Boffo, gespecialiseerd in klinische psychologie en eHealth, doet al langer onderzoek naar verschillende soorten verslavingen, waaronder bij gokken. Na de legalisering probeerde ze gokkers te bereiken om mee te doen aan haar onderzoek, maar dat viel niet mee. “Gokken heeft nogal een stigma en gokkers zoeken niet snel hulp. Ook zijn ze zich vaak niet bewust van de risico’s. En ze doen niet graag mee aan onderzoeken”, somt Boffo de problemen op die ze tegenkwam. Oproepjes aan gokkers om zich aan te melden werkten slecht.
In zee met gokbedrijven
Daarbij liep de onderzoeker tegen een wezenlijk verschil aan met bijvoorbeeld mensen met een drankprobleem: drank is overal, gokspellen bevinden zich meestal achter de gesloten deuren van de exploitanten.” De enige weg om door die deuren te komen, was in zee gaan met de exploitanten. Daarom benaderde Boffo Holland Casino en Playtech.
Holland Casino zal voor veel mensen een bekende naam zijn, Playtech wat minder. Dit internationale bedrijf opereert vooral op de achtergrond: het levert wereldwijd de techniek achter online gokplatformen, en één daarvan is Holland Casino Online.
Wettelijk verplicht
Tot Boffo’s verrassing wilde Holland Casino heel graag samenwerken. “Dit komt mede door de Nederlandse wetgeving. Daarin staat dat gokexploitanten wetenschappers toegang moeten bieden tot data en moeten betrekken bij de ontwikkeling van maatregelen tegen gokverslaving. Daarom dacht ik: dit is een win-winsituatie. We kunnen onze krachten bundelen en door middel van wetenschappelijke inzichten spelers beter beschermen.”
Volgens haar stelden de gokbedrijven geen voorwaarden aan het onderzoek. “We hebben dezelfde motivatie: de spelers beschermen tegen verslaving. De wetenschappelijke integriteit en de onafhankelijkheid die nodig is om dat te bewaken zijn niet onderhandelbare voorwaarden van een samenwerking.” Wel ziet Boffo ook de risico’s, en daarom is reflectie op de samenwerking ook onderdeel van het onderzoek.
Puzzelstukje
Voordat Boffo aan dit onderzoek begon, ontdekte ze dat ze ‘een puzzelstukje over het hoofd zag’, zoals ze het zelf omschrijft. “Ik werk meestal in een klinische setting, waar ik interventies ontwikkel voor mensen die al een verslavingsprobleem hebben ontwikkeld, maar bij gokverslavingen leken die niet goed te werken. Ik besloot dat ik me beter kon richten op de gokkers die minder risico lopen en nog geen verslaving hebben ontwikkeld, om het probleem voor te zijn.”
Daarom ontwikkelt ze in dit onderzoek een preventieprogramma, dat ze wil aanbieden aan de gokkers op alle risiconiveaus, via de platforms van de online aanbieders. Het onderzoeksprogramma ‘Safe bet’ is een paar maanden onderweg en Boffo ontwikkelt een online ‘raamwerk’ op basis van theorieën over verslavingen. Zo’n raamwerk is een verzameling interventies, digitale beïnvloedingstechnieken (nudges) zoals pop-ups, bij wet verplichte maatregelen en ander manieren om goklimieten te stellen.
Stimuleren
Ook wordt het speelgedrag van de gokkers gemonitord. “Een bestaand algoritme bepaalt op basis daarvan hoeveel risico een speler loopt om problematisch gedrag te ontwikkelen. We kunnen ze volgen terwijl ze spelen: hoe vaak spelen ze, hoeveel risico nemen ze, wat zijn hun voorkeuren en wat voor maatregelen nemen ze zelf om hun gokgedrag te reguleren.”
De bedoeling is dat het raamwerk zelfregulering stimuleert, niet oplegt. “We willen dat ze hun eigen limieten instellen en zich daaraan houden, want dat werkt veel duurzamer dan dwang.” Een van de dingen waar het algoritme rekening mee moest houden, is dat het risicogedrag van gokkers fluctueert. Soms zijn ze high rollers, de andere keren doen ze rustig aan. Dat is normaal menselijk gedrag.
