Daphne van Helden doet promotie-onderzoek naar de loopbaan die mannen en vrouwen afleggen, op weg naar het hoogleraarschap aan de EUR en het Erasmus MC. Ze onderzoekt de genderkloof in de academische leiderschapsposities en wil vooral weten waar vrouwelijke mid-career academici tegenaan lopen bij het navigeren van hun carrière.
U doet onderzoek naar het pad van universitair hoofddocenten naar hoogleraar. Hoe pakt u dat aan?
“Ik volgde bijvoorbeeld 75 academici over een periode van 3 jaar zowel mannen als vrouwen, uit verschillende disciplines. Op die manier kunnen we een vergelijking maken tussen mannen en vrouwen, maar ook hoe ze hun carrière in de loop der tijd ontwikkelen.”
Wat komt daaruit naar voren?
“Een van de belangrijkste conclusies van het onderzoek is dat de zogenaamde ‘career shock’ zeer cruciaal is in de loopbaan. Dat zijn gebeurtenissen die je onverwacht overkomen, bijvoorbeeld een chronische ziekte of een plotse verandering van een leidinggevende. Een nieuwe leidinggevende kan een stimulans zijn voor loopbaanontwikkeling omdat deze persoon een andere kijk heeft op talent, maar het kan ook nadelig zijn omdat loopbaanbeslissingen worden uitgesteld. Dit soort veranderingen kunnen academici aanzetten om opnieuw na te denken over hoe hun carrière voort te zetten.
“We ontdekten dat, terwijl mannen en vrouwen ongeveer hetzelfde aantal career shocks meemaken, er een kloof is tussen de steun die ze krijgen bij het omgaan met deze schokken. Vrouwen ervaren in het algemeen minder steun dan hun mannelijke collega’s. Ook ervaren vrouwen meer en vaker negatieve gevolgen voor hun carrière dan mannen.”
De aanleiding voor uw onderzoek in 2019 was dat het aantal vrouwelijke hoogleraren jarenlang achterbleef. Nu heeft de Erasmus Universiteit haar doel van 25 procent vrouwelijke hoogleraren in 2025 al bereikt. Zijn we nu waar we willen zijn?
“Het aantal vrouwelijke hoogleraren is inderdaad toegenomen en dat is heel goed nieuws. Aan de andere kant daalt het jaarlijkse groeipercentage. Als we de aandacht niet blijven vestigen op de genderkloof, vrees ik dat de cijfers komende tijd weer achteruitgaan. Dus ik wil benadrukken dat we kritisch moeten blijven en er niet vanuitgaan dat de groei van het aantal vrouwelijke hoogleraren vanzelf zal gaan.
“In de komende periode gaan veel witte mannelijke professoren met pensioen. Dit is het moment om de diversiteit aan academische talent te omarmen en de oude loopbaancriteria onder de loep te nemen.”
De kreet luidt vaak: ‘Je kan alles bereiken als je maar hard werkt’. Is hard werken genoeg om hoogleraar te kunnen worden?
“Goed presteren is inderdaad een voorwaarde om hoogleraar te worden, maar het gaat niet alleen om een goede academicus zijn, maar ook om netwerk. Het hebben van ondersteuning en steun, van bijvoorbeeld een goede begeleider of afdelingshoofd, is veel belangrijker als je wil doorgroeien naar de topposities in de academische wereld.”
