‘De verkiezingsuitslag zal een vervormde weergave zijn van wat de kiezer écht wil’, stelt theoretisch filosoof Harrie de Swart in een artikel in De Volkskrant. De verkiezingen in Nederland zijn ‘zowat de domste procedure om de democratie vorm te geven’, volgens hem.
Alternatief
Kiezer moet niet worden gevraagd naar hun voorkeur qua politieke partij, want die voorkeuren zijn veel gedetailleerder. De Swart komt met een ander voorstel. ‘We moeten kiezers vragen naar hun beoordeling van de partijen.’ Mensen moeten de mogelijkheid krijgen om alle politieke partijen te beoordelen met gradaties van ‘uitstekend’ tot ‘verwerpelijk’. De hoogste waardering staat dan gelijk aan zes punten, de laagste aan één. De partij die de meeste punten krijgt, wint dan de verkiezingen.
Nadelen
Of het haalbaar is om kiezers over alle achttien partijen te laten oordelen, betwijfelt de filosoof. Het moet daarom ook mogelijk zijn om bij sommige partijen ‘geen mening’ aan te geven. Dat kan vervolgens worden doorberekend in de uitslag. De Swart: ‘Ik zeg niet dat er geen nadelen kleven aan dit nieuwe systeem. Maar de huidige verkiezingen zijn minstens even vatbaar voor strategische manipulatie door de kiezer.’
Op de Erasmus Universiteit geeft De Swart onder andere colleges Logica en Taalfilosofie. Ter afscheid van zijn hoogleraarschap aan de Universiteit van Tilburg zal hij op 9 juni van het afscheidscollege ‘Verkiezingen, het kan en moet beter!’ geven. MM