De respondenten die graag willen blijven kunnen zich naar eigen zeggen goed ontwikkelen in Nederland. Verder vinden ze het salaris en de balans tussen werk en privé beter dan in hun land van herkomst. De minder hiërarchische verhouding op de werkvloer vinden de internationals ook aantrekkelijk.
Werkervaring doet er toe
45 procent van de respondenten heeft werkervaring in Nederland: in winkels of in de horeca, maar ook met stages, lesgeven en vrijwilligerswerk. Deze werkervaring heeft waarschijnlijk invloed op de beslissing om hier te blijven werken; maar liefst 70 procent van de studenten met werkervaring wil dat namelijk. Dit komt onder andere omdat hun arbeidsverleden hen ‘motiveert om meer ervaring op te doen in Nederland’, zoals een Franse respondent het formuleert.
Toch schatten studenten met een arbeidsverleden in Nederland hun kansen op de arbeidsmarkt niet veel positiever in dan studenten zonder ervaring. De respondenten, zowel met als zonder ervaring, verwachten dat het vinden van een baan ‘lastig’ of zelfs ‘zeer lastig’ zal zijn.
Studenten van buiten de EU pessimistischer
Meer dan de helft van de buitenlandse studenten aan de EUR wil graag blijven, toch zijn ze niet zo optimistisch over het veroveren van een baan op de Nederlandse arbeidsmarkt. Dit geldt vooral voor de niet-EU-studenten. Ruim 80 procent van deze groep vindt het ‘lastig’ of ‘zeer lastig’ om een toekomstige baan te vinden. Bij de studenten uit de EU is dit slechts 65 procent.
Verblijfs-/werkvergunning is een van de factoren waar studenten van buiten de EU zich zorgen over maken. Nederland kent een zoekjaarregeling, waarin de pas-afgestudeerden de tijd krijgen om een geschikte baan te vinden. Na de zoekjaarperiode moet een werkgever garant staan zodat de internationals in Nederland kunnen werken als kennismigrant. “Voor internationals maakt het zoekjaarvisum het een stuk makkelijker om de werkgever te overtuigen”, reageert Irene Kroon van het RSM Career Center. Toch noemt een respondent uit Vietnam dat haar grootste obstakel haar ‘niet-Europese paspoort’ is. Een Russische student is hiermee eens. Zij zijn er allebei van overtuigd dat ‘Nederlandse werkgevers je niet zullen aannemen als ze garant moeten staan’.
‘Nederlandse werkgevers zullen je niet aannemen als ze garant moeten staan voor je verblijfsvergunning.’
Toch blijkt dat 9 op de 10 studenten van buiten de EU in Nederland willen blijven. Dit resultaat herkent Kroon. Haar organisatie, het RSM Career Center, doet regelmatig onderzoek naar de positie van de (internationale) alumni van de RSM op de arbeidsmarkt. “Bij ons wil een groot deel niet-Europese studenten ook graag in Nederland blijven. Een aantal wil liever naar UK of Duitsland, maar omdat het verkrijgen van een visum voor die landen lastig is, kiezen ze dan toch voor Nederland”, licht Kroon toe.
‘Je moet Nederlands spreken’
De overige internationale studenten noemen de taal als hun voornaamste obstakel. Volgens hen zoeken de meeste bedrijven Nederlands sprekende kandidaten en dus “het wordt een uitdaging om een internationale werkomgeving te vinden”, zegt een Indonesische student. Vooral studenten Rechten en Psychologie denken dat het spreken van Nederlands belangrijk is voor hun loopbaan.
Verder vindt de grotendeel van de studenten de Nederlandse arbeidsmarkt ‘zeer competitief’. “Je concurreert niet alleen maar met andere internationals, maar ook met de locals”, zegt een Mexicaanse student. Een student uit Ecuador voegt toe, “Doordat werkgevers veel keuzes hebben, zijn de eisen vaak heel specifiek.”
‘Ik ga waar de kansen liggen’
Van alle ondervraagden weet zo’n 20 procent nog niet of zij hier willen blijven. De helft van deze groep zit net in het eerste of tweede jaar van de bachelor en ‘moet nog even nadenken’ over de toekomst. Anderen vertellen dat de beslissing vooral afhankelijk is van ‘het aanbod’ dat zij ‘tegen het einde van hun studie’ krijgen; ze staan namelijk nog helemaal open om te gaan werken ‘waar de kansen liggen’.
‘Het is hier heel moeilijk om als buitenlander aan de bak te komen.’
Opmerkelijk zijn de redenen van de overige 20 procent die niet in Nederland wil blijven. In tegenstelling tot veel andere respondenten vinden zij dat de Nederlandse arbeidsmarkt niet open staat voor internationale studenten. “Het is hier heel moeilijk om als buitenlander aan de bak te komen”, schrijft een Italiaanse student. “Zelfs als je beter gekwalificeerd bent, kiezen ze toch voor Nederlanders”, beweert een andere respondent uit Bangladesh.
Ook de cultuur, het systeem en zelfs het weer worden als redenen genoemd om niet te blijven. “Mensen zijn aardig, maar afstandelijk”, zegt een Australiër. Volgens een Econometriestudent uit Duitsland is het hier ‘te socialistisch’. “Lage inkomen maar hoge belasting”, vindt een Griekse student. Meest bijzondere redenen: “Ik mis de zon” en “te veel social justice warriors hier.”
Eerdere onderzoeken naar internationale studenten
Volgens het jaarverslag 2017 van de universiteit studeren er 5.810 internationale studenten aan de EUR. Dit is zo’n 22 procent van de totale studentenpopulatie. De RSM doet regelmatig onderzoek naar het carrièreperspectief van hun (internationale) alumni. Vorig jaar heeft de International Student Barometer (ISB) ook een enquête verspreid. Daaruit bleek dat ruim 36 procent van de internationale studenten aan de EUR in Nederland wil blijven.
In 2015 heeft een Duitse onderzoeksbureau van integratie en immigratie een enquête verspreid onder de internationale studenten in Nederland. Dit betrof een onderzoek naar het behoud van talent in een aantal Europese landen. Uit dit onderzoek bleek dat 60 procent van zowel internationale masterstudenten als promovendi in Nederland willen blijven na hun studie.
Ook heeft internationaliseringsorganisatie Nuffic vorig jaar een landelijk onderzoek gedaan naar de ‘stayrate’ van internationale studenten. Dat wil zeggen, het percentage internationale afgestudeerden dat na vijf jaar nog in Nederland woont. Bijna een kwart van de internationals, die zijn afgestudeerd aan een Nederlandse universiteit of hogeschool, woont na vijf jaar nog in Nederland. Volgens een eerder onderzoek kiest een op de vijf internationale afgestudeerden voorgoed voor Nederland.
De stayrate van Rotterdamse internationals ligt relatief hoog ten opzichte van het landelijke percentage: 26 procent van de internationale studenten aan de EUR woont namelijk nog steeds in Nederland na vijf jaar. Dit is gemeten onder de internationals die zijn afgestudeerd tussen 2006 en 2013.
Onderzoeksopzet
EM heeft 180 internationals ondervraagd of ze in Nederland willen werken na hun studie en wat hun verwachtingen zijn tijdens het zoeken naar een baan. Er deden 90 internationale studenten afkomstig uit EU-landen en 90 van buiten de EU mee. 99 respondenten zijn masterstudenten en de rest is bachelorsstudent.