Ongelimiteerde limieten
Sommige maatregelen in het raamwerk zijn wettelijk verplicht, maar dat betekent niet dat Holland Casino en Playtech die maatregelen ook moeten opleggen aan spelers. “Een wettelijke verplichting betekent namelijk niet dat spelers ze ook moeten gebruiken. De aanwezigheid van de maatregel is verplicht, de inregeling ligt vaak bij de bedrijven en het gebruik ervan door de spelers is vrijwillig.”
Het bedrag in iemands account moet bijvoorbeeld volgens de wet gelimiteerd zijn, maar het kan bij wijze van spreken door het gokbedrijf op 20 miljoen euro gesteld worden. Als er maar een limiet is. “En de vraag is: hebben uitbaters de expertise wel in huis om die limiet correct in te stellen? En daarnaast, je kunt wel een limiet hebben, maar wat doe je als iemand langdurig speelt, en steeds weer bijstort? Langdurig spelen zelf kan ook een groot effect op gokkers hebben. Daarom proberen we allerlei interventies uit, om te kijken wat werkt.”
Averechts effect
Een voorbeeld van zo’n interventie is een pop-up die de speler wijst op hoe lang die speelt of hoeveel geld die verliest. Maar zo’n interventie kan ook een averechts effect hebben: spelers met een gokprobleem proberen bijvoorbeeld hun geld terug te winnen als ze weten dat ze veel kwijt zijn. “Daarom zoeken we altijd naar een balans in de informatie die we geven. En de taal is ook belangrijk. Bekend is bijvoorbeeld dat gokkers die grotere risico’s nemen interventies eerder als betuttelend beschouwen en dan negeren. Daarom is de informatie zoveel mogelijk feitelijk en niet sturend. Ook maakt het in de communicatie veel uit of je iemand een gokker noemt in plaats van een speler.”
Bij spelers die minder risicovol spelen, kan de toon weer heel anders zijn, legt Boffo uit. “Die kun je juist wel vertellen dat ze te veel gespeeld hebben, bijvoorbeeld door hun speelgeschiedenis te tonen. Of we vragen ze eens in de zoveel tijd of ze voldoende gespeeld hebben voor vandaag.”
Onderzoek naar de samenwerking zelf
Er is de laatste jaren veel kritiek op samenwerkingen tussen wetenschappers en de fossiele industrie. De gokindustrie wordt over het algemeen ook niet als een positieve kracht in de samenleving gezien, en samenwerking met bedrijven is sowieso complex voor wetenschappers.
Daarom is de samenwerking met de bedrijven zelf ook onderdeel van haar onderzoek. “Een van de dingen die we gaan publiceren is een whitepaper over de samenwerking zelf. Ik heb er goed over nagedacht hoe ik wilde samenwerken met Holland Casino en Playtech. Daar hebben we veel over gediscussieerd, ik heb advies gevraagd van mijn leidinggevenden en de juridische afdeling, om te weten of zo’n samenwerking verstandig is. Er zijn risico’s op belangenconflicten en allerlei ethische vragen, waar uiteindelijk niet altijd een duidelijk ja of nee op is. Mijn focus richt zich op de gokkers, hoe ik ze kan bereiken en met mijn kennis kan helpen? En dit onderzoek is de manier waarop ik dat kan doen. Of ik er over vier jaar nog zo over denk, weet ik niet, maar dit is de keuze die ik nu maak.”
Geen zorgen
Boffo is zich er bewust van dat die boodschappen eventueel conflicteren, maar doel van het onderzoek is werken in een natuurlijke setting. “Ten eerste richten we ons op een beperkte steekproef van enkele duizenden spelers, dus niet iedereen. Daarover hebben we onderhandeld met de bedrijven: wat is acceptabel voor hen en wat is wetenschappelijke integer voor ons? Daar zijn we het over eens geworden. We willen ons raamwerk in een realistische omgeving testen, en het is niet realistisch dat we de uitbaters verbieden om op hun eigen platform promoties en acties op te zetten.”
De wetenschapper benadrukt daarnaast dat haar onderzoek niet per se bedoeld is om de gokplatformen van de bedrijven te verbeteren. “Ik ben in de eerste plaats een wetenschapper. Ik ben dus niet een product voor die bedrijven aan het bouwen, ik probeer vragen te beantwoorden en een hypothese te toetsen. En of het raamwerk uiteindelijk werkt, of niet werkt, dat is allebei goed. Het blijft een antwoord op mijn vragen.”
