In On Being a Scientist strijkt de leider van een onderzoeksteam in zijn eentje met de eer. Het onderzoek van het team won een prijs, maar de bedenker van het doorslaggevende idee krijgt geen enkele roem. “De leider eigende zich meer toe dan hij verdiende. Het is een probleem dat maar één wetenschapper een prijs krijgt als het een groepsprestatie is”, zegt medisch hoogleraar Hans Tiddens achteraf, tijdens de discussie in de zaal.
Promovendus Oscar Rueda Ochoa kon zich wel inleven in het verhaal. Hij maakte mee dat anderen aan de haal gingen met zijn onderzoeksidee. “Ik had een goed idee voor een onderzoek en zocht naar samenwerking met andere wetenschappers om het van de grond te krijgen. Later zag ik een publicatie van mijn idee zonder een verwijzing naar mij.”
Maatschappelijke invloed
Naast het eigendom van ideeën, wordt ook wetenschappelijk onderzoek in de film kritisch bevraagd. In de film vertelt de hoofdpersoon dat een onderzoek door tijdschrift the Lancet heeft aangetoond dat 85 procent van het biomedische onderzoek dat wordt gedaan compleet gebakken lucht is, puur verzonnen om maar te kunnen publiceren.
Tiddens vertelt tijdens de discussie dat hij dit probleem ook opmerkt binnen de eigen instelling. “Het Erasmus MC wil bij de top 20 horen van de beste universiteiten, daarom is er ongelooflijk veel publicatiedruk en nadruk op kwantiteit”, stelt hij. “Maar de nadruk zou juist moeten liggen op kwaliteit en de maatschappelijke invloed van publicaties.
Na de discussie loopt de zaal langzaam leeg. Een paar wetenschappers blijven hangen. Promovenda Marleen Hamoen vertelt dat ze blij is dat er tijdens de bijeenkomst over wetenschappelijke integriteit werd gepraat.
“Het is goed dat er kritisch naar de wetenschappelijke praktijk wordt gekeken”, zegt ze. “Want er is nog veel te verbeteren. De nadruk ligt in wetenschappelijk onderzoek niet meer op wetenschappelijke vooruitgang. Negatieve uitkomsten van onderzoeken zijn heel belangrijk voor de wetenschap maar worden vaak niet gepubliceerd door tijdschriften omdat positieve resultaten spannender zijn.”
De vertoning van On Being a Scientist was het eerste evenement in de Week van de Integriteit. De hele week zijn er verschillende activiteiten, met als hoogtepunt de lezing van Boris Barbour, woensdag 6 december, op het Erasmus MC. On Being a Scientist is in zijn geheel hier te bekijken.
