In het kader van de ‘Operadag’ op campus Woudestein op 26 mei deed kenner Gerard Legeland de ontwikkeling van deze kunstuiting uit de doeken.
In Italië werd in de Renaissance (rond 1600) de eerste opera bedacht als intermezzo in een tragedie. Pas in de baroktijd gingen Frankrijk en Duitsland opera’s produceren. Engeland volgde rond 1700 en Oost-Europese landen rond 1850.
Muziekleraar Lodewijk XIV
In Frankrijk heeft Jean-Baptiste Lully opera populair gemaakt. Hij werd de muziekleraar van Lodewijk XIV en maakte het Franse hof warm voor dans. Zijn danstechnieken vormen overigens nog steeds de basis voor het huidige klassiek ballet. Door Lully bleef dans ook altijd belangrijk in de Franse opera.
Castraten
Opvallend in de baroktijd (17e en begin 18e eeuw) waren de castraten: mannen met een hoge stem die in opera vrouwenrollen vertolkten. Voor dames was het not done om op het podium te staan. Castraten waren hun hele leven bezig met zingen. Voordat ze de baard in de keel kregen, werden ze gecastreerd, zodat hun hoge stem behouden bleef. De Duitser Georg Friedrich Händel maakte hier tenslotte een einde aan.
Romantiek
Een andere Duitse componist die het bestaande operaparadigma doorbrak is Mozart. Hij staat aan het begin van de romantische tijd (eind 18e en begin 19e eeuw) en laat zangers samen zingen, iets wat in de barokperiode niet gebeurde. Belangrijk daarbij is of stemmen mooi bij elkaar ‘kleuren’. Ook begint Mozart met komische opera waarin eens geen overspel of moord wordt gepleegd.
Diepe thema’s
De lunchlezing trok vijftien belangstellenden, waaronder leden van het zangkoor ChantEUR en een paar studenten. Een daarvan was Bram van den Bosch die de operawereld naar eigen zeggen aan het ontdekken is. “Opera is net als film en literatuur amusement, maar het heeft iets extra’s. Het gaat om diepe thema’s die direct je ziel inspuiten”, aldus Van den Bosch. Volgens de filosofiestudent, die eerder afstudeerde in bedrijfskunde, moet je de achtergrond van een opera kennen om het nog meer te waarderen. Door het overzicht dat Legeland schetste, kan hij de kennis die hij al had beter plaatsen. LS
