Je doet onderzoek naar online daten tijdens de coronacrisis. Wat kun je daarover vertellen?
“Nog niet zo heel veel. We hebben een enquête gehouden over online daten en persoonlijke relaties. Deze is nu afgesloten en we gaan de data analyseren. Ik heb wel wat voorspellingen. De onderzoeker in mij vindt dit een geweldig interessante tijd. Het lijkt een experiment waaraan de hele wereld wordt blootgesteld. We hebben het over uitzonderlijke omstandigheden, want de hele wereld zit opeens in hetzelfde schuitje. En dat is nog niet eerder gebeurd.”
Wat boeit jou het meest aan de impact van de pandemie op online daten?
”Door de coronacrisis ben ik heel nieuwsgierig naar videodaten, want dat was voorheen niet iets groots, maar dat lijkt het nu wel te worden. Ik denk dat nu mensen voor hun werk steeds vaker moeten videobellen, ze dit ook steeds vaker gebruiken voor andere sociale activiteiten. In een tijd dat je andere mensen niet persoonlijk kunt ontmoeten, kun je tijdens een date via een videogesprek zien of ze echt zijn wie ze zeggen dat ze zijn. Hoe klinken ze? Hoe gedragen ze zich? Hebben we echt een klik? Veel datingapps slaan munt uit het feit dat de gebruikers elkaar op dit moment elkaar niet in persoon kunnen ontmoeten. Zo hebben Tinder en Happn bijvoorbeeld nu de apps uitgebreid met functies als audioberichten en videogesprekken.
“Ik vraag me ook af of de crisis van invloed is op de beweegredenen om nu datingapps te gebruiken. Als je bijvoorbeeld de app gebruikte voor seksafspraken, dan kan dat nu niet meer. Behalve sexting dan. Het is nu ook moeilijker om een liefdespartner te vinden, want je kunt mensen niet persoonlijk ontmoeten. Mogelijk zien we dat online daten nu meer gericht is op het vinden van mensen die je in deze stressvolle periode opbeuren. Misschien zien we in deze ongebruikelijke periode totaal nieuwe beweegredenen voor het gebruik van een datingapp.”
We zijn nu absoluut beperkter in onze sociale contanten. Kunnen tijdens quarantaine datingapps helpen bij het bestrijden van eenzaamheid onder singles?
“Volgens mij wel, ja. Vooral als je vrijgezel bent en alleen woont. Dat kan heel eenzaam zijn. Dan kan een datingapp een manier zijn om andere alleenstaanden te vinden die in dezelfde situatie zitten en met hen een band op te bouwen.”
Veel van de opgelegde maatregelen maken daten ingewikkeld. Houden gebruikers zich aan regels voor sociale onthouding?
“Dat hoop ik wel, maar ik ben bang dat niet iedereen zich eraan zal houden. Dit is natuurlijk afhankelijk van de situatie in jouw land, en hoeveel zorgen jij je maakt over het virus. Als je denkt dat jij niet besmet kunt raken, zul je natuurlijk vaker risico’s nemen. En wat betreft seks: ik hoor dingen als ‘als je het op zijn hondjes doet, kun je niet besmet raken’, of ‘als je niet kust, kun je niet besmet raken’. Dat is natuurlijk geen goed advies. Als je al besmet kunt raken door dezelfde deurknop aan te raken, zie ik niet hoe seks op zijn hondjes wel veilig is.”
Hoe kun je dan contact leggen als een fysieke ontmoeting niet kan? Wordt er meer aan sexting gedaan?
“Volgens mij wordt er nu echt meer aan sexting gedaan. Dat is ook interessant om te onderzoeken: zijn mensen die voorheen niet aan sexting deden, daar tijdens quarantaine mee begonnen? Misschien denken ze ’nou, ik ben geil, maar ik weet niks beters, dus vooruit dan maar’. Of wordt sexting alleen gedaan door mensen die dat voorheen ook al deden? Wanneer lichamelijk contact niet mogelijk is, kunnen videodaten en sexting ons idee van intimiteit veranderen. Dus als je tijdens quarantaine geil bent, betekent dat nog niet dat je geen seksuele pleziertjes kunt beleven. Dat kun je op verschillende manieren doen, en met sexting kun je mogelijk seksuele behoeften bevredigen. Je kunt je tijdens een videogesprek allebei uitkleden, zoals je zou doen als je bij elkaar bent. Mensen worden hier heel creatief in.”
