Fiscale problemen waar je niet uitkomt? De studenten van Belastingwinkel Regio Rijnmond kunnen helpen. Iedere donderdagavond houden ze spreekuur in de bibliotheek van Spijkenisse. EM was erbij.
Aan tafel zit de gepensioneerde Marjolein de Leeuw. Een Chanelbril prijkt in d’r rode haar, opgestoken zoals Sonja Barend. Ze spreidt een stapel papieren uit over tafel. “Ik kwam er niet uit toen ik thuis mijn belastingaangifte invulde. Ik ben net verhuisd en dat begreep het programma van de Belastingdienst niet.”
Tegenover haar zitten twee studenten achter een laptop: Jasvir Singh – zilveren armband, spijkerjackje en het haar strak naar achteren – en Tanja van de Klundert – lang blond haar en blouse met kleine hartjes. Tanja stelt mevrouw gerust: “Dat geeft niets hoor, we zullen het eens rustig met u doornemen.” Jasvir: “Hebt u al een kopje koffie?”
Zonder afspraak geen hulp
Het is iets over vijven. Elke donderdagmiddag van vijf tot acht organiseren studenten een spreekuur voor mensen die hulp nodig hebben met fiscale zaken. Denk aan hulp bij het invullen van de belastingaangifte, het aanvragen van toeslagen of het geven van algemene tips over geld. De zaal in de bibliotheek van Spijkenisse, waar normaal gesproken Schaakvereniging Spijkenisse huist, loopt al aardig vol.
Het is in deze tijd van het jaar topdrukte, nu iedereen de belastingaangiftes weer moet invullen. Aan de koffietafel, die als wachtruimte fungeert, zitten vanavond doorlopend rond de vijf mensen. “De eerste avonden eind februari waren niet zo druk. Maar in maart en april kunnen we geen donderdag overslaan,” legt Jasvir uit. Het is deze avond zó druk, dat je zonder afspraak niet geholpen wordt. Een vrouw die op de bonnefooi met haar moeder langskomt, moet weer huiswaarts.

Vooral gepensioneerden en minderbedeelden
Vorig jaar kwamen in totaal 250 mensen voor advies langs bij de Belastingwinkel, dit jaar worden dat er nog meer, verwachten de studenten. Ze merken dat vooral gepensioneerden en mensen die krap bij kas zitten op de Belastingwinkel afkomen. Jasvir: “Laat ik het zo zeggen, het zijn niet de mensen die een ton per jaar verdienen en met hun Porsche komen voorrijden.” Tanja – ook bestuurslid – vult hem aan: “Vooral ouderen en minderbedeelden maken gebruik van ons gratis advies. Die snappen vaak niet goed hoe ze moeten omgaan met het computersysteem van de Belastingdienst.”
‘Het is leuk om iets wat je in de collegebankjes leert, in de praktijk uit te oefenen’
De 74-jarige Klaas de Jong is een van de wachtenden aan de koffietafel. Hij kwam hier terecht dankzij een advertentie in een huis-aan-huisblad. Hij friemelt wat aan zijn gouden kettinkje en haalt zijn hand door zijn grijs geworden haarmatje. Waarom hij hier komt? “Als je zo’n formulier op internet invult, is er toch die onzekerheid van: ‘Doe ik het wel goed?’. En daarnaast vind ik het ook leuk voor die studenten, zo leren ze weer wat.”
De studenten Fiscaal recht en Fiscale economie van de Erasmus Universiteit zijn vanavond met zijn zessen, op een totaal van dertig vrijwilligers. Tanja vertelt enthousiast waarom ze dit doen: “Je leert veel van deze avonden en het is leuk om iets wat je in de collegebankjes leert, in de praktijk uit te oefenen. Hier loop je tegen dingen aan die je mee terug kunt nemen naar de collegebanken.”
‘Sommige klanten willen graag hun verhaal kwijt’
‘Je hoopt dat je kan vertellen: je krijgt 800 euro terug. Maar het kan net zo goed andersom zijn.’
Dat de vrijwilligers niet alleen voor fiscaal advies in de Schaakzaal van de bibliotheek zitten, blijkt als Jasvir in gesprek gaat met een wachtende klant. De man met een plat Rotterdams accent vertelt de vrijwilliger dat zijn kinderen hem weigeren te helpen met de belastingaangifte vanwege een familieruzie.
Sommige mensen willen graag hun verhaal kwijt, merkt Jasvir. Daarom neemt hij voor iedere klant rustig de tijd. “Je hoort vaak indrukwekkende dingen. Een paar weken geleden kwam er een man langs die ik moest vertellen dat hij voor zijn overleden vrouw belastingaangifte moest doen. Of iemand die achterbleef met schulden van een gokverslaafde man. Bij zulke mensen hoop je dat je ze kan vertellen: je krijgt 800 euro terug van de Belastingdienst. Maar het kan net zo goed andersom zijn. En dan is het de kunst om dat op een goede manier te brengen.
‘Als je zo’n formulier op internet invult, is er toch die onzekerheid van: ‘Doe ik het wel goed?’.’
Uit het probleem dat mevrouw De Leeuw aan de studenten voorlegt, komt vooralsnog geen plus- of mingetal. Doordat de vrouw verhuisde, bezat ze tijdelijk twee huizen, maar dat kan volgens het systeem van de Belastingdienst niet. “We hebben bij colleges geleerd dat hier een overgangsregeling voor is,” zegt Tanja.
Maar ook Tanja en Jasvir komen er niet uit als ze de formulieren voor mevrouw De Leeuw online proberen in te vullen. De hulplijn van de Belastingwinkel (het telefoonnummer van oprichter Vincent van Drunen) is ook niet bereikbaar, want hij heeft college. Of ze volgende week terug kan komen, vraagt Tanja, “dan hebben we een oplossing.” Ze lacht: “Soms blijkt een probleem een leermoment voor iedereen.”
Op verzoek van de geïnterviewde is de naam Marjolein de Leeuw gefingeerd.