De Amerikaanse Verkiezingsnacht: Hillary’s kater heet President Trump

De ‘grab-her-by-the-pussy’-video, de ballad van Lucky-TV of gelekte e-mails: het voorprogramma van de Amerikaanse presidentsverkiezingen was geen moment saai. Vannacht was het dan eindelijk zover, de Amerikanen mochten naar de stembus om hun president te kiezen. EM maakte een ‘nachtboekje’ van de verkiezingsavond en -nacht in de Rotterdamse Schouwburg, waar bijna iedereen hoopte op een overwinning van Hillary Clinton.

Bij de ingang van de schouwburg staan de bezoekers direct voor de keuze: speld je de campagnebutton van Trump of Clinton op? Dit was dan ook het moment waarop uw ‘Amerika-correspondent’ zijn voorgenomen neutraliteit verloor. Eenmaal binnen voelt de schouwburg als het hoofdkwartier van de democraten: onder Amerikaanse hoedjes zijn opvallend vaak Hillary-buttons te vinden.

Studio Erasmus trapt de avond af met academici die hun licht laten schijnen over de Amerikaanse verkiezingen. Hoogleraar Henri Beunders vertelt over de opkomst van de boze blanke man, een ontwikkeling die de populariteit van politici als Trump en Wilders zou verklaren. Hoewel het publiek vooral uit blanke mannen bestaat, lijkt geen van hen zich te herkennen in het profiel dat de professor schetst. De opgespelde buttons laten geen Trump zien, maar een stralende Hillary. Wanneer professor Dianne Bevelander spreekt over vrouwelijk leiderschap en een oproep doet om stereotyperingen over vrouwen te stoppen, wordt dit met een luid applaus onthaald. Een oproep die vaker zal volgen, elke keer ontvangen door luid gejuich van het publiek.

De verkiezingsavond wordt voortgezet met de ‘First Lady Night?’. Gastheer Francisco van Jole opent de avond met de vraag wie uit het publiek op Hillary zou stemmen. De zee van opgestoken armen illustreert de verwachting voor de avond: Hillary is de torenhoge favoriet en Trump doet vanavond hopelijk zijn allerlaatste politieke kunstje. De sprekers delen hun verhalen over Clinton en leggen uit wat haar overwinning zou betekenen: de emancipatie van de vrouw, een voortzetting van Obama’s politieke agenda en echtgenoot Bill als ‘first man’.

Oud-politicus John Leerdam vertelt over een ontmoeting met Hillary tijdens zijn studententijd in New York. Hij beweert zelfs dat hij toen, zo’n 25 jaar geleden, al voorzag dat ze president kon worden. Niet alleen John Leerdam denkt een voorspellende gave te hebben, later op de avond wordt er namelijk geskypet met opiniepeiler Maurice de Hond. Hij voorspelt dat Clinton de verkiezing zal gaan winnen, wat met luid gejuich wordt onthaald. Niks lijkt nog te wijzen op het tegendeel.

De Nederlands-Amerikaanse journalist Clarice Gargard vertelt dat ze met pijn in haar hart afscheid neemt van Barack en Michelle Obama. Acht jaar geleden stemde ze op Obama met haar hart, haar stem op Hillary was er een met haar hoofd. Voor de aanwezige sprekers is hun steun voor Clinton niet alleen te verklaren door haar ervaring in de politiek of het feit dat ze een vrouw is. Bovenal, ze is alles wat Trump niet is.

Ook bij de andere gastsprekers leeft de verwachting dat Hillary de verkiezingen zal winnen. Als de allerlaatste spreker van de avond, vat Groenlinks-lijsttrekker Judith Bokhove de hoop en verwachting van alle aanwezigen samen: “Clinton wordt het, without a doubt.”

Wanneer de bezoekers de theaterzaal verlaten, druppelen de eerste exit polls binnen. In de lobby van de schouwburg zijn de verkiezingen nog eventjes te volgen via een livestream, maar veel mensen besluiten thuis op de bank verder te kijken of naar bed te gaan.

Na de eerste uitslagen wordt al snel duidelijk dat Trump het Clinton lastiger gaat maken dan gedacht. Swing state Florida gaat met het minieme verschil van één procentpunt naar de Republikeinse kandidaat. Ook andere staten waar traditioneel gezien de beslissing valt gaan uiteindelijk ook naar Trump. De commentatoren van CNN kunnen het nauwelijks geloven, laat staan de Rotterdammers die eerder op de avond nog juichten bij Maurice de Honds voorspelling.

“Dit is wat Amerikanen de morning-after noemen. Ik heb een kater en u vast en zeker ook.” Het leek Francisco van Jole een leuk idee: samenkomen voor een American breakfast en daarna terugkijken op de verkiezingsnacht. Nu, na de overwinning van Donald Trump, heerst er vooral een bedroefde stemming; vol afschuw en onbegrip kijken de Rotterdammers naar een feestende Trump en zijn aanhangers. Van Jole vervolgt zijn verhaal: “Laten we hopen dat het meevalt, Donald Trump had zelf ook niet verwacht dat hij zou winnen.” Naar eigen zeggen is Van Jole een optimist, maar de manier waarop hij zijn verhaal afsluit wekt een andere indruk: “Maar ik denk niet dat het meevalt: ik vrees het ergste.”