Volgens gedragseconoom Jan Stoop (Erasmus School of Economics) loopt de EUR internationaal gezien achter met de transitie naar een totaal veganistische campus. De Universiteit van Cambridge is daar bijvoorbeeld al in 2016 mee begonnen. Een veganistisch assortiment is bewezen beter voor het milieu. Maar waarom zouden we het moeten willen? En is het ook haalbaar?
Moreel verplicht
Volgens Stoop is de universiteit ‘moreel verplicht’ om een volledig veganistische campus na te streven. Volgens hem schendt een niet-veganistische campus dierenrechten en dat is volgens hem inconsistent met de waarden van de universiteit.
Stoop: “Op de universiteit staat het buiten kijf dat we waarde hechten aan rationele en consistente argumenten.” Daarbij gaat hij er vanuit dat de meeste leden van de academische gemeenschap er waarde aan hechten dat er door hun toedoen zo weinig mogelijk leed wordt veroorzaakt als praktisch haalbaar is.
Intelligentieniveau van een koe
Bovendien noemt hij het inconsistent dat het slachten van een mens onacceptabel is, terwijl het slachten een koe dat wel is. Elk verschil tussen het slachten van een koe of een mens een is ‘schijnverschil’, betoogt Stoop.
“Wanneer je bijvoorbeeld beargumenteert dat een koe geslacht mag worden vanwege het lagere intelligentieniveau, dan is er vast wel een mens te vinden die objectief gezien een lager intelligentieniveau heeft dan die koe.” En als je er bij wijze van spreken okee mee zou zijn dat mensen worden geslacht om zo toch je broodje hamburger te kunnen eten, dan ben je tegen mensenrechten en dat strookt niet met de waarden van de universiteit, beredeneert hij.
De enige logische conclusie is dus dat de campus geheel veganistisch wordt. Want: “Elke vrije keuze kan alleen vrij zijn op het moment dat je anderen en dus ook dieren niet schaadt.”
Niet haalbaar
Maar is zo’n totaal veganistische campus ook haalbaar? Daar is Michel Flaton, manager van cateringbedrijf Vitam, sceptisch over.
Vitam wil best veranderen, zegt Flaton. “In de laatste jaren is het assortiment van het bedrijf al gedeeltelijk vegetarisch geworden en is er voor elke vleesoptie die er nog op de kaart staat ook een veganistische tegenhanger.”
Volgens hem zijn er verschillende praktische problemen voor het bedrijf om helemaal overstag te gaan.
Allereerst is een totaal veganistisch assortiment niet rendabel voor het bedrijf. Flaton: “Circa 20 procent van de producten die we verkopen is veganistisch. Dat staat niet in verhouding tot de rest. We verkopen er tot de helft minder van.”
Beperkt assortiment
Maar het probleem begint al bij de leveranciers, vervolgt Flaton. Het bedrijf heeft maar een geringe invloed op het assortiment van groothandel Sligro waar Vitam inkoopt. “Zij hebben niet zoveel veganistische producten en ingrediënten voor veganistische recepten en wij kunnen niet, zoals de Albert Heijn, zelf producten inkopen. Die onderhandelingspositie hebben we simpelweg niet.”
Volgens hem zijn de meeste bezoekers van zijn restaurants niet veganistisch: “Ik zie dikwijls mensen een veganistisch broodje met groenten bestellen die daar vervolgens een grote kwak roomkaas op smeren.” Zolang de vraag er nog niet is pleit hij daarom voor het verbeteren van de mix aan producten in de campusrestaurants. “We kunnen de vleesproducten duurder maken en de veganistische opties uitbreiden.”
De drempel naar de totaal veganistische menukaart die Flaton beschrijft ligt vooral bij zijn klanten: “We kunnen mensen per slot van rekening niet dwingen om geen vlees of zuivel meer te eten.”