Is quarantaine de ultieme test voor een liefdesrelatie?
“Ik denk dat je relatie tijdens de quarantaine zeker op de proef zal worden gesteld, maar ik denk niet dat dit niet bepalend zal zijn voor het goede of slechte verloop van een relatie. Als je al problemen had, kunnen die heftiger worden tijdens quarantaine. Maar misschien vind je elkaar juist weer als je 24/7 bij elkaar zit. Mensen gedragen zich nu ook anders, want dit is een uitzonderlijke situatie en je kunt niet echt voorspellen hoe je hierop reageert. Dat je tijdens quarantaine relatieproblemen hebt, wil niet zeggen dat de relatie na de quarantaine voorbij is. Maar in Wuhan zien we sinds het einde van de lockdown een stijging van het aantal scheidingen. Dus dat kan ook gebeuren.”
Hoe zit het met datingapps als Ashley Madison, dat vooral is bedoeld voor mensen die een relatie hebben en willen vreemdgaan. Denk je dat mensen door de crisis niet meer vreemdgaan?
“Ik vraag me dat ook af: hoe kun je vreemdgaan als je langere tijd samen met je partner in je woning ‘vastzit’? Interessant genoeg zien websites als Ashley Madison en de Nederlandse versie Second Love hun ledenaantal groeien en blijken op hun platformen meer mensen actief te zijn. Het lijkt er dus op dat als je wilt vreemdgaan, je wel een manier vindt en dat zal niet veranderen. Het wordt gecompliceerd als je ontdekt dat je partner je heeft bedrogen. Daar is moeilijk mee om te gaan als je samen in quarantaine zit. Je hebt geen eigen plek en je kunt diegene er op dat moment niet uit schoppen. Je zit dan met elkaar opgescheept en dat is moeilijk.”
Hoe zie je de toekomst voor online daten na deze crisis?
“De langetermijneffecten van deze crisis op online daten zijn volgens mij afhankelijk van hoe lang het duurt voor de crisis voorbij is. Na slechts zeven weken lockdown is het nog te vroeg om te stellen dat door de crisis de hele cultuur van online daten zal veranderen. Ik denk wel dat als dit nog een tijdje duurt, een aantal dingen zal veranderen. We zien al veranderingen en wat betreft online daten voorspel ik bijvoorbeeld iets wat ook gebeurde tijdens de aidsepidemie in de jaren negentig: mensen zullen vaker voor een exclusieve relatie kiezen wanneer ze bang zijn om met het virus besmet te raken.
”Voor het coronavirus sprak ik met mensen die diverse dates per week hadden, maar ik verwacht dat ze dit niet zo snel meer zullen doen als ze beseffen dat contact met verschillende mensen een groter besmettingsgevaar inhoudt. Dus als je weet dat je risico loopt besmet te raken, kun je één match verkiezen boven de anderen, en alleen die ene persoon in levende lijve ontmoeten en niet iedereen die je op Tinder ziet.”
Elisabeth Timmermans is postdoctoraal onderzoeker aan de Erasmus School of History, Culture and Communication, en schrijver van het boek Liefde in tijden van Tinder. Timmermans doet al bijna zes jaar onderzoek naar online dating en promoveerde in 2017 op datzelfde onderwerp aan de KU Leuven. Ze ontving ook een LEaDing Fellows-studiebeurs voor haar postdoctoraal onderzoek en doet momenteel onderzoek naar de impact van het coronavirus op online daten. Samen met Erasmus Magazine maakte ze vorig jaar een podcast over datingapps.
