Het plan van staatssecretaris Zijlstra om deeltijdstudenten net zo snel een langstudeerboete te geven als voltijdstudenten stuit op veel onbegrip. Ook VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas wil uitleg van de bewindsman.

“Wat de staatssecretaris feitelijk zegt is dat deeltijdstudies even lang kunnen duren als voltijdstudies”, stelt Remi van Schaïk, universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen. De bachelor-deeltijdopleiding geschiedenis die hij coördineert kent nu een programma van minimaal vijf jaar. Toch geldt ook voor zijn studenten dat ze straks vanaf hun vijfde studiejaar drieduizend euro extra collegegeld moeten betalen. Volgens Van Schaïk ontkent de staatssecretaris daarmee het wezen van een deeltijdopleiding: “Studenten volgen die omdat ze werken of zorgtaken hebben, en dus niet voltijds kunnen studeren.”

Helft zou beboet worden

De landelijke omvang van het probleem is moeilijk in te schatten. Universiteitenvereniging VSNU wil daarom nog niet reageren. Maar de Radboud Universiteit Nijmegen heeft de cijfers al op een rijtje. Collegevoorzitter Roelof de Wijkerslooth maakte donderdag tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer bekend dat momenteel 51 procent van de Nijmeegse deeltijdstudenten beboet zou worden. Als het kabinet zijn zin krijgt, zijn de universiteiten straks geen optie meer voor deeltijdstudenten, voorspelt De Wijkerslooth.

Niet iedereen kan sneller studeren

Ook bij de Universiteit Utrecht zullen deeltijdstudenten geconfronteerd worden met de boete. Anton van den Hoeven, beleidsadviseur onderwijs, kan niet precies inschatten hoeveel. “Van de dertigduizend Utrechtse studenten volgen er 1366 een deeltijdopleiding. Hun aandeel is de afgelopen jaren afgenomen en de meesten volgen hun colleges samen met de voltijdstudenten. Alleen wie geen baan heeft, of andere verplichtingen, kan misschien even snel studeren als een voltijder, maar dat zal zeker niet iedereen lukken.”

De Utrechtse masteropleiding fysiotherapiewetenschap, die uitsluitend in deeltijd wordt gegeven en over twee jaar staat geprogrammeerd, maakt zich volgens hem terecht zorgen. “De geringste uitloop kost de studenten daar straks veel geld.”

‘Dit is het einde van deeltijdopleidingen’

De Vrije Universiteit noemt het merkwaardig dat deeltijdstudenten in het wetsvoorstel van de staatssecretaris even snel moeten studeren als voltijders terwijl hun onderwijsprogramma over meer jaren is uitgesmeerd. “Het zou de facto het einde van veel deeltijdopleidingen betekenen”, stelt een woordvoerder. “Wij kunnen ons voorstellen dat deze bepaling in het wetgevingstraject nog aangepast zal worden omdat dit erg onredelijk is.”

VVD’er Lucas stelt kritische vragen

Op 15 maart wordt de langstudeerregeling in de Tweede Kamer besproken. Van de regeringspartijen is ook VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas bezorgd over de positie van deeltijdstudenten. “Die volgen natuurlijk niet voor niets een deeltijdopleiding. Ik heb daar inmiddels kritische vragen over gesteld aan de staatssecretaris. Voor ik nu ga zeggen dat er voor hen een uitzondering moet gelden, wacht ik eerst zijn uitleg af. Want we willen ook niet dat deeltijdstudies als sluiproute gaan dienen om de langstudeerboete te omzeilen. Maar nogmaals, ik maak me wel zorgen.”

‘Instroom gehalveerd’

Van Schaik ziet de toekomst van zijn deeltijdopleiding somber in: “Sinds studenten voor een tweede studie het hogere instellingscollegegeld moeten betalen, is de instroom hier gehalveerd. Andere jaren schreven zich vijftien tot twintig studenten in, afgelopen september zijn er maar tien begonnen. Komt de langstudeerregeling er door, dan is het hier echt einde oefening. Dan kunnen we alleen nog de zittende studenten fatsoenlijk aan hun eind helpen. En de enkeling die onder de nieuwe regels nog bereid zou zijn om in deeltijd te studeren, kunnen we dan geen avondcolleges meer aanbieden.” HOP