Joe Binetti groeide op in de buurt van Milaan, in een omgeving waarin cultuur belangrijk was. Zijn vader zat achter de krant, zijn moeder las boeken. De televisie voorzag het gezin van nieuws. De basisschool van Binetti was een vrije school, waar een kind zich in vrijheid moet kunnen ontwikkelen, geïnspireerd op het gedachtegoed van Rudolf Steiner. “Ik mocht tekenen, kunst ervaren, werken met hout en ik weet hoe ik sokken moet breien met vijf naalden. Het was leuk om iets te leren; ik werd niet gedwongen met een toets.”

Het plezier van leren werd minder op de middelbare school, waar zijn kennis werd getest. Op de universiteit stelde hij vragen over de manier waarop informatie traditioneel werd doorgegeven aan studenten. Hij herinnert zich een hoogleraar Italiaanse literatuur met een specialisatie in middeleeuwse literatuur – ‘niet de meest interessante tijd in de literatuur’ – maar het deed Binetti beseffen hoe belangrijk onderwijsmethodes zijn.Deze professor deed meer dan alleen staccato analyses over de mogelijke metaforen in het werk van Dante. “Hij haalde er van alles bij. Hij vertelde over zijn eigen ervaringen, over zijn gevoelens bij wat hij had gelezen. Het was fantastisch.” In diezelfde collegezaal zat Binetti ook te luisteren naar een man die zijn hele college voorlas van het papier dat voor hem lag. Nu, jaren later, zegt hij: “Lesgeven is een artistieke ervaring.”

Aantal boeken per jaar: Een paar boeken tijdens vakantie.

Laatst gelezen boek: “Het laatste boek dat ik uitlas is The Chosen van Chaim Potok. Ik lees altijd een paar boeken tegelijk, ik ben een beetje chaotisch. Ik maak ze altijd af, maar er is geen vast ritme of routine.”

Favoriete genre: fictie

Belangrijkste motivatie: ontspanning

Efficiëntie regeert

Tijdens zijn bachelor Humanities ging Binetti op uitwisseling naar Schotland. Daar besloot hij zijn fascinatie voor onderwijs door te voeren in zijn studiekeuze. Hij bleef in Schotland voor een master Education met het idee om later in Italië zelf leraar te worden. Een promotie en een Brits paspoort verder kwam hij na tien jaar in Rotterdam terecht, waar hij onder meer leraren helpt om het ontwerp van hun cursus te herzien. De manier waarop het onderwijs is ingericht mag verschillen tussen Schotland, Nederland en Italië, in alle drie speelt efficiëntie een grote rol. Meer dan goed is voor studenten, als het aan Binetti ligt.

Lesgeven is als schilderen

“Onderwijs heeft de kracht te transformeren”, zegt hij, “het kan levens veranderen.” Dat blijkt ook uit het boek Educated van Tara Westover, dat hij vanwege de titel kocht in een boekhandel in Edinburgh. Westover groeide op in een geïsoleerd gezin in de bergen van Idaho. Net als haar zes broers en zussen gaat ze aanvankelijk niet naar school maar werkt ze in het bedrijf van haar vader. In het gezin spelen geweld en misbruik. Uiteindelijk weet Westover haar eigen weg te gaan, los van haar familie. Ze onderwijst zichzelf via boeken, gaat naar school en schopt het tot een PhD aan Cambridge University.

“Tara Westover is waar ze nu is doordat ze ontvankelijk bleek voor de leraren die meer durfden te zijn dan informatieverstrekkers. Zij hebben haar aangemoedigd om niet op te geven en het was haar begeleider die haar aanspoorde te gaan schrijven.” Als leraar heb je invloed, wil Binetti maar zeggen. Het boek deed hem ook zijn eigen zegeningen tellen.

“Ik realiseerde me weer dat onderwijs bijdraagt aan zelfontplooiing, dat het je kan bevrijden van je culturele achtergrond en familie. Soms realiseer ik me niet hoeveel geluk ik heb. Ik mag nog steeds leren, ik mag nog steeds onderzoek doen. Dat is uniek en van grote waarde.”

Lees meer

Voor Sophie van Balen is filosofie pas interessant als je de echte wereld erin betrekt

Van filosoof Sophie van Balen mag de werkelijkheid de theorie vertroebelen. Hoe meer…

Lesgeven als kunstvorm

Met een focus op efficiëntie gaat ook het pedagogische aspect van onderwijs verloren, zegt hij. Op de universiteit hebben docenten te maken met adolescenten, mensen in ontwikkeling. “Toen ik zeventien was, was ik niet de persoon die ik nu ben. Daar mag meer erkenning voor zijn in het onderwijs op de universiteit. Hoe we onze studenten benaderen heeft invloed op de heersende ideeën in de toekomst.”

Binetti ziet lesgeven als een menselijke uitvinding. “In geen enkel ander natuurrijk zien we onderwijs zoals we dat bij mensen kennen”, constateert Binetti. En met die wetenschap neemt hij het op tegen de gestandaardiseerde overdracht van kennis. Hij wil leraren weer zeggenschap geven over hun vak, de kunst terugbrengen. “Met de juiste aanwijzingen kan iedereen een Van Gogh naschilderen, maar dat is geen artistieke ervaring.” Liever ziet hij dat leraren een kompas krijgen, dat er wordt afgesproken wat het einddoel is en dat ze de weg ernaartoe zelf kunnen invullen.

Joe Binetti behaalde zijn bachelor Humanities aan de universiteit van Milaan. Na zijn master Education aan de Universiteit van Edinburgh promoveerde hij eveneens in Schotland aan de Universiteit van Glasgow. Nu is hij postdoctoraal onderzoeker bij Impact at the Core aan de Erasmus Universiteit, waar hij onderzoek doet naar impactgedreven onderwijs.