onderzoekers gevonden dat interactie met docenten en medestudenten een positief effect heeft op studie-inzet en studiebevlogenheid, en vervolgens op het gemiddelde cijfer.
Symposium
De drie onderzoekers presenteren de resultaten donderdag tijdens een symposium in het Paviljoen. Ook gaan docenten, studenten, onderwijskundigen en beleidsmakers dan met elkaar in gesprek over onderwijs en het welzijn van studenten.