Meer doen
De Erasmusgemeenschap zou zelf ook meer kunnen doen om te veranderen, blijkt uit een onderzoek van EUC-student Joachim Strzelecki. Hij interviewde zowel EUR-medewerkers als experts die betrokken waren bij het ontwikkelen van een veganistisch assortiment in de campusrestaurants op andere universiteiten. “Het beste wat de universiteit zou kunnen doen is een reeks evenementen organiseren waar alles draait om het omarmen van plantaardige eiwitproducten en waar mensen die ervaring hebben met de veganistische manier van leven in gesprek kunnen gaan met mensen die er weinig vanaf weten.”
De mogelijke oplossing van Strzelecki heeft ook al wortel geschoten in het hoofd van Flaton: “Elke week Meatless Mondays zou een leuke manier zijn om mensen kennis te laten maken met een volledig veganistische kaart.”
Vergaderlunches
Overigens zijn er al stappen ondernomen om de campus vleesvrijer te maken. Vergaderlunches zijn standaard vegetarisch (op de faculteit van Stoop veganistisch) en in 2014 was er al sprake van Meat Free Mondays op de campus, toen naar aanleiding van de documentaire Cowspiracy over misstanden in de vleesindustrie. Dat initiatief is echter geruisloos tot zijn einde gekomen.
De standpunten in dit artikel zijn een weergave van de discussie van het evenement ‘Let’s Talk Sustainability’ georganiseerd door het platform Design Impact Transition en het EUR Sustainability Programme.
Als we spreken over dierenleed is het slachten van dieren nog het minste kwaad. Er worden jaarlijks duizenden dieren onderworpen aan proeven die veel meer pijn veroorzaken dan slachten. Ook Erasmus MC gebruikt een grote hoeveelheid proefdieren. Die proeven gebeuren ook met dieren die een vrij hoge intelligentie hebben zoals makaak apen.
Whataboutism
Waarin ziy de universiteit ‘moreel verplicht’ om een volledig veganistische campus na te streven. Wat heeft de universiteit te maken met dierenrechten? Als de dieren niet opgroeien in mega-farms en worden ze goed behandeld zie ik geen probleem.
Er moet ook rekening worden gehouden met de vrijheid van niet veganistische mensen, toch?
Beste Maria,
leuk dat je reageert. Ik heb niet zo veel ervaring met dit platform, hopelijk interpreteer je mijn goed bedoelde commentaar als positief :-).
De ‘morele verplichting’ is een conclusie die volgt uit 1) consistent zijn, 2) onnodig leiden minimaliseren, 3) geen verschil aan kunnen tonen tussen mens en dier wat maakt dat wel dieren, maar niet mensen geconsumeerd kunnen worden.
Stel dat je mensen hebt die niet opgegroeid zijn in een mega-farm, maar een goed leven hebben gehad. Zouden die mensen dan opgegeten mogen worden? Ik hoop dat dat absurd klinkt. Maar, daarmee is ‘een goed leven’ niet een consistent argument dat voor dierenconsumptie pleit.
Er moet geen rekening gehouden worden met mensen die de vrijheid van anderen schaden, ik hoop dat je het daar mee eens bent. Mijn punt is dat niet-veganistische mensen anderen schaden, namelijk dieren.
Je kunt vegaan eten en pillen moeten slikken wegens ijzer tekort en de proefdieren pijn doen fout bezig schande
Ik vraag me af waarom een gedragseconoom aan het woord wordt gelaten: zijn mening lijkt me niet relevant op het gebied van veganisme. Het is al helemaal onverstandig om een gedragseconoom het complete voedingsaanbod op de universiteit te laten bepalen. Gelukkig is dat nog niet aan de orde.
Een filosoof kan zich beter uitlaten over de moraliteit van het eten van vlees, en een voedingsdeskundige heeft kennis op het gebied van het menselijk dieet.
Vooral dit laatste lijkt vaak vergeten te worden in deze discussie… erg zonde.
Wat goed dat deze discussie eindelijk gevoerd wordt! Ik hoop dat de EUR deze dappere en noodzakelijke stap durft te zetten.
Wel jammer dat de afbeelding bij dit artikel geen recht doet aan de grote diversiteit van een veganistisch dieet. Een bakje rauwkost? Is dat het beste dat de beeldbank te bieden had?
Reageren niet meer mogelijk.