Waar gaat je proefschrift over?
“Depressie bij jongeren wordt vaak gemist omdat er weinig onderzoek is, aanwezige tekenen worden toegeschreven aan de puberteit of jongeren zelf geen hulpaanvraag doen. Ze willen onafhankelijk zijn en niet te veel steunen op hun ouders of andere autoriteiten. Het gevolg is dat depressieve klachten, en in zeldzame gevallen ook suïcidale klachten, onbehandeld blijven en op latere leeftijd kunnen leiden tot complexe psychische problematiek. Mijn promotieonderzoek gaat over risicofactoren bij depressie en suïcidaliteit en de effectiviteit van de depressiepreventieaanpak STORM.”
Hoe heb je het onderzoek aangepakt?
“Door bij het standaard gezondheidsonderzoek van de GGD in het voortgezet onderwijs een vragenlijst over depressieve klachten toe te voegen, konden we het ‘psychisch welbevinden’ van jongeren goed in kaart brengen. Een hoge score op suïcidale klachten is reden voor een doorverwijzing naar de ggz en bij directe tekenen van suïcidaliteit volgde soms een spoedverwijzing naar de crisisdienst.
“Jongeren zonder suïcidale klachten maar met verhoogde somberheidsklachten, benaderden wij voor deelname aan ons onderzoek. Het was een intensief proces waarbij we, naast de jongeren, ook hun ouders belden en vertelden dat hun kind verhoogde klachten van somberheid had en vroegen of zij mochten meedoen met ons onderzoek. Toch heeft het veel opgeleverd, want zelfs als de jongeren niet meededen met het onderzoek, waren ouders ingelicht over de situatie van hun kind.”
Wat waren je belangrijkste conclusies?
“De belangrijkste conclusie is dat STORM effectief is in het verminderen van klachten van depressie en angst. Dat is relevant omdat de combinatie van angstklachten en depressieve klachten vaak leidt tot complexe problematiek. Op dit moment is ons programma de beste aanpak van structurele depressiepreventie bij jongeren in Nederland. De vragenlijsten hebben bovendien direct resultaat opgeleverd in de aanpak van suïcidaliteit door het te signaleren bij een paar jongeren. We zagen ook dat suïcidale gedachten in grote mate aanwezig zijn onder jongeren.”
Wat zou je adviseren op basis van jouw proefschrift?
“Het tijdig herkennen en organiseren van de zorg verdient meer aandacht. Jongeren met verhoogd risico op suïcidaliteit en depressieve klachten moeten eerder worden doorverwezen naar specialistische zorg. Een actief screeningsprogramma zorgt voor vroege identificatie en vroege doorverwijzing, zodat we voorkomen dat adolescenten met onbehandelde klachten blijven rondlopen.”
Waarom heb je dit onderwerp gekozen?
“Niet iedereen weet dat, maar op de middelbare school heb ik zelf ook een moeilijke periode gehad. Ik heb toen een zelfdoding meegemaakt en ik had depressieve klachten. In de vijfde verliet ik daarom het gymnasium en ben ik naar het mbo gegaan om kapster te worden. Ik heb als hair and make-up artist in een kapsalon en bij het theater gewerkt.
“Toch begon het op een bepaald moment te kriebelen, ik wilde meer. Ik wilde iets met m’n hersenen gaan doen, dus ben ik op het hbo Pedagogiek gaan doen. Die studie verliep best makkelijk, dus besloot ik verder te gaan naar de universiteit. Daar kon ik in het honoursprogramma. En nu kan ik promoveren zonder vwo-diploma!”
Gaat dit proefschrift stiekem over jou?
“Als mensen de cover van mijn boek zien, dan denken ze soms dat ik dat meisje ben tussen de kraanvogels. Gelukkig heeft ze een andere kleur haar, daar wijs ik dan op. Op de achtergrond speelt mijn verhaal misschien wel, maar daar denk je niet steeds aan wanneer je zo met de wetenschap bezig bent. Met de proloog en epiloog heb ik geprobeerd de saaie cijfertjes wat levendiger te maken. Aan mijn onderzoek zijn de verhalen van vele jongeren gekoppeld. Zij bevinden zich in een bijzondere levensfase, gekenmerkt door frustraties in de puberteit, ouders die met elkaar in discussie gaan en andere complexe problematiek. Het proefschrift gaat over hen.”
Hoe vond je het promoveren?
“Het is echt een superleuke baan, dat zie je vooral richting het einde. In het begin ben ik voor de dataverzameling veel naar scholen geweest. Daarna moest al die data geanalyseerd worden en daarna ga je schrijven. Er is geen een baan die zo afwisselend is in wat je doet en leert. En ik combineerde het met mijn werk als behandelaar binnen de kind- en jeugd-ggz. Ik ben er vijf jaar mee bezig geweest en heb in de tussentijd twee kinderen gekregen.”
Zit je niet lekker in je vel? Maak dan een afspraak met de universiteitspsycholoog. Of denk je aan zelfmoord? Bij 113 zelfmoordpreventie kun je 24 uur per dag terecht bij een deskundige, telefonisch (113) of via een chatfunctie.
