Het lijkt ons heerlijk om ook zonder enorme haast door de studie te gaan, te genieten van de hoorcolleges en dagenlang in de universiteitsbibliotheek interessante boeken te lezen. Die boeken raken wij helaas zelden aan. Wij moeten het hebben van vier uur durende colleges waarbij we in de pauzes medium-lekkere koffie naar binnen gooien. De bibliotheek wordt gebruikt om deadlines te halen. Hoorcolleges gevolgd om tentamens te halen. Aan het einde van de rit kunnen wij genieten van onze studieschuld, zonder door te hebben gehad wat studeren inhoudt (of zou moeten inhouden).
Vanwege tijdgebrek of omdat het toch niet getentamineerd wordt, is interesse tonen soms niet eens gewenst. Zo lijkt het haast belangrijker dat studenten tentamens halen, dan dat zij daadwerkelijk de universiteit verlaten met kennis van zaken. Onthoud het een, vergeet het ander. Daarnaast is de tijd en het contact met hoogleraren en wetenschappelijke docenten miniem, waardoor diepgang en connectie missen. Zo zijn we beland in een kille onderwijscultuur van urenlange tentamens met meerkeuzevragen en onnavolgbare open vragen, waarin nauwelijks ruimte is voor (onderzoeks-)essays, presentaties of simpelweg filosoferen of discussiëren: een onderwijsproduct gelijkwaardig aan kiloknallers.
Daarnaast zijn er ook andere factoren die meespelen in de werkdruk, zoals herkansingen die plaatsvinden in de zomervakantie. Ook is een belangrijke kanttekening dat studenten die niet kunnen profiteren van een al bestaand netwerk, dit zelf moeten opbouwen. Bovendien moeten studenten die geen financieel geluk hebben gehad, kiezen tussen het hebben van een lening of heel hard werken naast hun studie.
Het moet deze jaren juist gaan om het vergaren van kennis, persoonlijke ontwikkeling en oriënteren op de toekomst, maar in plaats daarvan krijgen steeds meer studenten last van onzekerheid, eenzaamheid, somberheid en stress. Het combineren van alle benodigdheden – studeren, stages, bijbaantjes, allemaal zo snel mogelijk – stimuleert dat we keuzes maken op grond van wat het snelst is, in plaats van wat goed is voor de student en het vakgebied.
Chapeau voor degenen die wel nominaal studeren. Maar het is helemaal prima dat sommigen dat niet ambiëren of kunnen. Als iemand de volgende keer vraagt of ik al bijna klaar ben met studeren, vertel ik dat studeren niet meer is zoals vroeger, maar dat wij net als vroeger gewoon student willen zijn. Door iets langer te doen over mijn studie, heb ik onder andere de tijd genomen om te ondernemen, bij te dragen aan de maatschappij en mijzelf te ontwikkelen. Zo’n nuttig extra jaartje is niet al te veel gevraagd toch? Laat ons met rust, dat diploma komt wel.
