Gaat het even wat minder? Zo kunnen coaches Djoeke en Joost jou helpen

Het interview met  Djoeke en Joost verloopt net als hun coachinggesprekken via een videoverbinding: Djoeke vanuit haar huis in Utrecht, Joost woont in Winterswijk. In oktober ging de organisatie voor online coaching van start en dat betekende ook het begin van hun aanstelling. Djoeke werkte daarvoor vier jaar als docent bij de opleiding Psychologie aan de Universiteit Utrecht. Voor Joost was het zijn eerste echte baan nadat hij in de zomer afstudeerde bij de opleiding Positieve Psychologie aan de Universiteit Twente. Samen werkten ze aan het programma van dit coachingtraject, dat bestaat uit vijf online sessies, vaak aangevuld met online thuisopdrachten.

Een belangrijke motivatie voor Stoelhorst om dit werk te gaan doen was zijn persoonlijke ervaring. “De studententijd kan soms best een moeilijke periode zijn, dit heb ik zelf ook ervaren. Mijn vader raakte tijdens mijn studie Psychologie betrokken bij een ernstig ongeluk. Daarom moest hij meerdere keren worden geopereerd. Het betekende dat ik tijdens mijn studie terug naar huis moest om mijn ouders te helpen. Ik heb het heel moeilijk gehad met die situatie en ik wist ook niet goed bij wie ik terecht kon met mijn vragen. Uiteindelijk heb ik gelukkig iemand gevonden die een luisterend oor voor me was – een hoogleraar. Die snapte dat ik soms wat langer nodig had voor een tentamen, of hielp me om te gaan met stressvolle situaties. Toen dacht ik: ik wil ook andere studenten helpen.

Met zijn vader gaat het heel langzaam de goede kant op. “Hij heeft vorige week zijn veertiende operatie gehad. Maar het lijkt erop dat hij in de toekomst weer kan lopen.”

Het verhaal van Joost is een van de vele voorbeelden van problemen waarmee je bij hem en Djoeke terecht kan. “Wat we nu vooral tegenkomen is eenzaamheid”, vertelt Djoeke. Daar kan Djoeke ook uit eigen ervaring over vertellen. “Ik werkte nog als docent toen corona toesloeg. De studenten hadden toen gelukkig al een band met elkaar opgebouwd, waardoor het online onderwijs nog wel te doen was. Maar dit jaar is onderwijs meteen online begonnen. Sommigen hebben nog nooit een medestudent ontmoet. Ze zitten dan wel samen in een WhatsAppgroep en ze werken samen aan opdrachten, maar ze voelen toch een drempel om contact te leggen. Wat je mist zijn die natuurlijke ontmoetingen: even samen wachten voordat je de collegezaal ingaat of lopend naar de koffieautomaat. Nu moet je gelijk met iemand afspreken als je elkaar wil leren kennen, dat voelt raar.” Joost: “Studenten schamen zich ervoor om iemand te vragen voor een wandeling of om samen een kopje koffie te drinken. Ze voelen zich vaak alleen in hun situatie.”

Hoe die negatieve gedachten te doorbreken, is een belangrijk onderdeel van de sessies. Djoeke: “Het belangrijkste besef is: het gaat niet vanzelf. Je zult zelf iets moeten ondernemen. Samen gaan we op zoek naar manieren waarop je dat zo gemakkelijk mogelijk kan maken voor jezelf.”

Joost: “Ik doorloop vaak het G-schema met ze.” Dat is een schema waarin je de gedachten, gevoelens en gevolgen bij een gebeurtenis opschrijft. Vervolgens onderzoek je hoe je die (negatieve) gedachten zou kunnen doorbreken. “Ik daag ze dan uit om na te denken: word je echt uitgelachen als je iemand vraagt voor een wandeling of kopje koffie? Dit is een voorbeeld van een gedachte die niet helpend is.”

Djoeke: “Een andere manier is om terug te denken aan successen in het verleden. Hoe is het je toen gelukt om contact te leggen? Welke kwaliteiten en eigenschappen heb je ingezet om dat voor elkaar te krijgen? Dan kun je proberen de voorwaarden van die succesvolle situatie opnieuw te creëren.”

“Het valt me op dat een laag zelfbeeld een veelvoorkomend probleem is onder de studenten”, zegt Joost. “Sommige studenten zijn heel perfectionistisch, en in de perceptie van studenten wordt dit  versterkt door de cultuur op de EUR. Als je een cijfer krijgt voor je tentamen, kun je dat bijvoorbeeld precies vergelijken met je studiegenoten. Je merkt dat sommige studenten daar heel gevoelig voor zijn. Ze willen de beste zijn, zo graag dat ze andere studenten ook niet meer altijd willen helpen. En daar schrikken ze dan van, want dat vinden ze helemaal niet bij zichzelf passen.”

In algemene zin is de indruk van Djoeke en Joost dat de internationale studenten die ze spreken het lastiger hebben dan de Nederlandse. Dat blijkt ook uit de analyse van Siggie (zie kader). “Ze staan vaak  voor meerdere uitdagingen en het duurt langer voordat ze hun weg naar ons vinden”, legt Djoeke uit. “De lockdown raakt hen harder, omdat hun sociale netwerk vaak beperkter is. Daardoor kunnen ze minder makkelijk terugvallen op de  copingmechanismen, zoals een goed gesprek met een medestudent of de steun van ouders of familie.” Joost: “Ik merk ook dat voor sommige internationale studenten falen echt geen optie is. En ze zijn soms minder gewend om open te praten over hun mentale problemen.”

Kant-en-klare tips om bijvoorbeeld je sociale leven vlot te trekken moet je niet verwachten in het coachingtraject. “We willen dat studenten zelf eigenaar zijn van hun oplossingen”, benadruk Djoeke. “Ze nemen zelf de regie zodat ze zich sterker voelen en de toekomst met meer vertrouwen tegemoet treden. Wij helpen ze met het nadenken daarover en om daar stappen voor te zetten.” In totaal krijgen studenten vijf sessies aangeboden. “Na afloop vraag ik vaak wat het traject  opgeleverd heeft.  Tot nu toe geeft iedereen aan er baat bij te hebben gehad. De persoonlijke aandacht die we geven wordt ook echt gewaardeerd.” Soms zijn de uitdagingen te complex om even in vijf coachingsessies op te lossen, dan verwijzen Djoeke en Joost via de huisarts door. Dat gebeurde bij ongeveer 10 procent van de studenten die zich aanmeldt.